ترکیه و ۱۰۰ روز ریاست جمهوری اردوغان
۱۳۹۳ آذر ۱۴, جمعه
رجب طیب اردوغان پس از آن که یازده سال به عنوان نخست‌وزیر زمام امور کشور را در دست داشت، در ماه اوت (مرداد) سال جاری به عنوان رئیس جمهور ترکیه انتخاب شد.
این سیاستمدار ۶۰ ساله تنها رئیس جمهور ترکیه است که با رای مستقیم مردم انتخاب شده. تاکنون مقام ریاست جمهوری در ترکیه تشریفاتی بود اما اردوغان مانند سابق اداره امور را در دست دارد و مصمم است در سال ۲۰۱۵ مقدمات تغییر قانون اساسی را به گونه‌ای فراهم کند که رئیس جمهور اختیارات گسترده‌تری داشته باشد.
رئیس جمهور ترکیه در مبارزات انتخاباتی خود وعده داده بود که در صورت پیروزی، کشور را به یکی از ۱۰ قدرت اقتصادی جهان تبدیل کند و وفاق اجتماعی را تقویت نماید. او همچنین بارها ضمن بیان اینکه باید "در دور جدید تنش میان احزاب سیاسی کنار گذاشته شود" تاکید کرده بود: «لایه‌های گوناگون جامعه می‌توانند قومیت و مذهب و شیوه زندگی خود را داشته باشند؛ همه ما شهروند این کشور هستیم و با کمک یکدیگر باید ترکیه را قدرتمندتر کنیم.»
اردوغان در عمل
اکنون، صد روز پس از آغاز کار رئیس جمهور منتخب مردم، ترکیه بیش از پیش در جهت اسلام‌گرایی پیش می‌رود و در کل به مسیری وارد شده که با وعده‌های انتخاباتی او همخوانی زیادی ندارد.
گفتار و رفتار اردوغان تنها در ماه نوامبر به حدی جنجال‌برانگیز بود که او چند بار ناچار شد، آنچه را که از او در رسانه‌ها نقل شده بود تکذیب کند و حتی به رسانه‌ها اتهام دشمنی بزند.
از جمله این اظهارات، ابراز نظر اردوغان درباره برابری زن و مرد بود. به گزارش چند روزنامه چاپ ترکیه، او در سخنرانی خود در انجمن زنان "کادم" در استانبول گفته بود: «نمی‌توان زن و مرد را برابر دانست. این با طبیعت در تضاد است». او در جمع زنان تاکید کرده بود: «آن گونه که کمونیست‌ها می‌گویند، زنان نمی‌توانند هر کاری را که مردان می‌کنند، انجام بدهند.»
بیشتر بخوانید: احداث مسجد در ۸۰ دانشگاه ترکیه
اردوغان دو روز پس از این سخنرانی، گزارش روزنامه‌ها را تکذیب کرد و مدعی شد که از طرفداران برابری حقوق زن و مرد است و رسانه‌ها به عمد جملات او را وارونه انتشار داده‌اند.
البته سخنانی که او پیشتر در باره زنان گفته بود، نشان می‌دهند که رئیس جمهور اسلام‌گرا برای برابری زن و مرد در محیط کار ارزش زیادی قائل نیست. او بیش از هر چیز مقام مادری زن را می‌ستاید و بارها در سخنرانی‌های خود آرزو کرده است که هر زن ترک، دست‌کم سه فرزند داشته باشد.
رئیس جمهور ترکیه روز ۲۷ نوامبر (۶ آذر) در جمع اعضای سازمان همکاری کشورهای اسلامی در استانبول اظهار داشت: «بیگانگان تنها در پی پول و ثروت مسلمانان هستند.» او در ادامه تاکید کرد: «غربی‌ها خود را دوستان ما جلوه می‌دهند، اما آرزوی مرگ ما را دارند. آنها می‌خواهند که فرزندان ما بمیرند.»
اردوغان در جمع سران کشورهای اسلامی خواستار همکاری بیشتر این کشورها با همدیگر شد، به این امید که "به انزوای صدساله‌ی فلسطین" پایان دهند.
