ثبات عراق "گروگان مداخلات نظامی و سیاسی ایران و ترکیه"
۱۴۰۱ اردیبهشت ۳, شنبه
ترکیه چند روز پیش از عملیات نظامی در شمال عراق علیه مواضع شبه‌نظامیان حزب کارگران کردستان "پ‌ک‌ک" خبر داد. دولت ترکیه این گروه را "تروریستی” می‌خواند.
در همین حال مدتی پیش ایران نیز چند موشک را از خاک خود به سمت اربیل، مرکز اقلیم کردستان در شمال عراق شلیک کرد تا ظاهراً یک "مرکز توطئه" اسرائیل را از بین ببرد.
نشریه "تاگس اشپیگل" آلمان در گزارشی با اشاره به این دو حمله می‌نویسد، بغداد آنقدر ضعیف است که نمی‌تواند با این حملات مقابله کند.
طی آخرین عملیات ترکیه از ابتدای هفته جاری، ارتش ترکیه هواپیماهای جنگی، پهپادها، توپخانه و نیروهای زمینی را برای تخریب مسیرهای تدارکاتی "پ‌ک‌ک" و انبارهای مهمات در شمال عراق مستقر کرد. در آخرین خبرها در این باره استفاده ترکیه از پهپادهای معروف "بیرق‌دار آکنیچی" هم مطرح شده است.
دویچه وله فارسی را در اینستاگرام دنبال کنید
آنکارا چند سال است که چندین پایگاه نظامی در شمال عراق دارد. به گفته دولت ترکیه، نیروهای این کشور در اولین روزهای حمله جدید ۳۰ جنگجوی "پ‌ک‌ک" را کشته‌اند. در این درگیری‌ها یک سرباز ترک نیز کشته شده است.
آنکارا از نزدیک با دولت منطقه‌ای کردستان عراق (KRG) همکاری می‌کند. دولت اقلیم کردستان با محدود شدن نفوذ "پ‌ک‌ک" در شمال عراق موافق است.
رجب طیب اردوغان، رئیس جمهور ترکیه اظهار اطمینان کرده که سیاستمداران در بغداد نیز به طور مخفیانه از پیشروی ترکیه استقبال می کنند. با وجود اینکه بغداد رسما به این تهاجم اعتراض کرده اردوغان از حمایت هر دو دولت اقلیم کردستان و دولت مرکزی عراق تشکر کرده است.
دولت ترکیه مدعی است که مجبور به مداخله شده چون عراق قادر به کنترل "پ‌ک‌ک" نیست. مقر این گروه در کوه‌های قندیل عراق در حدود ۱۰۰ کیلومتری جنوب مرز ترکیه قرار دارد.
تقریبا هر ساله حملات ترکیه در بهار به مواضع این گروه شبه‌نظامی کرد انجام می‌شود. دولت ترکیه قصد دارد نفوذ "پ‌ک‌ک" در خاک خود و تامین نیروهای شاخه سوری آن YPG (یگان‌های مدافع خلق) را دشوارتر کنند. ترکیه حدود ۴۰ سال است که با "پ‌ک‌ک" می‌جنگد، اما آنکارا هنوز نتوانسته این گروه که آن را "تروریستی" می‌نامد را شکست دهد.
حزب کارگران کردستان عراق در واکنش به تهاجم اخیر اعلام کرده که جنگ را به ترکیه خواهد کشاند.
به کانال دویچه وله فارسی در تلگرام بپیوندید
"تاگس اشپیگل" ادامه می‌دهد، ایران در عراق حتی از ترکیه هم قدرتمندتر است. تهران شبه‌نظامیان و سیاستمداران طرفدار ایران را در این کشور کنترل می‌کند و در حال حاضر تلاش دارد از تشکیل دولت گروه‌های ضدایرانی در بغداد جلوگیری کند.
۵ ماه پس از انتخابات مجلس که با شکست فاحش گروه‌های شیعه هوادار ایران همراه شد، هنوز احزاب و دسته‌جات سیاسی این کشور بر سر انتخاب رئیس جمهور که مقدمه معرفی نخست‌وزیر و تشکیل دولت است هم، به توافق نرسیده‌اند و بی‌ثباتی به گونه‌ای خطرناک حیات سیاسی عراق را تهدید می‌کند. در چنین شرایطی مداخلات سیاسی ایران و دخالت در نحوه شکل‌گیری دولت همراه با مداخلات نظامی و امنیتی این کشور در عراق وضعیت را پیچیده‌تر کرده است.
چندی پیش ایران با شلیک چندین راکت اربیل را هدف قرار داد. ایران عنوان کرده که هدف این حملات "مرکزی اسرائیلی" بوده است. تهدیدات بیشتر علیه دولت منطقه خودمختار و برحذرداشتن آن از همکاری با اسرائیل گاه و بی‌گاه از تهران به گوش می‌رسد.
ورای تضعیف نیروهای شیعی هوادار ایران، مناسبات اقتصادی جمهوری اسلامی با عراق از جمله در مورد صدور برق و گاز هم به دلیل تحریم‌ها و دشواری‌ها در تسویه حساب بدهی‌های عراق مزید بر علت شده است. عراق در این زمینه‌ها بیش از پیش به دنبال متنوع‌کردن شرکای خویش است و به حسن رابطه بیشتر با رقبای دیگر ایران در منطقه، از جمله عربستان می‌اندیشید.
ایران در عین حال مخالف حضور نظامی ترکیه در عراق است. سفارت ایران در بغداد سال گذشته هشدار داد که تهران نیروهای خارجی را در عراق تحمل نمی‌کند.
منافع ترکیه و ایران به خصوص در منطقه سنجار در مرز عراق و سوریه در تضاد هستند. در سنجار که بخشی از منطقه عملیاتی نیروهای ترکیه است نیروهای "پ‌ک‌ک" و شبه‌نظامیان مورد حمایت ایران حضور فعال دارند.
با این اوصاف مصطفی الکاظمی، نخست‌وزیر عراق تحمل تماشای رقابت بین همسایگان خود را در کشورش ندارد. او در تماس تلفنی که اخیرا با آنتونی بلینکن، وزیر امور خارجه ایالات متحده داشته از اینکه کشورش "محلی برای تسویه حساب‌های خارجی" شده شکایت کرده است.