تقویت حضور نظامی آمریکا در خلیج فارس

خبرگزاری‌های غربی به نقل از ارتش آمریکا گزارش داده‌اند که ورود ناوهای هواپیمابر جدید به دریای عرب و دریای عمان، امری عادی و از پیش تنظیم ‌شده است و ارتباطی با تنش‌های اخیر بین ایران و آمریکا ندارد.

بنا بر خبرها، ناو "کارل وینسون" جایگزین ناو هواپیمابر "جان استنیس" می‌شود که خلیج فارس را در پایان ماه دسامبر ترک کرد. جمهوری اسلامی پیش از این به آمریکا هشدار داده بود که ناو هواپیمابر دیگری را وارد آب‌های منطقه نکند.

در پی تشدید مناقشه اتمی و تلاش غرب برای اقدامات تنبیهی بیشتر علیه جمهوری اسلامی، ایران تهدید کرده بود که در صورت تحریم نفت خود، تنگه هرمز را می‌بندد و اجازه خروج حتی یک قطره نفت از گذرگاه‌های آبی منطقه را نمی‌دهد. نیروی دریایی جمهوری اسلامی پس از این تهدید، رزمایشی ده روزه در خلیج فارس انجام داد.

با پایان گرفتن این مانور، سپاه پاسداران نیز اعلام کرد که از روز ۲۱ ژانویه اقدام به رزمایش یک ماهه دیگری در آب‌های منطقه می‌کند.

ایالات متحده امریکا این تهدیدها را "نشانه ضعف ایران" خواند و بر عزم ناوگان دریایی این کشور برای تامین امنیت آبراه‌های بین‌المللی تاکید ورزید. وزارت دفاع بریتانیا نیز اعلام کرد که برای همکاری با امریکا و مقابله با هر تهدید احتمالی، پیشرفته‌ترین و مجهزترین ناو جنگی خود را به خلیج فارس فرستاده است. این ناو "اچ ام اس دارینگ" نام دارد و یکی از مجهزترین شناورهای نظامی جهان به شمار می‌رود.

ترور در تهران و تشدید فشارهای بین‌المللی

به موازات بالاگرفتن تنش میان ایران و آمریکا در خلیج فارس، دستگاه قضایی جمهوری اسلامی امیر میرزایی حکمتی، شهروند آمریکایی دستگیر شده در ایران را به اتهام جاسوسی به اعدام محکوم کرد. در آخرین رویداد، یک کارشناس اتمی ایران در سوءقصد با بمب معناطیسی در تهران کشته شد. مقامات ایرانی، اسراییل و آمریکا را عامل حمله به دانشمندان هسته‌ای خود معرفی می‌کنند.

آمریکا و کشورهای غربی جمهوری اسلامی را به تلاش برای دستیابی به بمب اتمی متهم می‌کنند و به مسالمت‌آمیز بودن طرح‌های هسته‌‌ای آن به دیده تردید می‌نگرند. ایران این اتهام را رد می‌کند.

در این میان، گیدو وستروله وزیر خارجه آلمان ایران را به اقدام‌های تنبیهی جدیدی تهدید کرده است. وی گفته که ایران در مناقشه اتمی به جای همکاری و شفافیت، دست به تقابل و سرسختی بیشتری زده است. وستروله گفته که چنین رفتاری مایه تاسف است و بدون پیامد نخواهد ماند.

نمایندگان فرانسه، بریتانیا، آلمان و آمریکا در روز چهارشنبه (۱۱ ژانویه/۲۱ دی) پس از ملاقات پشت درهای بسته، غنی‌سازی اورانیوم در سایت زیرزمینی "فردو" را محکوم کرده و خواستار قطعنامه‌ای تازه با تدابیر تحریمی شدیدتر علیه ایران شدند. اما گفته می‌شود که توافق در این زمینه در شورای امنیت دشوار خواهد بود زیرا روسیه و چین با چنین تدابیری مخالفند.

پیوستن ژاپن به جبهه تحریم نفتی ایران

آمریکا و اروپا برای تنگ‌تر کردن حلقه فشار بر ایران، از چندی پیش در تلاش تحریم صنعت نفت ایران هستند. اتحادیه اروپا در آغاز ماه ژانویه به توافق‌های اصولی و اولیه در این زمینه دست یافته و قرار است تصمیم نهایی را روز ۲۳ ژانویه در نشست وزیران خارجه خود اتخاذ کند. برخی کشورها چون ایتالیا و یونان خواستار فرصت بیشتری برای تصمیم به مشارکت در این تحریم شده‌اند.

کنسرن‌های نفتی نیز خود را آماده چنین تحریمی می‌کنند. فایننشال تایمز به نقل از مدیران این کنسرن‌ها گزارش می‌دهد که پاره‌ای از آن‌ها از میزان خرید نفت ایران کاسته‌اند و گروهی دیگر خرید خود را کاملا متوقف کرده‌اند. کنسرن‌هایی نیز هستند که همچنان از ایران نفت وارد می‌کنند زیرا امکان فسخ قراردادهای دراز مدت خود را نداشته‌اند.

دولت ژاپن در این میان اعلام کرده که از واردات نفت خود از ایران می‌کاهد. این تصمیم در پی سفر تیموتی گایتنر وزیر خزانه‌داری آمریکا به ژاپن و دیدار وی با نخست وزیر این کشور اعلام شد. ژاپن پیش‌تر عنوان کرده بود که تحریم‌ واردات نفت و بانک مرکزی ایران می‌توانند اثری منفی بر اقتصاد ژاپن و اقتصاد جهانی بگذارند.

وزیر دارایی ژاپن اما پس از دیدار با همتای آمریکایی خود از آمادگی همسوئی با این تحریم‌ها خبر داد و گفت که کشورش طرح‌هایی را برای تعدیل وابستگی به نفت ایران در دست اقدام دارد. سهم ژاپن از صادرات نفت خام ایران ده درصد است. جون آزومی وزیر دارایی ژاپن در عین حال خواستار آن شده که ایالات متحده به مشکلات ناشی از کاهش یا قطع مناسبات تجاری و اقتصادی این کشور با ایران توجه داشته باشد.

دولت ژاپن امیدوار است با قبول درخواست آمریکا در زمینه کاهش واردات نفت خام از ایران، بتواند بدون به خطر افتادن فعالیت شرکت‌های ژاپنی در آمریکا، همچنان به صادرات کالاهای ژاپنی به جمهوری اسلامی ادامه دهد.

MDM/JT