جشن سال نو یهودیان، آغاز سال ۵۷۷۱ عبری
۱۳۸۹ شهریور ۱۹, جمعه
روز دهم سپتامبر، اولین روز سال جدید یهودیان، یعنی سال ۵۷۷۱ عبری‌ست. «راش هشنا» یا روز سال نو عبری بنا بر برخی روایات یهودی، روز خلقت حضرت آدم است که در آن تقدیر هر موجودی در سال جدید تعیین می‌شود. این روزها در اسرائیل و دیگر کشورهای دنیا که یهودیان در آن زندگی می‌کنند مراسم جشن سال نو عبری برپاست.
خوردن عسل، انار و کله‌ماهی در روز سال نو
با مهئیر جاودان‌فر، کارشناس مسائل خاورمیانه در اسرائیل، این‌بار نه درباره سیاست که از حال هوای سال نو در اسرائیل، گفت و گو کرده‌ایم. آقای جاودان‌فر می‌گوید: «در دو شب گذشته، خانواده‌های یهودی دور هم جمع شدند و قبل از شام، غذاهای مخصوص سال نو یهودی را خوردند. این غذاها شامل عسل است تا سال جدید سال شیرینی باشد. غذاهای دیگر مثل کله‌ماهی که یهودیان آن را می‌خورند تا سال جدید سال فراوانی باشد، مخصوصا از دیدگاه بچه‌دار شدن و به‌وجود آوردن نسل‌های آینده. غذای دیگر انار است تا به اندازه‌های دانه‌های انار ما در سال آینده بتوانیم کارهای نیک انجام دهیم. کلا این روزها خانواده‌ها دور هم جمع هستند.»
آغاز سال نو و شروع مذاکرات صلح
یهودیان سال جدید عبری را در حالی آغاز می‌کنند که مقام‌های اسرائیل و فلسطینی نیز مذاکرات مستقیم صلح را آغاز کرده‌اند. مهئیر جاودان‌فر درباره ویژگی امسال جشن سال نو عبری می‌گوید: «برای من سال جدید به‌خاطر دو مسئله ویژگی خاصی دارد. اول این‌که امیدواریم در سال آینده روند صلح با فلسطینی‌ها پیشرفت کند. همان‌طور که می‌دانیم این کار شروع شده و دولت اسرائیل مذاکرات صلح را با فلسطینی‌ها شروع کرده. امیدواریم که سال جدید یهودی سالی موفق برای روند صلح باشد. دوم، سال جدید برای ما به‌خاطر ایران نیز مهم است. تحولاتی که سال گذشته در ایران به‌وجود آمد را دیدیم. امید ما این است که امسال مسئله اتمی ایران به‌طور مسالمت‌آمیزی حل شود و این‌که امسال باعث پیروزی مردم ایران در هر زمینه‌ای که دوست دارند بشود.»
یهودی‌های ایرانی‌اصل در اسرائیل و مراسم سال نو
بیش از چهارصد هزار یهودی ایرانی‌اصل در اسرائیل زندگی می‌کنند. بابک اسحاقی، خبرنگار و شاعر ایرانی‌اصل ساکن شهر خلن که بیشترین تعداد یهودی‌های ایرانی‌تابر در آن ساکن هستند، درباره حال و هوای سال نو عبری بین یهودی‌های ایرانی در اسرائیل به دویچه وله می‌گوید: «ما بیشتر حال و هوای ایرانیان یهودی را داریم تا اسرائیلی‌ها. آغاز سال نو عبری برای ایرانی‌های بیشتر یادآور همان نوروز خودمان هست. دور هم جمع شدن، به باغ و بوستان رفتم و دیدار خانواده‌ها با هم. مراسم سال نو برای یهودیان ایرانی‌الاصل با اسرائیلی‌ها یک مقدار تفاوت دارد. روز اول روز هاشنا مثل عید نوروز ما یک سفره‌ای پهن می‌کنیم که غذاهای مختلفی در آن وجود دارد و هر کدام از آن‌ها نشانه‌ای از صلح، دوستی، محبت باشد در سالی که ما در پیش داریم».
ترانه «راش هشنا» با ملودی ترانه «کوچولو» از عارف
بابک اسحاقی درباره ترانه‌ها و آهنگ‌های مخصوص سال نو در اسرائیل به دویچه وله می‌گوید: «موسیقی‌هایی که به زبان عبری برای سال نو ساخته می‌شود بسیار زیاد است. مسئله جالبی که می‌خواهم برایتان تعریف کنم این است که آهنگ بسیار بسیار زیبایی از عارف وجود دارد به‌نام «کوچولو». سال‌ها پیش، اسرائیلی‌ها روی ملودی کوچولو، ترانه‌ای عبری گذاشته‌اند و الان این آهنگ به‌صورت موسیقی سنتی سال نو درآمده است که همه آن را با آواز می‌خوانند».
حسین کرمانی
تحریریه: مصطفی ملکان