توافق ترکیه و آمریکا برای ایجاد منطقه حائل در شمال سوریه
۱۳۹۴ مرداد ۶, سه‌شنبه
آمریکا و ترکیه برای پاکسازی منطقه مرزی ترکیه و سوریه از شبه‌نظامیان "دولت اسلامی" تصمیم به همکاری گرفته‌اند. به رغم اختلافاتی که واشنگتن و آنکارا بر سر بحران سوریه و پیشروی‌های داعش دارند٬ تغییرات اخیر در مواضع ترکیه راه را برای همکاری این دو کشور فراهم کرده است.
به گزارش خبرگزاری رویترز٬ این نوار حائل در منطقه مرزی شمال سوریه به طول بیش از ۱۰۰ کیلومتر ایجاد خواهد شد. تصمیم مقامات این دو کشور برای آغاز همکاری در این زمینه می‌تواند نقطه آغاز افزایش چشمگیر فشار بر نیروهای داعش باشد. مقابله با داعش از مهمترین اولویت‌های دولت آمریکا در شرایط کنونی است و همکاری ترکیه در این زمینه می‌تواند کاتالیزور شکست شبه‌نظامیان دولت اسلامی باشد.
بر اساس توافق‌هایی که هنوز نهایی نشده٬ آمریکا می‌تواند از پایگاه‌های هوایی ترکیه در خاک این کشور برای حمله به شبه‌نظامیان داعش در جبه‌های جدید استفاده کند و گذشته از این٬ ترکیه متعهد شده است که برخی از مهمترین خطوط تامین ذخایر و تسلیحات نیروهای داعش را مسدود کند.
مقامات ترکیه تا پیش از این تمایلی به همکاری در این زمینه نشان نمی‌دادند٬ اما در صورت نهایی شدن این توافق٬ این منطقه مرزی به یکی از مهمترین جبهه‌های نبرد با داعش بدل خواهد شد.
بیشتر بخوانید: احتمال ایجاد منطقه پرواز ممنوع در شمال سوریه
ترکیه از مدتها پیش برکناری رژیم بشار اسد از قدرت را جزو اولویت‌های سیاست خارجی خود تعریف کرده و از آنجایی که در پی گسترش بحران در سوریه٬ بیش از یک میلیون و ۸۰۰ هزار نفر از آوارگان و پناهجویان سوری نیز به این کشور پناه برده و در آنجا سکنی گزیده‌اند٬ خواستار ایجاد منطقه پرواز ممنوع در شمال سوریه بوده است؛ خواسته‌ای که آمریکا با آن مخالفت کرده تا از درگیر شدن نیروهایش در جنگ داخلی سوریه جلوگیری کند.
این اطلاعات توسط گروهی از مقامات آمریکایی که با توجه به حساسیت موضوع هویتشان افشا نشده٬ روز دوشنبه (۵ مرداد٬ ۲۷ ژوئیه) در اختیار رسانه‌ها قرار گرفته است. با این حال٬ هنوز توافقی رسمی در این زمینه امضا نشده است.
اتحاد واشنگتن و آنکارا علیه داعش
احمد داوداوغلو٬ نخست‌وزیر ترکیه٬ در این باره گفت ترکیه و آمریکا به عنوان دو کشور هم‌پیمان درباره ضرورت حمایت هوایی از مبارزان میانه‌روی سوری که مشغول نبرد با شبه‌نظامیان "دولت اسلامی"اند٬ اتفاق نظر دارند.
به گفته او: «هدف از این توافق٬ پوشش هوایی برای پاکسازی منطقه از نیروهای داعش است تا در نتیجه آن اپوزیسیون میانه‌روی سوریه بتواند کنترل این منطقه را به دست بگیرد.» وزیر خارجه ترکیه تاکید کرد که "ما نمی‌خواهیم داعش را در نزدیکی مرزهای کشورمان ببینیم".
بیشتر بخوانید: ترکیه برای نخستین بار مواضع داعش را بمباران کرد
بحث بر سر میزان و مقیاس نوار حائل همچنان در میان مقامات آمریکایی در جریان است. به گفته آنها "هدف از این عملیات این نیست که منطقه‌ای امن برای پناهجویان سوری فراهم شود". یکی از مقام‌های ارشد دولت اوباما در این باره گفت: «آنها (پناهجویان سوری) ممکن است از این مسیر امن استفاده کنند٬ اما این هدف عملیات نیست. هدف اصلی این است که این مرز به روی نیروهای داعش بسته شود.»
درخواست ترکیه برای تشکیل جلسه اضطراری ناتو
قرار است روز سه‌شنبه (۶ مرداد٬ ۲۸ ژوئیه) بر اساس درخواست ترکیه٬ ناتو جلسه‌ا‌ی اضطراری برای بررسی این موضوع تشکیل دهد. ترکیه قرار است پیش از تشکیل این جلسه هم‌پیمانانش را از این تصمیمات مطلع کند٬ اما به گفته منابع آگاه برای زمینه‌سازی این عملیات هنوز درخواست کمک‌های هوایی یا زمینی را مطرح نکرده است.
ینس استولتنبرگ٬ دبیرکل ناتو هم در گفت‌وگویی پیرامون این موضوع گفت: «ترکیه ارتشی بسیار قدرتمند و نیروهای امنیتی بسیار منسجمی دارد و به همین خاطر هیچ درخواستی برای دریافت کمک‌های نظامی ناتو جهت پیشبرد این عملیات از سوی این کشور مطرح نشده است.»
ترکیه به موازات حمله به مواضع داعش در سوریه در روزهای گذشته٬ در عراق را هم از روز یکشنبه تحت عنوان "نبردی همه‌جانبه علیه همه سازمان‌های تروریستی" آغاز کرده است.
تردید نسبت به نیات ترکیه از همکاری با ائتلاف علیه داعش
حملات هوایی به مواضع حزب کارگران کردستان (پ.ک.ک) از سوی ترکیه٬ بروز تردیدهایی نسبت به دستور کار این کشور را در پی داشت. بعضی از ناظران می‌گویند مبارزه با کردها برای ترکیه اهمیتی به مراتب بیشتر از مقابله با شبه‌نظامیان "دولت اسلامی" دارد. در نبرد دولت ترکیه با گروه پ.ک.ک از سال ۱۹۸۴ تا کنون حدود ۴۰ هزار نفر قربانی شده‌اند.
بیشتر بخوانید: کاخ سفید از پ.ک.ک خواست از تروریسم فاصله بگیرد
ترکیه نگران آن است که پیشروی جنگجویان کرد٬ از جمله یگان‌های مدافع خلق (مهمترین گروه شبه‌نظامی متشکل از کردهای سوریه) در شمال سوریه که با حمایت آمریکا در مقابله با داعش انجام شد٬ به افزایش مطالبات جدایی‌طلبانه منجر شود و تقویت پ.ک.ک را در پی داشته باشد. یگان‌های مدافع خلق می‌گویند "ارتش ترکیه به جای حمله به مناطق اشغال‌شده از سوی داعشی‌ها٬ به مواضع تحت کنترل ما حمله می‌کند."
با این همه٬ جان کیربی٬ سخنگوی وزارت خارجه آمریکا هم‌زمانی حمله به پ.ک.ک و توافق برای مقابله با داعش را "تصادفی" خواند و گفت: «پ.ک.ک یک سازمان تروریستی خارجی است و این حق برای ترکیه محفوظ است که از خود در برابر آنها دفاع کند». او به تاکید گفت که هیچ ارتباطی میان حمله به مواضع پ.ک.ک و توافق برای مقابله داعش وجود ندارد.