تهدید پلیس ایران به برخورد با "مانکننماها" و "سگگردانی"
۱۳۹۲ اردیبهشت ۸, یکشنبهپلیس جمهوری اسلامی از روز یکشنبه (۸ اردیبهشت / ۲۸ آوریل) طرح "امنیت اجتماعی و اخلاقی" خود را در تهران و ۱۷ شهر دیگر بزرگ ایران آغاز کرد. احمدرضا رادان، جانشین رئیس پلیس کشور، ضمن دادن این خبر گفت که این طرح دو روز زودتر از سایر استانها در تهران آغاز شده و از روز سهشنبه در اصفهان، شیراز، کرمان، همدان، شرق و غرب تهران، البرز و استانهای خراسان، مازندران، گیلان و گلستان نیز اجرا میشود.
طرح "امنیت اجتماعی و اخلاقی" از سال ۱۳۸۶ شکل گرفته و نخست به عنوان "برخورد با بدپوششی" اجرا شده و سپس دامنه خود را به برخورد با پدیدههای "غیراسلامی" و نیز مظاهر نابسامانیهای اجتماعیای چون اعتیاد و فحشا گسترش داده است.
برخورد با "مانکن نماها"
احمدرضا رادان هنگام تشریح جزئیات طرح پلیس برای برقراری "امنیت اجتماعی و اخلاقی" درباره کسانی که به زعم وی، به صورت "مانکن" در خودروها و خیابانها تردد میکنند، گفت: «پلیس با حکم قانون و بنا به خواست مردم با کسانی که هنجارشکنی کرده و اقدام به خودنمایی در شهر میکنند برخورد کرده و خودروی افراد بدحجاب توقیف و پس از طی مراحل قانونی آزاد میشود.» وی افزود، پلیس تلاش خواهد کرد تا هزینه "وقوع این جرم" بالا برده شود.
رادان گفت که پلیس در اسفند سال گذشته (۱۳۹۱) نظرسنجیای انجام داده و از مردم خواسته بگویند که نگران وقوع چه جرائمی هستند. به گفته وی، بیشترین نگرانیها به ترتیب بابت توزیع و خرید و فروش مواد مخدر، تصادفات، بدپوششی، آلودگی صوتی و سرقت و "مزاحمین نوامیس" بوده است. رادان آمار مردمی که نگران وقوع "جرم بدپوششی" هستند را ۶ / ۵۴ درصد اعلام کرد. رادان گفت که پلیس با فروشندگان "لباسهای نامناسب" هم برخورد خواهد کرد.
برخورد با سگگردانی
رادان گفت که برخورد با "سگگردانی در خیابانها و حمل حیوانات در خودروها" نیز در دستور کار این نهاد اجرایی قرار دارد. وی گفت: «بنا بر آییننامه پلیس راهبر حمل حیوانات در داخل خودرویی که انسان در آن حضور دارد ممنوع است. اجازه نمیدهیم عدهای در خیابانها با سگگردانی و حمل حیوان در خودرو، خودشان و سگشان را به نمایش عمومی بگذارند.»
در اردیبهشت ماه ۱۳۹۰ طرح ممنوعیت سگگردانی در کمیسیون شوراهای مجلس ایران به تصویب رسد. پس از آن ماموران انتظامی موظف شدند از حمل حیوانات و سگگردانی در کنار دریا جلوگیری کنند. سال گذشته (۱۳۹۱) نیز برای نخستین بار مقابله با سگگردانی در چارچوب طرح "امنیت اجتماعی و اخلاقی" اجرا شد. در رسانههای ایران آمده است که در این طرح سگها را از صاحبان آنان دور کرده و به "مرکزی ویژه" منتقل میکنند. روشن نیست که این مرکز ویژه کجاست.
"جمعآوری معتادان ولگرد و زنان خیابانی"
جانشین رئيس پلیس کشور اعلام کرد که پلیس معتادان ولگرد و موادفروشان خرد را نیز جمعآوری خواهد کرد. وی افزود که پلیس همه "اراذل و اوباش" را نیز دستگیر و با زنان خیابانی برخورد خواهد کرد.
رادان گفت: «پلیس تلاش میکند تا با باقیماندههای اراذل و اوباش برخورد کند ضمن اینکه دیگر مردم در سطح شهر معتاد ولگرد نبینند.» وی در مورد اینکه دستگاه اجرایی برای دستگیری موادفروشان کلان هم برنامهای دارد یا خیر چیزی نگفت.
مقامات جمهوری اسلامی سالهاست سعی میکنند با طرح "امنیت اجتماعی و اخلاقی" نشان دهند که نابسامانیهای اجتماعیای چون اعتیاد و فحشا را در دست کنترل دارند و خواهان جلوگیری از آن هستند. اما به گفته جامعهشناسان، جمعآوری معتادان و روسپیان از خیابانها به قصد آنکه "مردم آنان را در سطح شهر نبینند"، مشکل فقر اقتصادی و فرهنگی را حل نمیکند.
به گفته جامعهشناسان و روانشناسان اجتماعی، مقامات مسئول جمهوری اسلامی نشان دادهاند که برنامهای برای رفع نابسامانیهای اجتماعیای چون افزایش اعتیاد و فحشا ندارند و برعکس با اعمال خشونت به این نابسامانیها دامن میزنند. تا کنون دستگیری افرادی که مقامات مسئول اجرایی آنان را "اراذل و اوباش" مینامند همراه با خشونت و تحقیر در پهنه همگانی بوده و گزارشها حاکی از آناند که این افراد را پس از دستگیری در وضعیت غیرانسانی نگاه داشتهاند.
در مورد "زنان خیابانی" نیز مسئولان خود اذعان داشتهاند که برنامهای ندارند. فرمانده نیروی انتظامی، اسماعیل احمدی مقدم، در بهمن ماه سال پیش (۱۳۹۱) گفته بود: «پلیس میتواند ظرف یک هفته تمام زنان خیابانی را جمعآوری کند، اما مکانی برای نگهداری آنان وجود ندارد و راه اشتغال و تربیت آنها نیز باز نیست.»
احمدرضا رادان روز یکشنبه (۸ اردیبهشت / ۲۸ آوریل) در رابطه با شهروندان معتاد در خیابانها اشاره کرد به اینکه دستگاهها و سازمانهایی با پلیس برای "جمعآوری معتادان ولگرد" همکاری میکنند. وی گفت: «ستاد مبارزه با مواد مخدر قول داده است تا بتواند ظرفیتی را ایجاد کند تا بتواند معتادان ولگرد را تا دو دوره نگهداری کند.»
معمولا در آستانه برگزاری انتخابات مهمی چون انتخابات ریاست جمهوری در ایران پلیس سرسختی کمتری در تحدید آزادیهای فردی شهروندان نشان داده است، اگر چه مسئولان دولتی اظهار نظر مستقیمی در این باره نمیکنند. رئیس پلیس نیروی انتظامی، اسماعیل احمدی مقدم، در بهمن ماه ۱۳۹۱ تاکید کرد که طرح "امنیت اجتماعی و اخلاقی" در هنگام انتخابات هم ادامه خواهد داشت و تعطیلی بردار نیست.