تغییر قیمت‌ها در آستانه سال نو؛ آمارهای ضد و نقیض
۱۳۸۹ اسفند ۲۰, جمعه
رسانه‌های وابسته به دولت ایران تغییرات قیمت برخی کالاهای مصرفی و مواد غذایی را پس از اجرای طرح هدفمندسازی یارانه‌ها رو به کاهش و یا بدون تغییر ارزیابی می‌کنند. این رسانه‌ها همچنین از "افزایش جزیی" قیمت برخی موادغذایی در آستانه سال‌نو خبر می‌دهند.
خبرگزاری فارس در گزارشی به نقل از بانک مرکزی جمهوری اسلامی که در هفته اول اسفندماه منتشر شد از "کاهش و تثبیت قیمت بیشتر خوراکی‌ها در پنجمین هفته اجرای هدفمندی یارانه‌ها" خبر داده است.
معاون وزیر بازرگانی ایران نیز مدعی شد با تدابیر ویژه دولت برای کاهش قیمت محصولات پتروشیمی و تاثیر آن در بسته‌بندی مواد غذایی، موج جدید کاهش قیمت ۶۶ قلم کالا در راه است.
محمدحسن نکویی در گفتگو با خبرگزاری مهر افزود: «نظارت پیشگیرانه بر حسب اهمیت کالاهای مورد نیاز مردم بیشتر شده که البته در این میان، ۲۲ قلم کالای حساس و ضروری مورد نیاز مردم در اولویت قرار گرفته است.»
وی در واکنش به کاهش وزن برخی محصولات غذایی، توسط تولیدکنندگان گفت: «اگر موردی این‌چنینی وجود داشته باشد، خلف وعده است و تخلف محسوب می‌شود، مردم نیز باید چنین مواردی را سریعا گزارش کنند تا بررسی‌های لازم صورت گیرد.»
با این حال بانک مرکزی در گزارشی دیگر اعلام کرد شاخص بهای کالاها و خدمات مصرفی در مناطق شهری ایران در بهمن ماه ۱۳۸۹ نسبت به ماه قبل ۲/۵ درصد افزایش یافته است.
شاخص مذکور در مقایسه با ماه مشابه سال قبل، ۱۸ درصد رشد را نشان می‌دهد. نرخ تورم در دوازده ماه منتهی به بهمن ماه ۱۳۸۹ نیز نسبت به دوازده ماه منتهی به بهمن ماه ۱۳۸۸ نزدیک به ۱۲ درصد برآورد شده است.
کارشناسان اقتصادی رقم اعلام شده را غیر واقعی می دانند و تصریح می‌کنند مشخص نیست که این محاسبه تورم به چه صورت انجام گرفته است.
محمود احمدی‌نژاد در دوره پیشین زمام‌داری‌اش مبنای محاسبه نرخ تورم را تغییر داد. این موضوع موجب اعتراض بسیاری از کارشناسان و اقتصادانان شد که معتقدند با دستکاری فرمول محاسبه، نرخ واقعی تورم مشخص نمی‌شود.
آمارهای مستقل و افزایش قیمت‌ها
محمود احمدی نژاد چندی پیش با حضور در میان نمایندگان مجلس گفته بود «قیمت‌ها همچنان نرخ نزولی خواهد داشت و مردم در فروردین ۹۰ شاهد کاهش محسوس قیمت‌ها خواهند بود.»
با وجود این برخی سایت‌های تخصصی و صنفی هر هفته اقدام به انتشار قیمت کالاهای مصرفی و مواد غذایی می‌کنند از افزایش مداوم قیمت‌ها خبر می‌دهند.
سایت شبکه خبری و اطلاع‌رسانی صنعت مرغداری و دامپروری لیست تغییرات برخی مواد غذایی را در دوره زمانی ۶ اسفند تا ۱۹ اسفند ۸۹ منتشر کرده است.
بر اساس این گزارش میانگین قیمت مرغ کشتار از ۳۱۹۰ به ۳۳۷۰تومان به ازای هر کیلو افزایش یافته است. بهای مرغ زنده نیز با ۱۵۰ تومان افزایش به ازای هر کیلو از ۲۱۵۰ با ۲۳۰۰ تومان تغییر کرده است.
