تشدید تحریم‌ها و تعمیق شکاف میان سران جمهوری اسلامی
۱۳۹۱ تیر ۲۸, چهارشنبه
کمتر از سه هفته پس از آغاز دور جدید تحریم‌های اتحادیه اروپا و آمریکا علیه جمهوری اسلامی، درآمدهای نفتی کاهش یافته و بهای کالاهای اساسی در کشور مدام رو به افزایش است. در پی سخنان رهبر جمهوری اسلامی، علی خامنه‌ای در مورد "واکسینه" بودن ایران در برابر تحریم‌ها، کاظم صدیقی امام جمعه موقت تهران نیز چند روز پیش تحریم را یکی "از الطاف خفیه خدا" خواند.
همزمان با این ادعاها، شماری از اعضای دولت و رئیس مجلس به موثر بودن تحریم‌ها در اوضاع نابسامان اقتصادی کشور اعتراف کرده‌اند و وزیر اطلاعات، حیدر مصلحی هدف "دشمنان خارجی" از فشار بر ایران را "اعتبارزدایی" از علی خامنه‌ای خوانده است.
برنامه دولت، «جدایی مردم از ولایت»
در همین حال برخی از فرماندهان سپاه پاسداران و اصولگرایان سیاست‌های دولت را مسئول گرانی‌ها می‌دانند و می‌گویند که هدف این سیاست ایجاد نارضایتی میان مردم و رویگردان‌کردن آن‌ها از رهبر جمهوری اسلامی است. داوود احمدی‌نژاد٬ برادر رئیس‌جمهور و دبیر سابق سازمان پدافند غیرعامل کشور ۲۵ تیرماه گفت: «جریان انحرافی و دولت می‌خواهند با ترفند گرانی مردم را از ولایت جدا کنند.»
"جریان انحرافی" عنوانی است که برخی اصولگرایان، پس از اختلاف میان محمود احمدی‌نژاد و خامنه‌ای بر سر ادامه‌ی کار وزیر اطلاعات در اردیبهشت سال گذشته به رئیس دولت و نزدیکانش می‌دهند. به گزارش خبرگزاری فارس داود احمدی‌نژاد می‌گوید این جریان پس از ناکامی در کنار گذاشتن حیدر مصلحی و شکست در انتخابات مجلس نهم «به گرانی لجام گسیخته در کشور دامن زده است تا آستانه صبر و تحمل مردم را تمام کند.»
برنامه آمریکا، «فروپاشی از درون»
علی اشرف نوری، معاون سیاسی سپاه معتقد است کشورهای غربی می‌خواهند با فشار اقتصادی "مردم را وادار به اردوكشی خیابانی" کنند. روزنامه اعتماد در شماره چهارشنبه ۲۸ تیرماه خود از قول نوری نوشت:«سیاست آمریکا در مقابله با جمهوری اسلامی فشار از بیرون و فروپاشی از درون است.»
معاون سیاسی سپاه که با خبرگزاری ایسنا گفتگو کرده اعتقاد دارد «تكیه بر تحریم‌ها در راستای بخش دوم راهبرد غرب یعنی فروپاشی از درون ارزیابی می‌شود.» او می‌افزاید که آمریکا قصد دارد «با ازبین بردن آستانه تحمل مردم» آن‌ها را وادار کند مانند جنبش اعتراضی به نتایج اعلام شده‌ی انتخابات سال ۸۸ به خیابان‌ها بریزند.
حبرگزاری مهر ۲۸ تیرماه از قول پرویز سروری، قائم مقام جمعیت رهپویان نوشت:«دست‌های پنهانی در پشت صحنه تحریم ها در داخل وجود دارد که به شدت تلاش می‌کند ... کشور را بر اساس آدرس غلطی که به ملت می‌دهد در مسیر سازش و تسلیم قرار دهد.»
ناپیوستگی یا وابستگی با اقتصاد جهان
پرویز سروری می‌گوید برخی از عوامل داخلی با تصویر نادرستی که از وضعیت اقتصادی و معیشتی کشور ارائه می‌دهند، قصد دارند جمهوری اسلامی را به سازش با غرب بکشانند. او در عین حال "سوءتدبیرهای دستگاه اجرایی" را در به وجود آمدن شرایط کنونی موثر می‌داند و از دولت می‌خواهد جلوی "حرکات مشکوکی که در دستگاه اجرایی دیده می‌شود" را بگیرد.
قائم مقام جمعیت رهپویان همچنین گفته است «به هیچ وجه منطقی نیست در حالی که همه کارشناسان اقتصادی کشور معتقدند نظام جمهوری اسلامی ایران کم‌ترین پیوستگی را با اقتصاد بین‌المللی دارد تحریم‌ها بتواند تاثیر زیادی بر اقتصاد کشورمان داشته باشد.»
سخنان سروری در حالی ابراز می‌شود که اقتصاد ایران به دلیل اتکای شدید بودجه به درآمدهای نفتی نه تنها پیوستگی که وابستگی زیادی به اقتصاد جهانی دارد. از سوی دیگر مهدی غضنفری٬ وزیر صنعت و معدن و تجارت ۲۵ تیر دور تازه‌ی تحریم‌ها را فلج‌کننده و بی‌سابقه خوانده است.
