جانوران سرمای زمستان را چطور سر میکنند؟
جانورانی که در روزهای سرد و کوتاه زمستان سرپناه یا پوشش گرمی ندارند، یاد گرفتهاند که با سوز و سرمای این فصل کنار آیند. اما چطور؟ گزارشی تصویری از راهکارهای شماری از این جانوران.
پاهایت یخ نمیزنند؟
پای پرندگان اغلب بسیار نازک است، مثل پای این فنچ سبز که قطر آن به دو میلی متر هم نمیرسد. این پاهای ظریف سرما را چطور تحمل میکند؟
سیستم حرارتی هوشمند
بدن پرندگان شبکهای ازمویرگهای بسیار ریز دارد که مانع هدر رفتن گرمای بدن آنها از طریق پاها در فصل سرما میشود. خونی که از طریق این شبکه وارد پای پرنده میشوند گرمای خود را به سیاهرگها منتقل میکند و با حرارت کمتر وارد پاها میشود. در نتیجه تبادل حرارت میان پا و محیط اطراف به حداقل میرسد و حس گز گز شدن پاها در سرما ، آنطور که ما میشناسیم، در پرندگان وجود ندارد.
غیرفعال در گرما
سیستم حرارتی بدن پرندگان مثل دستگاههای حرارتی مدرن، این قابلیت را دارد که برای صرفهجویی در مصرف انرژی غیرفعال شود. پرندهها به دلیل پوششی که از پر دارند عرق نمیکنند. اگر بدن پرنده بیش از حد گرم شود، حرارت مازاد از طریق پای پرنده آزاد میشود. برای پرندگان در زمستان، مهم دریافت غذای کافی است تا بدن آنها بتواند به اندازه کافی انرژی تولید کند.
بمب انرژی برای خوانندگان کوچک
در زمستان میتوان به پرندگان کمک کرد تا غذای کافی پیدا کنند. یک چرخریسک سر آبی و یک سینهسرخ اروپایی اینجا سراغ بسته خوراکی چسبناکی آمدهاند که برای آنها بیرون گذاشته شده است. این توده چسبناک حاوی چربی، تخم و دانههای محبوب آنهاست. چنین خوراکی انرژی و ویتامینهای مورد نیاز پرنده را تأمین میکند.
شکارچی زمستان
پرهای این ماهیخورک کوچک ضد رطوبت هستند. او با این پرها در فصل سرما نه تنها به راحتی پرواز میکند بلکه برای یافتن خوراک خود در آب هم مشکلی ندارد. این پرنده در زمستان در نهر آبهای کوچکی که سطح آنها یخ نمیبندد ماهی شکار میکند.
درون لاک خاردار
خارپشتان قبل از فرا رسیدن زمستان، مقدار زیادی چربی ذخیره میکنند. بهترین راه سر کردن زمستان برای آنها، یافتن جایی میان انبوهی از برگهای پاییزی است. آنها لابهلای این توده برگ درون لاک خود به خواب زمستانی میروند. اگر برف ببارد این توده مثل یک لایه عایق از آنها محافظت میکند. در فصل زمستان، اگر در آلمان جوجهتیغی پیدا کنید، میتوانید آن را به یکی از مراکز نگهداری جوجهتیغی در زمستان تحویل دهید.
در زمستان خبری از آنها نیست
این سنجابکها در زمستان ناپدید میشوند. آنها لانههایی تا عمق یک متر در زمین حفر میکنند و در آن به خواب زمستانی میروند. بدن آنها در طول خواب زمستانی از ذخیره چربی بدنشان استفاده میکنند و برای کاهش مصرف انرژی در این مدت فعالیتهای خود را کاهش میدهد. به عنوان مثال دمای بدن آنها هم و به حدود پنج درجه سانتیگراد و ضربان قلب آنها از ۳۰۰ بار در دقیقه به پنج بار در دقیقه کاهش پیدا میکند.
جای گرم و نرم
موشها زندگی در نزدیکی انسانها را دوست دارند. مثلأ جایی میان زبالههای طبیعی که هم گرم است و هم در آن چیزی برای خوردن پیدا میشود.
بغلم کن تا گرم شویم
خفاشها برای گذراندن زمستان دنبال غار، شکاف میان صخره یا انباری میگردند. آنها یک جا جمع میشوند. دمای بدن خفاشها در زمستان تا نزدیکی دمای محیط اطرافشان کاهش پیدا میکند. آنها اغلب در فصل زمستان جفتگیری میکنند؛ آنهم زمانی که خفاش ماده در خواب است. باوری در بدن خفاش ماده اما بعد از زمستان رخ میدهد و نوزاد خفاش اغلب در تابستان به دنیا میآید.
لطفأ مزاحم آنها نشوید
حیوانات وحشی بزرگ مانند گوزن و گربههای وحشی که خواب زمستانی ندارند، مجبورند در فصل سرما هم دنبال غذا بگردند. بدن آنها در این فصل از انرژی کمتری استفاده میکند. هر نوع هیجان و فرار از سر ترس میتواند به خطری جدی برای سلامت آنها تبدیل شود. در نتیجه بهتر است در زمستان به آنها نزدیک نشویم.
کرختی زمستان
این دو قورباغه روی برفی که تازه بر زمین نشسته به دوردست خیره شدهاند. دمای بدن خزندگان و دوزیستان در فصل سرما کاهش پیدا میکند و فعالیتهای بدنی آنها بسیار کند میشود. این دو قورباغه البته تا آخر زمستان در این حالت نمیمانند.