بانک مرکزی جمهوری اسلامی نیز در گزارشی که ۱۴اسفند ۸۹ منتشر شد درصد تغییرقیمت برخی موادغذایی از جمله برنج، حبوب،میوه و سبزیجات، قند، شکر و روغن نباتی را منتشر کرد.
بر اساس این گزارش هفتگی، قیمت برنج وارداتی غیر تایلندی و برنج داخلی درجه یک هر یک معادل ۰/۳ درصد افزایش داشت. در گروه حبوب، قیمت عدس ثابت بود و بهای سایر اقلام این گروه بین ۰/۲ درصد تا ۲/۴ درصد افزایش داشته‌اند.
در هفته منتهی به سیزدهم اسفندماه ۸۹، در گروه میوه،های تازه قیمت سیب قرمز لبنان معادل ۴/۱ درصد، سیب زرد لبنان ۵/۲ درصد و نارنگی ۰/۷ درصد افزایش داشت.
در گروه سبزی‌های تازه قیمت خیار معادل ۳/۴ درصد و سیب زمینی ۰/۲ درصد افزایش یافت. اما قیمت گوشت گوسفند معادل ۱/۱ درصد و گوشت تازه گاو و گوساله ۰/۱ درصد کاهش را نشان می‌داد.
این گزارش از افزایش بهای گوشت مرغ به میزان ۲/۵ درصد خبر می‌دهد. قیمت قند و شکر نیز به ترتیب ۰/۶ و ۰/۱ درصد افزایش داشته است. ولی بهای چای خارجی و روغن نباتی مایع هر کدام ۰/۲ درصد کاهش یافت.
قبض‌هایی که مشتریان را شوکه کرد
تغییر قیمت‌ها تنها منحصر به موادغذایی و کالاهای اساسی نبوده است. تغییر قیمت سوخت، مسکن و آب، برق و گاز نیز بر وضعیت مالی خانواده‌های ایرانی بی‌تاثیر نبوده است.
در ماه‌های اخیر رشد مبالغ قبوض برق، تلفن و گاز بسیاری از مشتریان را شوکه کرده است.
در تازه‌ترین گزارش‌ها صدور اولین قبوض گاز مشترکان پس از اجرای قانون هدفمندی یارانه‌ها اعتراض‌های وسیعی نسبت به محاسبه بهای گاز مشترکان خانگی در پی داشته است.
به گزارش خبرگزاری مهر برخی از مشترکان خانگی نسبت به صدور قبوض چند صد هزار و حتی میلیونی قبض‌های گاز شوکه شده‌اند.
گرچه شرکت ملی گاز ایران مهمترین عامل افزایش بهای گاز مشترکان خانگی را عدم رعایت الگوهای مصرف اعلام کرده اما حداقل ۱۷ درصد هزینه مشترکان را افزایش قیمت، شامل می‌شود.
بر طبق آمارهای منتشر شده رقم قبض گاز بیش از ۶۰ درصد از مشترکان خانگی، بین ۱۱ تا ۱۸ هزار تومان افزایش یافته است.
کارشناسان اقتصادی معتقدند زمان بیشتری مورد نیاز است تا این تاثیرات در سبد خانواده‌ها خود را نشان بدهند.
رشد نقدینگی و نگرانی از افزایش ناگهانی قیمت‌ها
بر اساس گزارش‌های رسمی آمار رشد نقدینگی در ۱۲ماه سال گذشته نزدیک به ۲۴ درصد بوده است. مقایسه رشد نقدینگی در سال‌های ۸۶ تا خرداد ۸۹ نشان می‌دهد آهنگ رشد نقدینگی فزاینده بوده است.
به گفته کارشناسان اقتصادی رشد حجم نقدینگی در شرایطی که اقتصاد ایران با رکود دست و پنجه نرم می‌کند، می‌تواند آثار مخرب تورمی بر جای بگذارد.
همراه شدن این شرایط با اجرای طرح هدفمندی یارانه‌ها که منجر به بالا رفتن بسیاری از قیمت‌ها و خدمات خواهد شد، نگرانی از اثرات تورمی مضاعف را افزایش داده است.
مهدی محسنی
تحریریه: جمشید فاروقی