جایزه نوبل صلح ۲۰۲۱ به دو روزنامه‌نگار رسید

کمیته نوبل نروژ اعلام کرد که نوبل صلح ۲۰۲۱ به دو روزنامه‌نگار تعلق می‌گیرد. ماریا رسا روزنامه‌نگار فیلیپینی و دمیتری موراتوف، روزنامه‌نگار روس برندگان جایزه نوبل صلح امسال هستند. از هر دو روزنامه‌نگار به‌ دلیل تلاش برای آزادی بیان و آزادی مطبوعات با اهدای این جایزه تقدیر می‌شود. به گفته کمیته نوبل بدون رسانه‌های آزاد امکان برقراری دمکراسی وجود ندارد.

کمیته نوبل برنامه جهانی غذای سازمان ملل متحد را به عنوان برنده نوبل صلح ۲۰۲۰ اعلام کرد. این کمیته فعالیت‌های این نهاد بین‌المللی در راه مبارزه با گرسنگی و همچنین کمک به بهبود شرایط حاکم در مناطق جنگ‌زده در سراسر جهان را از جمله دلایل اهدای این جایزه با برنامه جهانی غذا عنوان کرد.

جایزه نوبل صلح ۲۰۱۹ به ابی احمد علی، نخست‌وزیر اتیوپی اهدا شد. کمیته نوبل در مراسم معرفی برنده جایزه نوبل صلح ۲۰۱۹ اعلام کرد، با توجه به نامزدهای مطرح، انتخاب برنده کاری دشوار بوده است، اما نخست‌وزیر اتیوپی، به عنوان دومین کشور پرجمعیت آفریقا (با بیش از ١٠٢ میلیون نفر جمعیت)، به دلیل اقداماتش در آزادسازی فضای سیاسی در داخل کشور و نیز برقراری صلح با اریتره شایسته دریافت این جایزه شناخته شده است.

جایزه نوبل صلح ۲۰۱۸ مشترکا به دنیس موکویگی، پزشک اهل کنگو و خانم نادیا مراد، فعال حقوق بشری اهل عراق اهدا شد. موکویگی (تصویر) که تا کنون جوایز حقوق بشری متعددی کسب کرده، از چهره‌هایی سرشناسی است که در زمینه مبارزه با ناقص‌سازی جنسی زنان فعالیت‌های گسترده‌ای داشته و در راه درمان و رسیدگی به قربانیان این گونه خشونت‌ها و تجاوزهای گروهی تلاش می‌کند.

دیگر برنده‌ی نوبل صلح ۲۰۱۸ نادیا مراد، دختر ۲۵ ساله ایزدی شهروند عراق، است. او در اوت سال ۲۰۱۴ به مدت سه ماه در چنگال نیروهای داعش بود و به برد‌‌گی جنسی گرفته شده بود. نادیا مراد پس از گریز از چنگ داعش و آمدن به اروپا فعالیت خود را در راه کمک به ایزدی‌ها آغاز کرد. او به عنوان نماینده ایزدی‌هایی که مورد آزار و ستم داعش قرار گرفته‌اند، گزارشی تکان‌دهنده از رفتار وحشیانه داعش با اسرای خود عرضه کرد.

جایزه نوبل صلح سال ۲۰۱۷ به "کمپین بین‌المللی برای نابودی سلاح‌های هسته‌ای" (ican) به دلیل تلاش‌های این گروه برای از بین بردن سلاح‌های هسته‌ای داده شد. این کمپین در سال ۲۰۰۷ در حاشیه کنفرانس بازبینی قرارداد منع گسترش سلاح‌های هسته‌ای و با محوریت گروه "پزشکان علیه سلاح‌های هسته‌ای" شکل گرفت و در حال حاضر ۴۵۰ گروه و سازمان مخالف سلاح هسته‌ای از ۱۰۰ کشور را  در برمی‌گیرد.

