توقف پروژه‌های پارس جنوبی به دلیل کمبود سرمایه‌گذاری
۱۳۹۲ تیر ۲۱, جمعه
عملیات اجرایی برخی از فازهای میدان گازی مشترک پارس جنوبی، از جمله فازهای ۱۵ تا ۱۸، از حدود ۶ سال پیش آغاز شده اما هنوز به بهره‌برداری نرسیده است.
فازهای ۱۳ و ۱۴، و ۱۹ تا ۲۴ شامل طرح‌هایی می‌شوند که مطابق وعده دولت باید برای استخراج زودهنگام گاز طی ۳۵ ماه و در اردیبهشت سال جاری به بهره برداری می‌رسیدند. پیشرفت اجرایی در هیچ یک از این طرح‌ها به بیش از ۶۵ درصد نمی‌رسد.
«با وجود تحریم‌ها کار پیش نمی‌رود»
خبرگزاری مهر روز جمعه، ۲۱ تیر در گزارشی نوشت، کاهش تزریق منابع مالی به فازهای در دست اجرای پارس جنوبی و "نبود یک مدیریت هوشمند و نظام‌مند به منظور هدایت منابع مالی به طرح‌های اولویت دار وزارت نفت" توسعه میدان‌های مشترک نفت و گاز میان ایران و قطر را متوقف یا بسیار کند کرده است.
غلامحسین خواجه‌علی، مدیرعامل سابق شرکت سپانیر، بزرگترین پیمانکار پارس جنوبی اخیرا با انتقاد از سیاست‌های وزارت نفت به این خبرگزاری گفته بود: «برای نجات پارس جنوبی باید تحریم‌ها برداشته شود و در این شرایط هیچ فازی به تولید گاز نمی‌رسد.»
بنا بر این گزارش، مدیرعامل سابق شرکت سپانیر، وابسته به قرارگاه سازندگی خاتم الانبیا، در۱۱ خرداد و در واکنش به انتقادهایی که به خاطر تاخیر در تکمیل دو فاز ۱۵ و ۱۶ مطرح شده گفت: «تحریم عامل بسیاری از تاخیرها است، وقتی نمی‌توان ال سی گشایش کرد و نقل و انتقال منابع مالی انجام داد چطور می‌توان یک فاز پارس جنوبی را راه انداخت.»
هزینه بیشتر، بازدهی کمتر
اکبر ترکان، از مدیران سابق نفتی و نماینده کنونی حسن روحانی در امور انتقال دولت، چندی پیش گفت که برای کل فازهای پارس جنوبی ۴۰ میلیارد دلار هزینه لازم بوده اما دولت طی سه سال گذشته ۴۶ میلیارد دلار هزینه کرده بدون اینکه حتی یک فاز جدید و استاندارد این میدان مشترک آماده بهره برداری و تولید گاز شده باشد.
به گزارش خبرگزاری مهر، مدیرعامل پیشین شرکت نفت و گاز پارس تاکید کرده که قطعا دولت آینده باید حسابرسی دقیق از نحوه اختصاص و هزینه منابع مالی در فازهای پارس جنوبی را به صورت ویژه در دستور کار قرار دهد.
فازهای تکمیل نشده میدان مشترک پارس جنوبی شامل ۱۰ طرح موسوم به "فازهای ۳۵ ماهه" و ۵ طرح قدیمی مربوط به فازهای ۱۲ و ۱۵ تا ۱۸ می‌شود. سرمایه مورد نیاز برای تکمیل ده فاز نخست حدود ۲۳ میلیارد و برای پنج فاز دیگر ۱۷ میلیارد دلار در نظر گرفته شده است.
وعده‌های عملی نشده برای تکمیل پارس جنوبی
سایت شبکه ایران، ارگان رسانه‌ای دولت، در چهارم دی‌ماه ۱۳۸۸ در گزارشی از قول علی وکیلی، مدیرعامل شرکت نفت و گاز پارس وعده داده بود که درصورت تامین به‌موقع منابع مالی مورد نیاز، فازهای ۱۵ تا ۱۸ پارس جنوبی، تا دو سال آینده (دی‌ماه ۹۰) تکمیل و وارد مدار بهره‌برداری خواهند شد.
به نوشته شبکه ایران، وکیلی با بیان اینکه هر فاز پارس‌جنوبی بین دو تا سه میلیارد دلار سرمایه‌گذاری نیاز دارد تاکید کرده که "به این منظور برای جذب سرمایه‌گذاری داخلی و خارجی فعالیت‌هایی صورت گرفته است."
وعده راه‌اندازی فازهایی که وکیلی به آنها اشاره می‌کند بارها به تعویق افتاده و هنوز به سرانجام نرسیده است. وزیر نفت، رستم قاسمی پاییز سال ۹۱ گفته بود که فازهای ۱۵ و ۱۶ تا پایان همان سال افتتاح می‌شوند و سایر فازهای میدان گازی پارس جنوبی نیز به ترتیب در مدار تولید قرار خواهند گرفت.
در پی تشدید تحریم‌ها، به ویژه تحریم‌های یک‌جانبه آمریکا و اتحادیه اروپا علیه جمهوری اسلامی شرکت‌های معتبر بین‌المللی از سرمایه‌گذاری و همکاری با پروژه‌های نفت و گاز ایران خودداری کرده‌اند. با این همه برخی از مسئولان تحریم‌ها را بی‌اثر و ایران را بی‌نیاز از همکاری شرکت‌های خارجی عنوان می‌کنند.
وزیر نفت و مقایسه پیمانکاران خارجی و سپاه
خبرگزاری ایسنا در روز ۲۹ آبان ۹۱ از قول وزیر نفت نوشت: «در حالی که شرکت‌های بین‌المللی مانند توتال و انی در بهترین زمان فازهای پارس جنوبی را ۵۲ ماهه تکمیل کردند، پیشرفت فازهای جدیدی که توسط پیمانکاران داخلی در حال توسعه است بسیار بیش از پیمانکاران خارجی است. به‌طوری که با گذشت ۲۸ ماه از شروع کار پیشرفت برخی از فازها به ۷۰ درصد هم رسیده است که این موضوع در دنیا بی‌سابقه است.»
مطابق جدولی که روز جمعه ۲۱ تیرماه از سوی خبرگزاری مهر منتشر شده و گزارش‌هایی که به تایید مسئولان ارشد وزارت نفت نیز رسیده، میزان پیشرفت در هشت فاز از میدان مشترک پارس جنوبی پس از ۳۷ ماه بین ۵۰ تا ۶۴ درصد بیشتر نبوده است. کار در ۵ فاز قدیمی نیز ۷۲ ماه پیش شروع شد.
وزیر نفت در گفتگو با ایسنا ادعا کرده بود که "پیشرفت فازهای جدید پارس جنوبی از زمان پیش از شروع موج جدید تحریم‌ها بیشتر بوده است."
اکنون ۱۶ ماه از وعده‌ای که رستم قاسمی برای آغاز بهره‌برداری از فازهای ۱۵ و ۱۶ داده بود می‌گذرد و به رغم میلیاردها دلاری که تاکنون بیشتر از برآوردها در پارس جنوبی خرج شده تکمیل این دو فاز به هزینه و سرمایه‌گذاری بیشتری نیاز دارد.
با کنار کشیدن پیمانکاران خارجی از پارس جنوبی اغلب پروژه‌های این منطقه به قرارگاه سازندگی خاتم‌الانبیا و شرکت‌های وابسته به آن سپرده شده که زیرمجموعه‌های سپاه پاسداران هستند. قاسمی پیش از رفتن به وزارت نفت فرمانده این قرارگاه بود.