او پیشتر غربی‌ها را به جعل تاریخ متهم کرده و مدعی شده بود که «دریانوردان مسلمان در سال ۱۱۷۸ به آمریکا رسیدند». به گفته رئیس جمهور ترکیه کریستف کلمب به مسجدی در بالای تپه‌ای در حاشیه سواحل کوبا اشاره کرده است. اردوغان آمادگی کشورش را برای ساختن مسجدی روی تپه مزبور اعلام کرد.
برخی از منتقدان داخلی و خارجی، سخنان اردوغان را نشانه "مشکلات روانی" و برخی دیگر، آنها را بیانگر تمایل او به کشورگشایی ارزیابی کردند.
تقویت پلیس و آزادی متهمان اقتصادی
رچب طیب اردوغان مایل است که پلیس در برخورد با منتقدان و مخالفانش شدت عمل بیشتری به خرج دهد. طرحی که دولت ترکیه به پارلمان ارائه کرده، استفاده اسلحه گرم را برای پلیس این کشور به هنگام رودررویی با تظاهرات تسهیل می‌کند. در این طرح آمده است که ماموران پلیس باید مجاز باشند "برای دفاع در برابر کوکتل مولوتف و مواد آتش‌زا در تظاهرات دست به اسلحه ببرند".
منتقدان می‌گویند که در صورت تصویب این قانون، هر مأموری می‌تواند از اسلحه گرم استفاده کند و ادعا نماید که برای دفاع از خود دست به سلاح برده است.
در ماه اکتبر ۵۳ نفر که بسیاری از آنها از نزدیکان رئیس جمهور هستند و به ارتکاب جرایم "رشوه‌خواری و تشکیل گروهی با هدف رشوه‌‌‌گیری" تحت پیگرد قضایی بودند، تبرئه شدند. دادستانی اعلام کرد که علیه این افراد مدارک محکمه‌پسند موجود نیست و «احتمالا در گردآوری شواهد و مدارک، اشتباهاتی رخ داده است».
"کاخ سفید"
یکی دیگر از اقدامات رئیس جمهور ترکیه ایجاد یک کاخ برای دولت است که مردم آن را "آک سارای" (قصر یا کاخ سفید) می‌نامند.
به گزارش رسانه‌های ترکیه طرح‌های اصلی تزئینات کاخ برگرفته از عناصر معماری عثمانی و سلجوقی است. در ساخت این مجموعه‌ی بسیار بزرگ تدابیر امنیتی مدرن دنیا هم به کار گرفته شده است.
منتقدان سیاسی اردوغان به او خرده می‌گیرند که "بدون مجوز" به ایجاد این کاخ پرداخته است. آنها معقتدند که وجود چنین مجموعه‌ای در "مزرعه و باغ وحش آتاتورک" (مجموعه‌ای تفریحی) بیانگر "خودبزرگ‌بینی" رئیس جمهور است. از قرار معلوم ساخت و ساز در این محل ممنوع است و دادگاه به همین دلیل خواستار توقف پروژه ساخت کاخ ریاست جمهوری شده بود.
اردوغان و جایزه نوبل
رئیس جمهور ترکیه در آخرین حمله خود به غرب و نهادهای غربی، جایزه نوبل را نیز به باد انتقاد گرفت. او در یک سخنرانی در روز سوم دسامبر (۱۲ آذر) گفت: «نهادهای بین‌المللی براساس ایدئولوژی، سیاست و باورهایشان تصمیم می‌گیرند. آیا جایزۀ نوبل می‌تواند بی‌طرفانه اهدا می‌شود؟ خیر. آیا شورای امنیت سازمان ملل بی‌طرفانه تصمیم می‌گیرد؟ هرگز.»
اردوغان از فرهنگسازان ترکیه خواست، ادبیات و فیلم ترکیه را تقویت کنند و در برابر هژمونی غربی‌ها در صحنه هنر و علوم ساکت ننشینند.
تنها شهروند ترکیه که تاکنون موفق به دریافت جایزه نوبل شده، اورهان پاموک نویسنده است. از آنجایی که او از منتقدان سیاست‌های دولت اردوغان به‌شمار می‌رود، پیوسته مورد انتقاد قرار می‌گیرد و بارها توسط افراد ناشناس تهدید به مرگ شده است.