جايگزين جايزه نوبل براى پزشك آلمانى متخصص زنان
۱۳۸۷ آذر ۱۸, دوشنبه
آنجا كه همه سكوت كرده‌اند، مونيكا هاوزر حرف مى‌زند. سازمانى كه او بنيانگذارى كرده، خانه امنى است براى قربانيان خاموش جنگ و خشنونت: زنانى كه به آنها تجاوز شده است.
هاوزر كه هفته آينده در استكهلم، جايزه "جايگزين جايزه نوبل" را دريافت مى‌كند، ترجيح مى‌دهد از فرصت استفاده كند و پاى ميكروفون به اميد اينكه صدايش به گوش آنهايى كه مسئول‌اند برسد، مسئله جنگ داخلى كنگو را پيش كشد: "اين وظيفه اروپاست كه اينجا پرچمش را بالا بگيرد و كارى بكند. تجاوز و خشونت عليه زنان در كنگو بايد مهمترين مسئله‌اى باشد كه در مذاكرات مطرح مى‌شود."
هاوزر همه را مسئول مى‌داند. او اشاره مى‌كند كه حتى سربازان و نيروهاى حافظ صلح سازمان ملل هم وقتى صحنه‌هاى خشونت و تجاوز را مى‌بينند نگاهشان برمى‌گردانند و كارى نمى‌كنند. البته اگر خودشان جزو متجاوزين نباشند!
او كه بارها اين مسئله را در محافل عمومى مطرح كرده است، مىگويد: "بيش از هرجاى ديگرى، در كشورهاى حوزه بالكان زنان بى‌پناه مثل برده به فاحشه‌خانه‌ها فروخته مى‌شوند. جايى كه نيروهاى حافظ صلح و كارمندان سازمان‌هاى بين‌المللى امداد، با چهار پنج دلار مشترى دختران چهارده، پانزده ساله‌اند."
هاوزر پزشك متخصص زنان، زمستان سال ۱۹۹۲ براى نخستين‌بار به كشور جنگ‌‌زده بوسنى سفر مى‌كند تا به داد زنانى برسد كه قربانى جنگ و خشونت شده‌اند. او مدت كوتاهى بعد، با تأسيس يك مركز مشاوره روانشناسى در زنيكا، شهرى در دل منطقه جنگى، سازمانى بنيانگذارى مى‌كند كه فعاليت آن در فاصله اين سالها از بوسنى تا كوزوو، افغانستان و ليبى هم گسترش پيدا كرده.
در حال حاضر چهل‌هزار زن، در مراكز اين سازمان تحت مشاوره‌اند. مركزى كه علاوه كمك‌هاى پزشكى و مشاوره روانشناسى، از نظر حقوقى هم به قربانيان كمك مى‌كند.
هاوزر توضيح مى‌دهد:" اين نكته را فراموش نكنيد كه بزرگترين مشكل اينجاست كه چنين مسئله‌اى يك تابوى اجتماعى است. جامعه اصلأ اجازه نمى‌دهد اين زنان بگويند چه بر سرشان آمده. علاوه بر برقرارى ارتباط مستقيم با زنان، از نظر سياسى هم بايد روى اين مسئله كار كرد. بايد به خانواده، جامعه، روحانيون و ريش‌سفيدان روستا مدام گوشزد كرد كه همه ما مسئوليم. مسئول اينكه به اين زنان شانس دوباره دهيم تا سرشان را بلند كنند و بدون شرم‌سارى در ميان ما زندگى كنند."
ديدن رنج اين قربانيان براى مونيكا هاوزر ساده نيست. براى او هم كه سال‌هاست تلاش مى‌كند گامى براى كمك به اين زنان بردارد، ساده نيست بپذيرد که به جاى مجرم، قربانى را مجازات كنند.
او مىگويد:"سه سال بعد از اينكه شروع كردم، اعصابم كاملأ به هم ريخت. تمام اين داستان‌هاى وحشت‌ناك مدام در ذهنم دوره مى‌شد. هنوز هم وقتى از چنين سفرهاى برمى‌گردم خودم احتياج به مشاوره دارم و بايد براى روانشناس هر ديده و شنيد‌‌ه‌ام را تعريف كنم و كم‌كم همه را هضم كنم. زهر اين خشنونت‌ها مرا هم بى‌نصيب نگذاشته. همه ما به نوعى، گاهى بيش از آنچه در توان داريم جلو مى‌رويم."
"جايزه بديل نوبل" جايزه‌اى كه به جايزه حق حيات موسوم است هر ساله به كسانى اهدا مى‌شود كه راه حلى عملى و فورى براى يكى از مشكلات عصر ما پيدا كرده‌اند. همراه مونيكا هاوزر، از خبرنگار آمريكايى آمى‌گودمن كه برنامه خبرى "دمكراسى اكنون" را تهيه مى‌كند، آشا هاگى، قاضى زن سوماليايى و زوج هندوى ياگاناتهان كه سازمانى براى حمايت از كشاوزران خرده بنيانگذارى كرده‌اند، قدردانى خواهد شد.