جایزه صلح نوبل سال ۲۰۱۶ به خوآن مانوئل سانتوس، رئیس جمهور کلمبیا تعلق گرفت. این جایزه برای تلاش رئیس جمهور کلمبیا در راستای پایان بخشیدن به پنج دهه جنگ خونین داخلی با رزمندگان فارک به او اهدا شد.

جایزه صلح نوبل سال ۲۰۱۵ میلادی به هیأت چهارگانه گفت‌وگوی ملی تونس رسید. کمیته صلح نوبل اعلام کرد، کوشش‌های هیأت یادشده در جهت برقراری دمکراسی در تونس پس از بهار عربی آن را شایسته دریافت این جایزه کرده است.

جایزه صلح نوبل سال ۲۰۱۴ به ملاله یوسف‌زی (نفر دوم از چپ)، دختر ۱۷ ساله پاکستانی و کایلاش ساتیارتی، فعال حقوق کودکان هند اهدا شد. این دو به خاطر فعالیت‌ها‌یشان برای تحقق حقوق کودکان این جایزه را دریافت کردند.

آکادمی علوم سوئد سازمان "بازدارندگی از به کارگیری جنگ‌افزارهای شیمیایی" را به دلیل "تلاش‌های گسترده خود برای از بین بردن سلاح‌های شیمیایی" شایسته دریافت جایزه نوبل صلح در سال ۲۰۱۳ دانست. این سازمان در سال ۱۹۹۷ تأسیس شد و بر اساس قراردادی جداگانه با سازمان ملل متحد همکاری دارد. وظیفه اصلی این سازمان نظارت بر اجرای کنوانسیون سازمان ملل در مورد سلاح شیمیایی در جهان است.

کمیته نوبل در اسلو در سال ۲۰۱۲ جایزه نوبل صلح را به اتحادیه اروپا اهدا کرد. پیشتر نیز نهادهای بین‌المللی موفق به دریافت نوبل صلح شده بودند. این جایزه به خاطر پیشبرد صلح و دموکراسی در اروپا به این نهاد اعطا شد.

کمیته نوبل سه فعال زن، الن جانسون-سیرلیف رئیس‌جمهور لیبریا، توکل کارمن از یمن و لیما گبووی فعال حقوق بشراهل لیبریا را برندگان نوبل صلح ۲۰۱۱ معرفی کرد. الن جانسون-سیرلف ۷۲ ساله، نخستین زن در قاره آفریقاست که به ریاست دولت رسیده است. توکل کارمن یکی از شناخته‌شده‌ترین چهره‌های مبارزات مردمی در یمن و از بنیانگذاران نهاد "روزنامه‌نگاران زن مستقل" این کشور است. لیما گبووی، اهل لیبریا فعال حقوق زنان است.

جایزه نوبل صلح سال ۲۰۱۰ میلادی به نویسنده چینی لیو شیائوبو تعلق گرفت. کمیته نوبل صلح او را به دلیل مبارزه‌ای طولانی و بدون خشونت برای حقوق اولیه انسان‌ها در چین شایسته دریافت این جایزه دانست.

باراک اوباما دسامبر ۲۰۰۹ در جریان بازدیدی کوتاه از اسلو، جایزه نوبل صلح را دریافت کرد. بسیاری از منتقدان بر این باور بودند رئیس‌جمهور آمریکا این جایزه‌ی غافلگیر‌کننده را بسیار زود و حتی به عنوان پیش‌پرداخت دریافت کرد. اوباما برنامه خود برای جهانی عاری از سلاح‌های اتمی را معرفی کرده اما هنوز آن را عملی نکرده است.

