تعلیق توافق غله؛ فشار چین به روسیه، بیم سازمان ملل از قحطی

شورای امنیت در بیانیه‌ای بر لزوم هر چه سریع‌تر از سرگیری صادرات غله اوکراین تاکید کرد. کنگ شوانگ، جانشین نماینده دائم چین در سازمان ملل نیز خواهان به جریان افتادن صادرات غلات و کود و مواد غذایی از اوکراین  و روسیه شد و ابراز امیدواری کرد که طرفین با نهادهای ذیصلاح برای یافتن راه‌حلی مناسب همکاری کنند. 

کنگ شوانگ به سخن آنتونیو گوترش، دبیرکل سازمان ملل استناد کرد که باید هر کاری انجام داد تا غلات اوکراین و کود و مواد غذایی روسیه به بازارهای جهانی برسند.

توافق صدور غله  اوکراین از طریق دریای سیاه دوشنبه ۱۷ ژوئیه منقضی شد و روسیه با وجود تقاضاهای  مکرر بین‌المللی، آن را تحت عنوان عدم رعایت مفاد آن تمدید نکرد. در روزهای اخیر حملات مسکو به شهرهای اوکراین از جمله اودسا در دریای سیاه تشدید شده و  بیم می‌رود  با تداوم تنش، قحطی و کمیابی غله در کشورهای فقیر بیش از پیش شود و بحرانی انسانی اوج گیرد.

طبق اینتوافق  که سال گذشته با وساطت ترکیه و پشتیبانی سازمان ملل به دست آمد، محموله‌های اوکراین مجاز بودند از طریق دریای سیاه، از بنادر ادوسا، چورنومسک و جزیره یوگنی گذر کنند. به این ترتیب انتقال هزاران تن محصولات کشاورزی اوکراین به دنیا فراهم می‌شد.

در آغاز  جنگ  توقف صادرات غله اوکراین به افزایش بهای گندم در دنیا منجر شد.  چندین کشور در حال توسعه نیز بر همین اساس در باره تاثیر توقف صادرات غله اوکراین هشدار داده‌اند. سفیر گابن در سازمان ملل از جمله گفت: «توافق غله از رشد قیمت جلوگیری کرد و خطر ناامنی غذایی در شاخ آفریقا و سایر مناطق آسیب دیده از خشکسالی را کاهش داد.»

پدرو آلفونسو، سفیر موزامبیک هم اقدام روسیه را موجب تنش‌های اقتصادی اجتماعی جهانی و کاهش اعتماد به راه‌حل‌‌های چند جانبه دانست، آن هم در شرایطی که دنیا با عوارض تغییرات اقلیمی دست و پنجه نرم می‌کند.

خطر حمله به کشتی‌های غیرنظامی در دریای سیاه

 روسیه تهدید کرده که کشتی‌های عبوری در دریای سیاه را حامل بالقوه محموله‌های نظامی تلقی می‌کند و موارد مشکوک را برای مطمئن شدن، مورد بازرسی قرار خواهد داد. وزارت دفاع روسیه حتی گفته که کشتی‌های عبوری در این مسیر را حامل اقلام نظامی کی‌یف و  اهداف جنگی  می‌داند.

این در حالی است که مسکو  به دلیل حمله به بنادر اوکراین و تخریب زیرساخت‌های آنها مورد انتقاد جامعه جهانی و شورای امنیت قرار گرفته است.

قوانین بین‌المللی حمله به ساختارهای غیرنظامی را ممنوع کرده و سازمان ملل در واکنش به موضع مسکو که مناطق وسیعی از دریای سیاه را برای کشتیرانی خطرناک معرفی کرده، هشدار داده است. این سازمان می‌گوید یک مواجهه نظامی در دریا می‌تواند "عواقب فاجعه‌بار" به دنبال داشته باشد.

لیندا توماس – گرینفلد، سفیر آمریکا در سازمان ملل نیز به شورای امنیت گفته که واشنگتن اطلاعاتی دارد مبنی بر این که روسیه مین‌های دریایی بیشتری در نزدیکی بنادر اوکراین کار گذاشته و ارتش این کشور ممکن است به کشتی‌های غیرنظامی حمله کند.

به موازات هشدارها، رئیس جمهور ترکیه در تلاش است پوتین را برای تمدید توافق غلات متقاعد کند. اردوغان در تماس تلفنی عصر جمعه ۲۱ ژوئیه با زلنسکی گفت: «گشایش کریدور غلات اولویت مطلق دارد و همه باید با کمک یکدیگر جلوی یک بحران جهانی غذایی را بگیرند.»

 انقضای توافق غله  عملا یک محاصره دریایی ایجاد کرده است. سرگئی ورشینین، معاون وزیر خارجه روسیه به کشورهای آفریقایی و خاورمیانه اطمینان داده که نگران نیازهای کشاورزی و غذایی خود نباشند. او گفته که تضمین‌های لازم در این زمینه در تماس‌‌های مستقیم مسکو با این کشورها ارائه خواهد شد.

اوکراین بزرگ‌ترین صادرکننده گندم، تخم آفتاب‌گردان، جو و ذرت در دنیاست.