تلاشهای سه جانبه در اردن برای بازگرداندن آرامش به بیتالمقدس
۱۳۹۳ آبان ۲۳, جمعهجان کری٬ وزیر امور خارجه آمریکا٬ روز پنج شنبه (۱۳ نوامبر/ ۲۲ آبان) پس از مذاکرات سه جانبه در پایتخت اردن٬ اعلام کرد که اسرائیل و فلسطین متعهد شدهاند تا قدمهایی محکم برای فرونشاندن تنشها در اورشلیم (بیتالمقدس) بردارند.
درگیریها در هفتههای اخیر پیرامون "حرم شریف" که یهودیها آن را کوه معبد مینامند اوج گرفته است. درگیریها بین پلیس اسرائیل و فلسطینیها بیم اوج گرفتن اعتراضات و وقوع انتفاضه سوم را بیشتر کرده است.
بیشتر بخوانید: ادامه حملات فلسطینیها و هراس از "انتفاضه سوم" در اسرائیل
موج تازه تنشها در اورشلیم (بیتالمقدس) پس از حمله اسرائيل به نوار غزه در تابستان گذشته آغاز شده است. تنشها در بخش عربنشین بیتالمقدس شرقی بیشتر از مناطق دیگر است. بیشتر شبها در این منطقه درگیریهایی میان ماموران امنیتی اسرائیل و فلسطینیها رخ میدهد.
به گزارش رویترز٬ جان کری درباره مذاکرات اردن گفت طرفین بر سر "اقداماتی خاص و عملی که هر دو طرف میتوانند برای برقراری مجدد آرامش انجام دهند٬" توافق کردهاند. جان کری در حضور ناصر جوده٬ همتای اردنیاش، گفت: «در حال تلاش برای خفه کردن جرقه تنشهای آشکار هستیم که اگر به آتش تبدیل شوند مطلقا خارج از کنترل خواهد بود.»
جان کری پیش از بیان این اظهارات جلسهای سه ساعته با ملک عبداهل دوم، پادشاه اردن٬ و بنیامین نتانیاهو٬نخستوزیر اسرائیل٬ داشت. عبدالفتاح سیسی٬ رئيسجمهور مصر٬ تلفنی در این نشست حضور داشت و متعهد شد به آغاز دوباره مذاکرات صلح میان اسرائیل و فلسطینیها کمک کند.
جان کری پیش از این نشست با محمود عباس٬ رئیس تشکیلات خودگردان فلسطینیها٬ دیدار داشت. عباس در جلسه سه جانبه با نتانیاهو حضور نداشت که خود نشانهای از عمق نارضایتی میان اسرائیل و فلسطینیها است.
اردن فعلا قصد اعزام دوباره سفیر به اسرائیل را ندارد
روز گذشته و با وجود مذاکرات سه جانبه در اردن٬ وزیر امور خارجه این کشور اعلام کرد فعلاً قصد ندارد سفیر خود در اسرائیل را که هفته گذشته در اعتراض به اقدامات اسرائیل از تلآویو خارج کرده بود، دوباره به این شهر اعزام کند. وی گفت مگر اینکه شواهدی مشخص در جهت کاهش تنشها مشاهده کند.
وی گفت: «اسرائیل باید تمامی عناصر و عوامل بیثباتی را که شاهدش هستیم برطرف کند. ما مجبوریم تا آن زمان منتظر بمانیم.»
ملک عبدالله نیز پیشتر اسرائیل را متهم به "حملات مداوم" به اماکن مقدس در اورشلیم کرده و خواستار توقف آن شده بود. مقامات اردن که مسئولان اماکن مقدس مسلمانان در بیتالمقدس را بر عهده دارند از "تعداد بیسابقهای" از حملات ملیگرایان افراطی اسرائیلی در سال جاری گزارش دادهاند. نتانیاهو فلسطینیها را متهم به برانگیختن آشوبها میکند.
اردن بیم آن دارد که ادامه درگیریها در کرانه باختری به درون مرزهای این کشور سرایت کند. اکثریت جمعیت اردن را فلسطینتبارهایی تشکیل میدهند که در سال ۱۹۴۸ و در پی تشکیل اسرائیل به اردن گریختند.
اسرائیل شرق اورشلیم (بیتالمقدس) را در طول جنگ ۱۹۶۷ اشغال و آن را به خاک خود ملحق کرد٬ حرکتی که از سوی جامعه بینالمللی هیچگاه پذیرفته نشد. از آن زمان یهودیان اجازه بازدید از کوه معبد را دارند اما اجازه عبادت در آن را ندارند.
کوه معبد (حرم شریف) که تپهای واقع در بخش جنوب شرقی محله قدیمی شهر اورشلیم (بیتالمقدس) است هم برای مسلمانان و هم برای یهودیان مکانی مقدس به شمار میآید، اما مسلمانان کنترل آن را در دست دارند.