تشکیل پرونده برای کشاندن پای قذافی به دادگاه جنایات جنگی

هزاران سند و مدرک که با جزئیات کافی نشان‌دهنده مشارکت ژنرال‌های ارشد قذافی در بمباران و گرسنه نگه‌داشتن مردم بی‌پناه مصراته‌اند، توسط بازرسان جنایات جنگی گردآوری شده و در مکانی امن و پنهان در این بندر تسخیرشده در لیبی نگهداری می‌شوند تا در آینده نزدیک شرایط صدور حکم بر ضد قذافی را فراهم کنند. ۶۰ وکیل لیبیایی در جمع‌آوری این مدارک مشارکت کرده‌اند.

روزنامه گاردین گزارش داده است که این مدارک حاوی شواهد کافی برای محکومیت قذافی در دادگاه بین‌المللی است. دادستان‌های این دادگاه قرار است پس از متوقف شدن بمباران روزانه مصراته، برای بررسی مدارک به این شهر سفر کنند.

یکی از این مدارک نشان می‌دهد که فرمانده نیروهای دولتی به واحدهای تحت فرمان خود دستور «کشتن مردم مصراته از طریق گرسنگی دادن» در جریان حصر ۴ ماهه این شهر را داده است. در این دستور نظامی، از طرف یوسف احمد بشیر، به صراحت گفته شده که «ورود ماشین‌های حامل مواد غذایی، سوخت و خدمات به شهر مصراته، از همه درگاه‌های ورودی اکیدا ممنوع است.» او همچنین در اقدامی که نقض آشکار کنوانسیون ژنو است، بر «تیر خلاص زدن به مخالفان زخمی» تاکید کرده است.

بازرسان می‌گویند، برنامه‌های بمباران این شهر هم در این مجموعه مدارک وجود دارد؛ پیامی مستقیم از طرف قذافی که در آن گفته شده: «مصراته باید نابود شود و دریای آبی، با خون مخالفان تبدیل به دریای سرخ شود.» این مدارک در هر دادگاهی که برای رسیدگی به جنایات معمر قذافی، فرزندش سیف‌الاسلام قذافی، و نیز عبدالله سنوسی، وزیر اطلاعات لیبی، تشکیل شود، ارائه خواهد شد. تشکیل دادگاه بین‌المللی، منوط به تایید تنظیم کیفرخواست از سوی قضات این دادگاه برای رسیدگی به جنایات جنگی و جنایت علیه بشریت است، که از مطالبات مشخص لوئیس مورنو اوکامپو،‌دادستان کل این دادگاه، است.

نقطه عطفی در تاریخ رسیدگی به جنایات جنگی

دسترسی به این مدارک اهمیتی تاریخی دارد: تا کنون در تعداد بسیار کمی از دادگاه‌های جنایات جنگی در جهان، مدارکی ارائه شده که به وضوح نشانگر دخالت مستقیم بازیگران و متهمان اصلی جنایت علیه بشریت باشد. یکی از بازرسان جنایات جنگی در مصراته می‌گوید: «با آنچه که ما در اینجا می‌بینیم، این پرونده قطعا مورد تایید قرار خواهد گرفت. شواهد بررسی شده‌اند، مهر و امضا شده‌اند.»

تلاش وکلایی که از حامیان مخالفان بوده‌اند، در به دست‌آوردن، حفظ و نگهداری این مدارک بسیار موثر بوده است. آنها از کسانی که پایگاه‌های نظامی و ایستگاه‌های پلیس را تسخیر کرده بودند خواستند که از آتش زدن این اماکن خودداری و از آنها حفاظت کنند تا آسیبی به اطلاعات احتمالی موجود در آنها نرسد. در دیگر نقاط لیبی معمولا اماکن تسخیرشده به همراه محتوای موجود، در آتش خشم مخالفان سوختند.

مخالفان در مصراته پس از تسخیر اماکن و پایگاه‌های دولتی، بازرسی دقیقی از نیروهای دولتی می‌کردند تا در صورتی که آنها مدرکی را با خود حمل می‌کنند، ضبط کنند و در آینده آن را مورد استفاده قرار دهند. خالد الواب، وکیل لیبیایی، به گاردین گفته است: «نیروهای قذافی دستوری مبنی بر از بین بردن مدارک دریافت نکرده بودند، چون آنها خواب این را هم نمی‌دیدند که مردم بر آنها غلبه کنند.»

جفری نایس، دادستان سابق دادگاه لاهه در پرونده اسلوبودان میلوشویچ، گفته است: «شهروندان مصراته با نسوزاندن پایگاه‌هایی که این مدارک در آنها وجود داشته، خدمت بزرگی به تاریخ کرده‌اند.»

به‌رغم هشدارهای پیوسته ناتو، نیروهای حامی معمر قذافی همچنان به موشک‌باران شهر مصراته ادامه می‌دهند. یکی از سخنگویان ناتو گفته است: «تصور پایان یافتن این حملات، تا زمانی که قذافی در قدرت است، بسیار دشوار است.» ناتو چتر پوششی خود در اطراف مصراته را گسترده‌تر کرده تا از میزان آسیب‌ها بکاهد.

EN/BB