تعطیلی مدارس؛ تهران در محاصره دود
۱۳۹۸ آذر ۲۹, جمعهسازمان هواشناسی ایران با اعلام پایداری جوی در اغلب مناطق کشور، از ادامه انباشت و افزایش آلایندهها در شهرهای صنعتی و پرجمعیت خبر میدهد. مدیرکل پیشبینی و هشدار سریع این سازمان روز جمعه ۲۹ آذر اعلام کرد که وضعیت تا چهارشنبه به همین صورت باقی میماند.
بر همین اساس، معاون عمرانی استانداری تهران، از تعطیلی تمامی مدارس پایتخت و شهرستانهای جنوب شرقی آن، ری، ورامین، قرچک، پیشوا و پاکدشت در روزهای شنبه و یکشنبه (۳۰ آذر - اول دی) خبر داد. از آغاز مهر سال جاری، مدارس تهران ۸ روز تعطیل بودهاند که این میزان با اعلام جدید به ۱۰روز میرسد؛ بطور میانگین سه روز در هر ماه.
کمیته اضطرار آلودگی هوا نیز اعلام کرد که فعالیت معادن شن و ماسه و صنایع مشابه تا اطلاع ثانوی متوقف میشوند.
طبق تصمیم این کمیته، طرح زوج و فرد، در روزهای شنبه و یکشنبه از مقابل در خانهها انجام میشود و تردد کامیونها در شب هم ممنوع خواهد بود. سازمان لیگ فوتبال ایران هم در اطلاعیهای اعلام کرده که برگزاری مسابقات در تمامی ردهها به شرایط مناسب آب و هوایی و تصمیم استانداری و نهادهای مربوطه مشروط میشود.
شرکت کنترل کیفیت هوا میگوید در بیشتر مناطق پایتخت، کیفیت هوا در محدوده ناسالم برای گروههای حساس قرار گرفته و پیشبینی میشود که با افزایش ترافیک در ساعات بعد از ظهر جمعه، بر غلظت مواد معلق افزوده شود.
نمودارهای شرکت کنترل هوای شهر تهران نشان میدهند که در ۲۷۲ روز گذشته، این شهر تنها ۲۵ روز هوای پاک داشته است. ۱۹۲روز سالم، ۵۱ روز ناسالم برای گروههای حساس و ۴ روز ناسالم برای تمامی گروهها.
دوشنبه۲۵ آذر، ذرات معلق در هوای تهران با عبور از مرز خطر، به بالای ۲۰۰ رسیده بود. یک روز بعد، پیروز حناچی، شهردار پایتخت در جلسهای گفت: «اگر دیشب باران نمیآمد باید شهر را تخلیه میکردیم.» فیلم جلسه موجود است اما خبر با این تاکید تکذیب شد که شهردار از کلمه تعطیل استفاده کرده بود. حناچی در توضیحات تکمیلی در خصوص این حرف اعلام کرد: «منظورم تخلیه تهران نبود چون عملا امکان پذیر نیست بلکه منظورم تعطیلی فعالیتهایی بود که تولید هیدروکربن میکنند.»
تعطیلیهای پی در پی مدارس و مراکز آموزشی و خانهنشینی اجباری کودکان زندگی روزمره در تهران را مختل میکند و بخصوص خانوادهها و مادران شاغل را که فرزندان محصل دارند، به زحمت و دردسر میاندازد. مسئولان آموزش و پرورش تاکید میکنند که تعطیلی مدارس تاثیر چندانی در بهبود هوا ندارد، بلکه دولت هم باید روزهای آلوده را تعطیل اعلام کند تا مردم بتوانند با بچههایشان از شهر خارج شوند.
مرز هشدار، آستانه خطر
بحث تخلیه یا تعطیل تهران، عمق بحران آلودگی هوا در این شهر را گوشزد میکند. محمد درویش، کارشناس محیط زیست میگوید، شرایط اقلیمی، سرعت باد غالب و آب قابل استحصال در مخروطه افکنه البرز مرکزی که تهران در وسعت ۷۵ کیلومتر مربعی آن قرار گرفته، ظرفیت جمعیتی معادل دو و نیم تا سه میلیون نفر را دارد: «حجم سکونت بیش از حد مردم در جایی که متوسط باد غالب، کمتر از ۲ تا ۳ متر در ثانیه است، به شدت میتواند مشکل آفرین باشد و در مواقعی از سال بحران وارونگی هوا و دیگر مشکلات اساسی را به دنبال داشته باشد.»
در واکنش به بحث تخلیه شهر، عدهای پیشنهاد تعطیلی چند روزه صنایع، کارخانهها، شرکتها و تعطیلی کامل شهر را دادهاند. از جمله یک عضو هیات علمی دانشگاه منابع طبیعی و محیط زیست دانشگاه تهران به روزنامه شهروند گفته است: ««اگر بخواهیم شهر پرجمعیتی چون تهران را تخلیه کنیم، قطعا با مشکلات بیشتری مواجهه خواهیم شد. مثل آن است که بگویند در یک ورزشگاه صد هزارنفری بمب گذاشتهاند، اگر مردم بفهمند و بخواهند تخلیه کنند، تلفات جانی بیشتری از ترس، تصادف و … خواهیم داشت، بنابراین باید بمب را همانجا خنثی کرد.»
او میگوید در این مواقع که آلایندگی هوا به اوج میرسد، باید قوانینی جدی وضع و حداقل برای چند روز کار صنایع، کارخانهها، شرکتها را تعطیل اعلام کنند: «مانند شرایط جنگی که آژیر کشیده میشد و همه به پناهگاهها پناه میبردند، حالا هم مانند شرایط جنگی است که باید آژیر کشیده شود، شهر به صورت کامل تعطیل شود و از رفتوآمدها جلوگیری شود.»
آلودگی هوا و شبکههای اجتماعی
مهدی احمدیان، کارتونیست در شرح طرحی که با الهام از سیل اهواز و هوای تهران کشیده مینویسد: نیمی تا زانو در آب، نیمی تا گلو در دود، وضعیت این کشور غم آلود
کاربر دیگری نوشته است: «بالاخره ما باید شهرمان را تخلیه کنیم یا برخی مدیران اتاقهایشان را؟»
بسیاری از کاربران نیز از اعضای شورای شهر تهران انتقاد کردهاند که در بحبوحه آلودگی هوا و خطرات جانی آن، مشغول تصمیمگیری برای تغییر نام خیابانهای شهر بودهاند. آنها میپرسند آیا این میزان بی اعتنایی تعمدی است؟
کاربر طنازی عنوان میکند: «حس میکنم استراماچونی هر روز شاخص آلودگی هوای تهران رو چک میکنه بعد با خودش فکر میکنه میبینه ارزشش رو نداره بیاد توی این دود زندگی کنه بعدش هی بهونه پول میگیره»
شماری پیشنهاد دادهاند: «جای مردان سیاست بنشانید درخت، تا هوا تازه شود...»
شهروند دیگری مختصر و مفید مینویسد: هوا بس ناجوانمردانه آلوده است...