فشار تحریم بر «شریان‌های اصلی اقتصاد»
به گزارش خبرگزاری حوزه، وزیر صنعت با بیان این که "دشمن دست روی شریان‌های اصلی اقتصاد کشور گذاشته" اعتراف می‌کند: «در دنیا سابقه ندارد بانک مرکزی کشوری را تحریم کنند، اما آن‌ها این کار را کردند و ممکن است حتی دست به تحریم‌های بیشتری از جمله تحریم لجستیکی بزنند.»
یک روز پس از این اظهارات، محمدرضا یزدی معاون حقوقی- پارلمانی سپاه پاسداران، در گفت و گو با باشگاه خبرنگاران گفته است: «مستکبران با وضع قوانین ناعادلانه علیه کشورمان سعی در فشار آوردن به جمهوری اسلامی ایران دارند و اموال سپاه و شرکت‌های وابسته به آن هم مانند بسیاری دیگر از اموال ملت ایران، در برخی کشورها به ناحق مصادره شده است.»
در کنار اعتراف به تاثیر تحریم‌ها، شماری از مسئولان به دلیل همراهی با شعارهای کلی حکومت مجبور به تناقض گویی می‌شوند. مهدی غضنفری که تحریم‌ها را فلج‌کننده خوانده در عین حال مدعی است: «اقتصاد ایران پویا است و تحت تاثیر تحریم‌ها قرار نمی‌گیرد.»
علی لاریجانی لاریجانی رئیس مجلس شورای‌اسلامی روز سه‌شنبه، ۲۷ تیر مشکل اصلی کشور را مشکلات اقتصادی خوانده که به زعم او بخشی از آن بر اثر تحریم‌ها به وجود آمده است. او شرط حل مشکلات کنونی به ویژه معضل بیکاری را برنامه‌زریزی دقیق و پرهیز از اقدام‌های دستوری عنوان کرد.
اختلاف بر سر رابطه با آمریکا
حسین الله کرم، رئیس شورای هماهنگی حزب الله ۱۹ تیر به خبرگزاری فارس گفت: «در شرایط فعلی جریان انحرافی پیرامون دولت قصد دارد جام زهر سیاسی [سازش با آمریکا] را به رهبری بنوشاند.» یدالله جوانی٬ مشاور عالی نماینده رهبر جمهوری اسلامی در سپاه پاسداران می‌گوید که میان علی خامنه‌ای و "بعضی مسئولین و افراد سرشناس در کشور" بر سر نحوه‌ی برخورد با آمریکا اختلاف شدیدی وجود دارد.
پایگاه اطلاع رسانی سپاه الغدیر استان یزد نوشت یدالله جوانی این موضوع را ۲۷ تیرماه در دیدار با بسیجیان و سپاهیان این استان مطرح کرده است. جوانی با اشاره به این که در مورد رابطه با آمریکا دو دیدگاه در کشور وجود دارد می‌گوید، یک دیدگاه متعلق به علی خامنه‌ای و "نشانه آن کوتاه نیامدن در برابر دشمنان ، تقویت ارزش‌ها و ولایت محوری است." او می‌افزاید «دیدگاه دیگر کوتاه آمدن در مقابل فشار ابرقدرت‌ها و برقراری رابطه با آمریکاست.»
به گزارش پایگاه اصلاع‌رسانی سپاه یزد، جوانی از مسئولان سرشناسی که به گفته‌ی او خواهان برقراری رابطه با آمریکا هستند نامی نبرده، اما تاکید می‌کند این دیدگاه مورد انتقاد خامنه‌ای است. یکی از این مسئولان می‌تواند اکبر هاشمی رفسنجانی رئیس مجمع تشخیص مصلحت نظام باشد که اخیر گفته بود، آمریکا در جریان مناقشه هسته‌ای با ایران دست بالا را دارد.
هشدار رفسنجانی و لاریجانی در مورد تندروی
رفسنجانی ۲۷ تیرماه در دیدار با مسئولان و طلاب استان قزوین ضمن انتقاد از برخی تندروی‌ها گفت «آنچه بیش از مشكلات اقتصادی مردم و به‌ویژه جوانان را آزار می‌دهد، تشدید آلودگی جامعه به دروغ، تهمت، فساد و تبعیض است.»
علی لاریجانی نیز اعتقاد دارد «با روش و اقدامات غلط و نادرست در کشور، فشارها تشدید می‌شود» با افزایش فشارهای ناشی از تحریم‌ها که به دلیل بی‌توجهی ایران به قطعنامه‌های شورای امنیت و ادامه‌ی غنی سازی اورانیوم تشدید شده، ظاهرا اکثریت شهروندان نیز خواستار تجدیدنظر در این سیاست‌ها هستند.
۱۳ تیرماه در یک نظر سنجی پایگاه اینترنتی شبکه خبر، وابسته به صدا و سیمای جمهوری اسلامی، ۶۴ درصد کاربران گزینه‌ی "چشم پوشی از غنی سازی اورانیوم در مقابل لغو تدریجی تحریم‌ها" را انتخاب کرده‌اند. شبکه خبر مدعی است این نظرسنجی توسط عده‌ای از خارج از کشور دستکاری شده و بی‌اعتبار است.