1. پرش به گزارش
  2. پرش به منوی اصلی
  3. پرش به دیگر صفحات دویچه وله

حزب التحرير اسلامى

۱۳۸۴ بهمن ۴, سه‌شنبه

حزب التحرير اسلامى چگونه حزبى ست؟ حزبى كه بجز خاورميانه و نزديك در آسيا و اروپا نيز طرفداران فراوانى دارد. حزبى كه فعاليت‌اش در سال ۲۰۰۳ ميلادى از طرف وزارت كشور آلمان ممنوع اعلام شد و فردا قرار است دادگاه مسئول رسيدگى به اين پرونده، راى نهايى خود را نسبت به اعتراض به ممنوعيت اين حزب اعلام كند. پتر فيليپ، همكار صداى آلمان به اين حزب و سابقه‌ى تاريخى‌اش نظرى افكنده است.

https://p.dw.com/p/A4eL

بنيان‌گذار حزب التحرير اسلامى تقى‌الدين بن ابراهيم النبهانى در نزديكى شهر ساحلى حيفا به دنيا آمد. النبهانى دوران تحصيلات عالى خود را در مصر به پايان رساند و بعد از آن در بخش حقوق اسلامى دولت انگلستان، كه از سوى جامعه‌ى ملل قيمومت فلسطين را به عهده داشت، آغاز به كار كرد. با اعلام موجوديت اسرائيل در سال ۱۹۴۸ ميلادی، مدت كوتاهى به بيروت گريخت و بعد از مدتى به اردن رفت، به كشورى كه در آن زمان كنترل بخش شرقى بيت المقدس و كرانه‌ی غربى رود اردن را به عهده داشت. در آنجا قاضى دادگاه اسلامى بيت‌المقدس و استاد كالج اسلامى عمان شد. النبهانى در دوران دانشجويى‌اش در صفوف اخوان المسلمين فعاليت مى كرد، اما در دوران زندگى در اردن از اخوان المسلمين دورى جست تا اين كه در سال ۱۹۵۲ از اين سازمان جدا شد و حزب التحرير را بنيان‌گذارى كرد. حزب التحرير مبارزه‌ى مسلحانه با اسرائيل و غرب را هدف خود قرار داد، اما چون سازمان اخوان المسلمين خود را معتقد به پان عربيسم دانست و برقرارى خلافت اعراب به صورت كشورى يك پارچه بدون دخالت بيگانگان.

اين ديدگاه النبهانى به زودى مشكلاتى ميان او و خانواده‌ى سلطنتى در اردن بوجود آورد. مشكلات بالا گرفتند و او دستگير و زندانى شد. در سل ۱۹۵۳ از زندان گريخت و از راه سوريه به لبنان رفت و در سال ۱۹۷۹ در بيروت جان سپرد.

اگر چه حزب التحرير در بسيارى از كشورهاى خاور نزديك و ميانه ممنوع است، اما ايده‌ى النبهانى و حزب التحرير هنوز پابرجاست و طرفداران بسيارى دارد. طرفداران ديدگاه اى النبهانى حتى در كشورهاى آسياى مركزى نيز كم نيستند. گفته مى‌شود كه هواداران او در ازبكستان به ۱۰ هزار نفر مى‌رسند. تا بحال بسيارى از هواداران او در قرقيزستان و تاجيكستان دستگير شده‌اند و در زندان‌هاى اين كشورها به سر مى‌برند.

گفتنى ست كه هواداران النبهانى به صورت حزبى واحد فعاليت نمى‌كنند. آنها گروه‌هايى از هم جدا هستند كه رهبرى‌شان را روشنفكران و يا رهبران مذهبى منطقه به عهده دارند. و آنچه طرفداران النبهانى را در همه‌ى كشورهاى جهان متحد مى‌سازد، دشمنى با ايالات متحده‌ى آمريكا و همچنين دشمنى با اسرائيل است.