تلاش ناتو برای استقرار پدافند موشکی مشترک

نشست وزیران امورخارجه و دفاع ۲۸ کشور عضو ناتو در روز پنج‌شنبه (۲۲ مهر/۱۴ اکتبر) در بروکسل برگزار شد. در این نشست کشورهای عضو درباره کاهش هزینه‌های این پیمان نظامی به توافق رسیدند. بر طبق این تصمیمات تعداد ستادهای فرماندهی ناتو از ۱۱ به ۷ مرکز کاهش خواهد یافت. ناتو همچنین مصمم است که تعداد ۱۲۵۰۰ کارمند خود را به ۹ هزار نفر تقلیل دهد. این صرفه‌جویی‌ها برخی بخش‌های دیگر ناتو را نیز در بر می‌گیرد.

یکی از موضوعاتی که هنوز درباره آن تصمیم نهایی گرفته نشده است، استقرار سامانه دفاع موشکی مشترک است. این پدافند موشکی باید از حمله احتمالی ایران، سوریه و کره‌ شمالی به کشورهای عضو ناتو جلوگیری کند. تدوین و تصویب استراتژی جدید ناتو درباره نقش تسلیحات اتمی نیز ناروشن است.

آمریکا در دوران زمامداری جورج دبیلو بوش، با همکاری کشورهای لهستان و جمهوری چک خواهان استقرار پدافند موشکی مستقلی از ناتو در اروپا بود، اما جانشین وی، باراک اوباما در پی ایجاد سیستم دفاعی موشکی جدیدی با همکاری همه اعضای ناتو است.

کارل تئودور تسو گوتنبرگ، وزیر دفاع آلمان درباره سپر موشکی جدید گفت که کشورهای عضو ناتو به توافقی قابل قبول «بسیار نزدیک» شده‌اند. وی تصریح کرد که «ما بر این باوریم که با توجه به خطرات موجود برای حال و آینده نیاز به یک سامانه‌ی پدافند موشکی داریم.»

قرار است که در نشست سران ناتو در ۱۹ و ۲۰ نوامبر در لسیبون، پایتخت پرتغال استقرار سپر موشکی به تصویب رسد. استراثژی جدید ناتو باید اهداف و وظایف این پیمان نظامی را تا سال ۲۰۲۰ مشخص کند.

مشارکت روسیه در پدافند موشکی

گیدو وستروله، وزیر امورخارجه آلمان درباره تغییر سیاست امنیتی آمریکا تاکید کرد که واشنگتن مایل به ساخت و استقرار پدافند موشکی بطور مشترک با دیگر اعضای ناتو است و دیگر برنامه استقرار سامانه موشکی بطور مستقل منتفی است.

به گفته وی «تغییر مهم» در این سیاست، دعوت واشنگتن از روسیه برای مشارکت در استقرار این پدافند موشکی است. تاکنون کرملین پاسخی به این پیشنهاد نداده است.

دولت فرانسه نیز هنوز درباره ساخت و استقرار چنین سپر موشکی قانع نشده است. اروه مورن، وزیر دفاع فرانسه در همین زمینه گفت: «هنوز ابهامات فنی و مالی زیادی در این‌باره وجود دارد.» وزیر دفاع فرانسه برای اثبات نظر خود دست به یک مقایسه تاریخی میان سپر موشکی و "خط ماژینو" در جنگ جهانی دوم زد.

خط ماژینو استحکاماتی در مرز مشترک آلمان و فرانسه بود که از سنگرهای بتونی و توپخانه تشکیل شده بود. خط ماژینو وظیفه داشت که در مقابل حمله آلمان‌ها از خاک فرانسه محافظت کند. این استحکامات به راحتی از سوی نیروهای آلمان دور زده شد و شکستی استراتژیک برای فرماندهان نظامی فرانسه به همراه آورد.

مشکل مالی برای استقرار دفاع موشکی

آندرس فوگ راسموسن، دبیرکل ناتو تصریح کرد که تهدید موشکی وجود دارد، اما «توانایی‌ها و هزینه‌ها نیز در این زمینه روشن هستند.» راسموسن ضمن تاکید بر استقرار سپر موشکی، هزینه آن را حدود ۲۰۰ میلیون یورو برآورد کرد.

در مقابل رابرت گیتس، وزیر دفاع آمریکا هزینه ساخت سپر دفاعی را به مراتب کمتر و حدود ۸۵ تا ۱۱۰ میلیون یورو در طی ده سال آتی تخمین زد. به گفته کارشناسان، ساخت و نصب سیستم‌های ردیابی در کشورهای عضو، هزینه نهایی را به یک میلیارد یورو خواهد رساند. هزینه‌های تخمینی از سوی راسموسن و گیتس تنها شامل سامانه دفاعی بوده و خود موشک‌ها را شامل نمی‌شود.

دولت آلمان موافقت نهایی خود برای استقرار سپر موشکی را منوط به پیشرفت‌هایی در زمینه کاهش جنگ‌افزارهای هسته‌ای کرده است. اما در اینجا اختلاف آشکاری میان آلمان و فرانسه وجود دارد. فرانسه به عنوان یک قدرت اتمی مایل نیست که به زرادخانه هسته‌ایش خللی وارد شود. تسلیحات اتمی فرانسه در حال حاضر تحت فرماندهی ناتو قرار ندارد.

طرفداری فرانسه از دکترین بازدارندگی اتمی

اروه مورن، وزیر دفاع فرانسه در مخالفت با پیشنهاد آلمان اعلام کرد که ناتو در آینده نیز نیازمند بازدارندگی قاطع اتمی است. رابرت گیتس، وزیر دفاع آمریکا نیز از موضع فرانسه در این زمینه پشتیبانی کرد.

وزیر دفاع فرانسه، درخواست پارلمان آلمان مبنی بر خروج ۲۰ کلاهک اتمی آمریکا از خاک این کشور را نادرست خواند. مورن تصریح کرد که «استقرار بمب‌های اتمی آمریکا در آلمان بیانگر ثبات در پیمان نظامی ناتو است.»

بدین دلیل فرانسه با گنجاندن موادی پیرامون خلع سلاح اتمی در مقیاس جهانی به عنوان یک هدف در استراتژی جدید ناتو مخالف است.

SI/MM