جام ۱۹۸۲ • پلاتینی، ستاره‌ای که در حسرت قهرمانی جهان ماند

در فهرست ۱۰۰ فوتبالیست برتر قرن بیستم که فدراسیون جهانی فوتبال، فیفا، منتشر کرد، میشل پلاتینی پس از پله، یوهان کرویف، فرانس بکن‌باوئر، آلفردو دی استفانو، دیگو مارادونا و فرانس پوشکاش، رده‌ی هفتم را به خود اختصاص داده و فرانسویان نیز او را به‌عنوان بهترین فوتبالیست کشورشان در قرن بیستم برگزیده‌اند.

میشل پلاتینی بدون شک چهره‌ درخشان آسمان فوتبال جهان در نیمه‌ی نخست دهه‌ ۱۹۸۰ میلادی است.

او در سه دوره (۱۹۷۸، ۱۹۸۲ و ۱۹۸۶) تیم ملی فرانسه را در مسابقات جام جهانی همراهی و هدایت کرد، اما با وجود مهارت‌ها و توانایی‌های فوق‌العاده‌اش، چه در بازی‌سازی و چه در گلزنی نتوانست طعم شیرین قهرمانی جهان را بچشد. تنها موفقیت پلاتینی در پیراهن تیم ملی، کسب عنوان قهرمانی فوتبال اروپا در سال ۱۹۸۴ بود.

ورود زودهنگام به فوتبال حرفه‌ای

میشل پلاتینی در روز ۲۱ ژوئن ۱۹۵۵ به دنیا آمد. فعالیت باشگاهی را در سن ۱۰ سالگی آغاز کرد و در سن ۱۷ سالگی به تیم دسته اول آ.اس. نانسی پیوست.

نخستین بازی او در لیگ دسته‌ی اول فرانسه به سوم ماه مه سال ۱۹۷۳ برمی‌گردد. نانسی اگر چه در آن فصل به لیگ دسته‌ی دوم سقوط کرد، اما بلافاصله توانست این ناکامی را جبران کند و بار دیگر به جمع دسته اولی‌ها بپیوندد.

به کانال دویچه وله فارسی در تلگرام بپیوندید

یکی از چهره‌های کلیدی در این موفقیت پلاتینی جوان بود که در تمریناتی ویژه، تکنیک خود در زدن ضربات آزاد را به کمال رسانده بود.

در همان دهه‌ی ۱۹۷۰ میلادی میشل پلاتینی به یکی از امیدهای بزرگ فوتبال فرانسه تبدیل شد. فرانسویان با یاری او توانستند پس از ۱۳ سال انتظار، رقابت‌های مقدماتی را با موفقیت پشت سر بگذارند و در جام جهانی ۱۹۷۸ آرژانتین شرکت کنند. البته فرانسه پس از دور اول، در پی شکست در برابر آرژانتین، بازی‌ها را وداع گفت.

کابوسی به نام آلمان

پلاتینی پس از جام جهانی ۱۹۷۸ آرژانتین، بازوبند کاپیتانی تیم ملی را برعهده گرفت و تا پایان فعالیت‌اش در تیم ملی هدایت‌کننده‌ تیمش بود.

فرانسه که در جام جهانی ۱۹۸۲ اسپانیا مثلث جادویی پلاتینی، ژیرس و تیگانا را در خدمت خود داشت، به بزرگترین مدعی کسب عنوان قهرمانی بدل شد، اما یکی از بزرگترین شکست‌های خود را تجربه کرد، آن هم در مرحله‌ی نیمه‌نهایی در برابر آلمان.

فرانسویان که در آغاز وقت اضافی دو گل به ثمر رسانده و ۳ بر یک از آلمانی‌ها پیشی گرفته بودند، در کمال ناباوری دو گل دریافت کردند و در ضربات پنالتی از ملی‌پوشان آلمان شکست خوردند.

یک سال بعد، میشل پلاتینی در پیراهن باشگاه یوونتوس تورین بار دیگر شکست تلخی را در برابر آلمانی‌ها تجربه کرد. یوونتوس که به همراه پلاتینی در آن زمان بهترین باشگاه اروپا محسوب می‌شد، در بازی فینال جام قهرمانان باشگاه‌های اروپا یک بر صفر از تیم هامبورگ شکست خورد.

آخرین دوره‌ جام جهانی که با شرکت میشل پلاتینی برگزار شد، رقابت‌های ۱۹۸۶ مکزیک بود. این‌بار هم فرانسویان با طلسم آلمان روبرو شدند و باز هم در مرحله‌ نیمه‌نهایی سر تسلیم در برابر رومنیگه و یارانش فرود آوردند.

درخور توجه آن‌که ملی‌پوشان فرانسه پیش از شکست‌شان در برابر آلمان در جام ۱۹۸۶ تیم‌های ایتالیا و برزیل را از میدان به در کرده بودند.