مارتی آهتيساری، رئيس‌جمهور پیشين فنلاند، برنده‌ی جایزه‌ی نوبل صلح در سال ۲۰۰۸ بود. کميته نوبل این جایزه را به ‌خاطر خدمات این سیاستمدار ۷۱ ساله در جهت حل بسیاری از کشمکش‌های بین‌المللی به او اهدا کرد. آهتيساری، از جمله، از سال ۱۹۹۱ تا ۱۹۹۳ رئیس "گروه‌کاری بوسنی ـ هرزگوینا" بود. یکی از مهم‌ترین ماموریت‌های موفقیت‌آمیز او امضای توافق‌نامه بین شورشيان جنبش استقلال‌طلب " آچه" و دولت مرکزی اندونزی بود.

راجندرا پاچائوری، رئیس هیئت بین‌المللی تغییرات جوی سازمان ملل متحد و ال گور، معاون رئیس جمهور آمریکا در دوره بیل کلینتون، در سال ۲۰۰۷ به پاس مبارزات خود برای جلوگیری از تغییرات جوی جایزه نوبل صلح را دریافت کردند.

محمد یونس (راست در تصویر)، اقتصاددان بنگلادشی که "بانک‌دار فقر" خوانده می‌شد همراه مسمات تسلیم بیگم، مدیر بانکی که او بنیان‌گذاری کرد سال ۲۰۰۶ جایزه نوبل صلح را دریافت کردند. این بانک به فقرا اعتبار مالی پرداخت می‌کرد. محمد یونس در این فاصله از پست خود کناره‌گیری کرده است. وی در بنگلادش شخصیتی مورد مناقشه به شمار می‌رود.

آژانس بین‌المللی انرژی هسته‌ای و مدیر کل آن محمد البرادعی (تصویر) در سال ۲۰۰۵ جایزه نوبل صلح را از آن خود کردند.

وانگاری ماتای به عنوان نخستین زن آفریقایی سال ۲۰۰۴ موفق به دریافت نوبل صلح شد. این پروفسور کنیایی به پاس خدمات خود در زمینه توسعه، دموکراسی، صلح، مبارزه برای حقوق زنان و همچنین تلاش بی‌وقفه برای حفاظت از محیطز‌یست جایزه نوبل صلح را دریافت کرد. وانگاری ماتای که ۲۵ دسامبر ۲۰۱۱ درگذشت "مادر درختان" لقب گرفته بود.

حقوق‌دان ایرانی، شیرین عبادی به عنوان نخستین زن مسلمان برای "شایستگی ویژه در خدمت به صلح" موفق به دریافت نوبل صلح سال ۲۰۰۳ شد. کمیته نوبل با اهدای این جایزه به شیرین عبادی تلاش وی برای دموکراسی، حقوق اولیه انسان‌ها، به ویژه حقوق زنان و کودکان در ایران را ارج نهاد.

جیمی کارتر، سی و نهمین رئیس‌جمهور آمریکا در سال ۲۰۰۲ از سوی آکادمی نوبل برنده جایزه صلح شناخته شد. اقای کارتر این جایزه را به پاس خدماتش برای یافتن راه‌حل‌های صلح‌آمیز برای بحران‌های بین‌المللی و پیشبرد دموکراسی و حقوق بشر در جهان دریافت کرد.

کمیته نوبل صلح جایزه سال ۲۰۰۱ را به طور مشترک به کوفی عنان و سازمان ملل متحد اهدا کرد. عنان که در بین سال‌های ۱۹۹۷ و ۲۰۰۶ دبیر کل سازمان ملل بود، در دوره طولانی فعالیت‌اش برای سازمان ملل، چندین جایزه صلح و حقوق بشری، از جمله ۴ عنوان دکترای افتخاری از ۴ قاره و جایزه ساخاروف پارلمان اورپا (۲۰۰۳) دریافت کرد. او در ماه اوت سال ۲۰۱۸ در سن هشتاد سالگی درگذشت.

کیم دای جونگ، رئیس‌جمهور سابق کره جنوبی در سال ۲۰۰۰ به خاطر سیاست‌های تنش‌زدایی در برابر کره شمالی جایزه صلح نوبل را دریافت کرد.