تصویب قطعنامه تحقیق درباره نقض حقوق بشر در سریلانکا
۱۳۹۱ فروردین ۴, جمعهپنجشنبه، ۲۲ مارس ۲۰۱۲، شورای حقوق بشر سازمان ملل با صدور قطعنامهای از سریلانکا خواست تا در مورد عاملان نقض حقوق بشر در جنگ با جداییطلبان تامیل، تحقیق و تفحص کند.
ایلین چمبرلین دوناهو، سفیر ایالات متحدهی آمریکا در سازمان ملل متحد، اعلام کرد که در این قطعنامه تلاش شده "انصاف و عدالت" رعایت شود. دوناهو در گفتوگو با خبرنگاران گفت: «هدف از تصویب این قطعنامه کمک به سریلانکا برای برقراری صلحی عادلانه براساس آزادی، برابری، عدالت و احترام به شهروندان است.»
این قطعنامه با ۲۴ رای موافق، ۱۵ رای مخالف و ۸ رای ممتنع به تصویب رسید. هند یکی از کشورهایی است که در موافقت با قطعنامهی شورای حقوق بشر رای داده است. این در حالی است که چین به این قطعنامه رای مخالف داده است. گزارشها حاکی از آن است که رای موافق هند به این قطعنامه بر اثر فشارهای احزاب سیاسی در استان جنوبی تامیل نادو است.
در گزارشهای سازمان ملل متحد، دولت سریلانکا متهم شده است که در زمان حملهی مسلحانه نیروهای دولت به جداییطلبان "ببرهای تامیل" باعث مرگ دهها هزار نفر از شهروندان عادی شده است. جداییطلبان تامیل همچنین به استفاده از غیرنظامیان به عنوان سپر انسانی برای فرار نیروهای خود، متهم شدهاند.
رای مثبت غیرمنتظرهی هند
کانی موژی، دختر فرماندار ایالت استان جنوبی تامیل نادو در گفتوگویی با بخش انگلیسی دویچهوله، با ابراز خوشحالی از تصویب این قطعنامه شورای امنیت، گفت: « این یک پیروزی برای دمکراسی است. این پیروزی فقط برای گروههای سیاسی تامیل نادو نیست، بلکه موفقیتی برای همهی انسانهای صلحطلب و صلحدوست حامی حقوق بشر است. رای مثبت هند به این قطعنامه، تصمیمی درست بوده است.»
تحلیلگران سیاسی میگویند رای مثبت هند به قطعنامه شورای حقوق بشر، روابط این کشور با سریلانکا را دچار تنش خواهد کرد، چرا که این رای مثبت حاکی از تغییر سیاست خارجی هند درقبال سریلانکا است.
رای مثبت هند به قطنامه شورای حقوق بشر در شرایطی است که این کشور سالها است روابط سیاسی و فرهنگی خوبی با سریلانکا دارد. در آخرین ماههای جنگهای داخلی دولت سریلانکا با ببرهای تامیل، هند به شکل رسمی از رئیسجمهور سریلانکا حمایت و بارها تاکید کرده بود که سریلانکا توانایی حل مسائل داخلی خود را دارد و نیازمند مداخلهی کشورهای دیگر نیست.
برخی تحلیلگران نیز میگویند هند از سوی آمریکا حمایت میشود تا نقش پررنگتری را در سیاست جنوب و جنوب شرقی آسیا برعهده گیرد. پیش از این رسانههای غربی خبر داده بودند که آمریکا به هند وعده داده است که اگر خواهان کرسی دایمی در شورای امنیت سازمان ملل متحد است، باید در قبال سریلانکا موضع جدیتری اتخاذ کند و خواهان رسیدگی به وضعیت حقوق بشر در این کشور شود.
بعد از صدور قطعنامه شورای حقوق بشر که سریلانکا را تحت فشار میگذارد تا به نقض حقوق بشر رسیدگی کند، دوناهو، سفیر آمریکا در سازمان ملل بلافاصله از رای مثبت هند به قطعنامه تقدیر کرد. دوناهو در سخنان خود رای مثبت هند را "کمکی بزرگ" برای تصویب قطعنامه توصیف کرد.
خشم سریلانکا از تصویب قطعنامهی شورای حقوق بشر
اولین واکنشهای سیاستمداران سریلانکا به تصویب قطعنامه شورای حقوق بشر، خشم و نارضایتی دولت این کشور را نشان میدهد.
روزنامهی "دیلی میل" چاپ سریلانکا، کشورهایی را که به قطعنامه رای مثبت دادهاند، متهم کرد که به دنبال "تقلیل قدرت و دستکم گرفتن سریلانکا در سیاست منطقه" هستند و این هدف آنها را "بینتیجه و از سر استیصال" توصیف کرد.
نشریات و سیاستمداران سریلانکا بهویژه از رای مثبت هند به این قطعنامه ناخشنود و خشمگین هستند. یک نشریهی دولتی سریلانکا به نقل از یک مقام دولتی که نخواست نامش فاش شود، هند را "بازندهی ژنو" توصیف کرد و مدعی شد هند به جای دفاع و تلاش برای گسترش قدرت آسیای جنوب و جنوب شرقی، به دنبال تقویت قدرت آمریکا است.
جنگهای داخلی سریلانکا یکی از طولانیترین جنگهای داخلی تاریخ معاصر بود که از سال ۱۹۷۲ آغاز شد و بالاخره در ماه مه ۲۰۰۹ بعد از شکست جداییطلبان تامیل به پایان رسید. سازمان ملل میگوید لااقل ۱۰۰ هزار نفر در این جنگها کشته و صدها هزار نفر دیگر مجروج یا بیخانمان شدهاند.
FS/BM