اوج درخشش "شاه" نحیف

پلاتینی که به موتزارت فوتبال شهرت دارد و فرانسویان او را "شاه" (Le Roi) خطاب می‌کند، بزرگترین موفقیتش را در سال ۱۹۸۴ جشن گرفت. سال ۸۴ سال پلاتینی بود. این درخشش شاید تا اندازه‌ای از این سرچشمه می‌گیرد که پلاتینی در آن زمان دچار مصدومیتی نشده و در شرایط و فرمی کاملا مطلوب به سر می‌برد.

او تیم ملی فرانسه را در جام ملت‌های اروپا که در سال ۱۹۸۴ در خاک کشورش برگزار شد، به بهترین وجه هدایت کرد و با گل‌های تماشایی و بازی خلاق خود، عنوان قهرمانی اروپا را برای فرانسویان به ارمغان آورد. تیم ملی فرانسه در این تورنمنت مجموعا ۱۴ گل وارد دروازه‌ی حریفان کرد که ۹ گل آن را پلاتینی به تنهایی به ثمر رساند.

این ستاره‌ بزرگ گذشته از این موفقیت، پیروز‌ی‌ها و عنوان‌های زیادی را با باشگاه‌های سن اتین و یوونتوس جشن گرفت. پلاتینی بین سال‌های ۱۹۷۶ و ۱۹۸۷ درمجموع ۷۲ بازی برای تیم ملی کشورش انجام داد و ۴۱ بار دروازه‌ حریفان را گشود.

پلاتینی که با ۱۷۸ سانتی‌متر قد نسبتا لاغراندام بود و وزنش هرگز از ۷۳ کیلوگرم فراتر نمی‌رفت، "نحیف" بودن خود را بیش از همه با دو چیز جبران می‌کرد، یکی تکنیک فوق‌العاده و دیگری ذهن خلاق در "ساختن" بازی و "خواندن" بازی.

صعود و سقوط

میشل پلاتینی اگر چه نتوانست به عنوان کاپیتان قهرمانی جهان را برای فرانسویان به ارمغان آورد، اما موفق شد این رویا را در قالب برنامه‌ریز جام جهانی ۱۹۹۸ به تحقق برساند.

ملی‌پوشان فرانسه در آن دوره با برتری کامل برزیل را در دیدار نهایی ۳ بر صفر شکست دادند و به عقیده‌ی اکثریت فرانسویان، پلاتینی نقش مهمی در این موفقیت تاریخی داشته است.

ناگفته نماند که پلاتینی در فاصله سال‌های ۱۹۸۸ تا ۱۹۹۲ سرمربی‌گری تیم ملی فرانسه را برعهده داشت، اما موفقیت چندانی به دست نیاورد.

او هرگز در تلاش مربی‌شدن نبود، اما درخشش او به عنوان برنامه‌ریز جام جهانی ۹۸ فرانسه، سبب شد که راه او برای رسیدن به مسئولیت‌های بزرگتر در فوتبال جهان هموار شود.

پلاتینی در سال ۲۰۰۷ به عنوان رئیس کنفدراسیون فوتبال اروپا (یوفا) انتخاب شد و سال‌های زیادی در این مقام فعالیت کرد. او در سال ۲۰۱۵ قصد داشت برای سمت ریاست فدراسیون جهانی فوتبال فیفا نامزد شود، اما نقشه‌های او در پی مطرح شدن اتهامات مربوط به فساد مالی عملی نشد.

در تاریخ ۲۱ دسامبر ۲۰۱۵ پلاتینی و سپ بلاتر (رئیس فیفا در آن زمان) در پی فساد مالی و اتهام به رشوه خواری در رابطه با واگذاری میزبانی جام جهانی به کشورهای آفریقای جنوبی، قطر و روسیه، هر کدام به هشت سال محرومیت از هر گونه فعالیت در زمینه فوتبال محکوم شدند.

پلاتینی متهم بود که ۸ سال پس از پایان فعالیت خود در سمت مشاور پلاتر مبلغی بالغ بر ۲ میلیون فرانک سوئیس را به عنوان دستمزد ویژه، بدون عقد هیچ قرارداد کتبی، در سال ۲۰۱۱ از سوی بلاتر دریافت کرده است. او بین سال‌های ۱۹۹۸ تا ۲۰۰۲ میلادی مشاور رسمی بلاتر در فیفا بود و بابت خدمات خود در این سمت، سالانه ۳۰۰ هزار فرانک سوئیس حقوق دریافت کرده بود. پلاتینی در سال ۲۰۱۶ در پی تشدید فشارها از مقام ریاست یوفا کناره گرفت. 

در نهایت اما در ماه ژوئیه ۲۰۲۲ دادگاهی در شهر بلینزونا در سوئیس این پلاتینی و بلاتر را از اتهام فساد مالی تبرئه کرد.