تشدید بحران در صنعت نفت ایران
۱۳۸۸ دی ۲۴, پنجشنبه
"ستاره خلیج فارس" یکی از هفت پالایشگاهی است که دولت احمدی نژاد وعده داده بود تا سال ۱۳۹۱ آماده بهره برداری شوند و ایران را از واردات بنزین بی‌نیاز سازند. تولید این پالایشگاه به تنهائی روزی ۳۵ میلیون لیتر بنزین و هزینه ساختمان آن ۶ میلیارد یورو برآورد شده است.
۱۷ درصد پیشرفت در سه سال
از آغاز عملیات ساختمانی ستاره خلیج فارس اکنون ۳ سال می‌گذرد. خطر تحریم صدور بنزین به ایران بیش از همیشه تشدید شده و شورای نگهبان نیز لایحه هدفمند کردن یارانه‌ها را تایید کرده است. با اجرای این لایحه، یارانه‌ای که دولت تاکنون برای بنزین می‌پرداخت قطع می‌شود و مردم باید بنزین را به بهای تمام شده بخرند.
در چنین شرایطی، روز شنبه (۱۲ دیماه) محمد اسماعیل کراچیان مدیرعامل ستاره خلیج اعلام کرد:«عملیات ساختمانی پالایشگاه تاکنون ۱۷ درصد پیش رفته و ۴۰۷ میلیون یورو تجهیزات خارجی مورد نیاز آن خریداری شده است.» این در حالی است که ۶ ماه پیش شهنازی مدیرعامل شرکت پالایش و پخش فراورده‌های نفتی ایران پیشرفت فیزیکی پالایشگاه را ۱۹ درصد اعلام کرده بود. در همان زمان شهنازی وعده داده بود که این پالایشگاه در سال ۱۳۹۱ آماده بهره‌برداری می‌شود.
احتمال اعتصاب
اما همه شواهد نشان می‌دهد که اجرای پروژه ستاره خلیج متوقف مانده و خطر اعتصاب مهندسان و کارکنان همه پیمانکاران آن را تهدید می‌کند.
براساس گزارش پایگاه اینترنتی "هم میهن" بزرگترین پروژه دولتی ایران، مطالبات ده پیمانکار خود را نپرداخته و این پیمانکاران بین سه تا ۵ ماه است که نتوانسته‌اند حقوق کارکنان خود را بپردازند. به گزارش هم‌میهن، مهندسان مشاور پروژه، پس از مدت‌ها تلاش برای دریافت حقوق عقب افتاده خود تهدید به رها کردن کار کرده‌اند.
شرکت‌های "تهران جنوب" و "بینا" دو پیمانکار اصلی پالایشگاه ستاره خلیج فارس نیز بیش از سه ماه است که حقوق و دستمزد مهندسان و کارکنان خود را پرداخت نکرده‌اند.
در ایران از پالایشگاه ستاره خلیج به عنوان بزرگترین پالایشگاه خاورمیانه نام برده می‌شود. هم میهن می‌نویسد:«درواقع به پشتوانه همین پالایشگاه بود که محمود احمدی‌نژاد بارها مدعی شد به‌زودی کشور در برابر تحریم احتمالی بنزین مصونیت خواهد یافت.»
اثرات تحریم‌های بین‌المللی
دولت احمدی‌نژاد همواره تاکید کرده که تحریم‌های بین‌المللی هیچ تاثیری بر اقتصاد ایران نخواهد گذاشت. اما توقف پروژه‌های زیربنائی ایران نشان دهنده اثرات این تحریم‌ها است. دولت ایران، در آبان‌ماه امسال کمیته ویژه‌ای برای اولویت بندی پروژه‌های نفت و گاز تشکیل داد.
کارشناسان دولتی مجبور شده بودند اعتراف کنند که در نتیجه تحریم‌ها، برنامه ایجاد هفت پالایشگاهی که قرار بود بنزین ایران را تامین کند عملی نیست و پروژه‌های گازی پارس جنوبی نیز دستخوش رکود شده‌اند.
بر پایه گزارش روزنامه خبر، در همان زمان مسئولان شرکت نفت از وجود بحران در ۹۰ درصد پروژه‌های نفتی خبر دادند و اعلام کردند که ۵۰ درصد پروژه‌های نفتی در دست اجرا، کاملا متوقف شده اند.
هاشمی رفسنجانی رئيس مجلس خبرگان و مجمع تشخیص مصلحت نظام یک هفته پیش در دیدار با دانشجویان علوم سیاسی دانشگاه آزاد هشدار داد که عدم سرمایه‌گذاری در صنعت نفت سبب شده است که تولید نفت ایران روز به روز کاهش یابد.
توقف سرمایه‌گذاری‌های زیربنائی
بر پایه گزارش هم‌میهن، به دلیل شرایط ویژه ایران، دولت از سرمایه‌گذاری در زیرساخت‌های کلان اقتصادی که تضمین‌کننده دورنمای کشور هستند منصرف شده و قصد دارد سرمایه‌های اندکی را که هنوز در اختیار دارد، در پروژه‌هائی به کار بیاندازد که می‌توانند در کوتاه مدت بازدهی داشته باشند.
به گزارش خبرگزاری ایسنا، روز اول مهرماه امسال نشست ویژه‌ای در شرکت‌پالایش و پخش فراورده‌های نفتی تشکیل شد که هدف آن تعیین اولویت‌های سرمایه‌گذاری در صنعت نفت بود. در این نشست تصمیم گرفته شد که فعالیت‌ها روی بهینه‌سازی و توسعه ظرفیت پالایشگاه‌های موجود متمرکز شود تا آن‌ها بتوانند به جای سایر فراورده‌های نفتی، حتی‌المقدور بنزین بیشتر تولید کنند.
جواد طالعی
تحریریه: فرید وحیدی