"ترک‌خدمتی"های ارتش سوریه در میان معترضان

مخالفان رهبر سوریه، بشار اسد انتظار دارند با پیوستن هر چه بیشتر سربازان ارتش به معترضان، فشار نیروهای انتظامی کاهش یابد. رهبران "انقلابیون" در بیانیه‌ای که جمعه (۸ مهر/۳۰ سپتامبر) منتشر شد ابراز امیدواری می‌کنند با پشت کردن هر چه بیشتر سربازان به ارتش، از شدت سرکوب‌های خشونت‌آمیز کاسته شود و توان تظاهرکنندگان برای مقابله با آن افزایش پیدا کند. در همین حال برخی از مخالفان نگرانند که ادامه‌ی خشونت حکومت و مسلح شدن معترضان کشور را به جنگ داخلی بکشاند.

سربازان دیروز، معترضان امروز

فعالان سوری مخالف اسد می‌گویند روز جمعه ( ۸ مهر/۳۰ سپتامبر) در شهر حمص یک افسر ارتش که از تیراندازی به سوی مردم خودداری کرده بود به ضرب گلوله‌ی نیروهای امنیتی از پا درآمد. شمار قربانیان معترضان در شهرهای مختلف بیش از ۲۷ نفر گزارش شده است. منابع دولتی می‌گویند ۷ سرباز ارتش نیز در برخوردها کشته شده‌اند.

درگیری مسلحانه میان "ترک خدمتی"های ارتش و نیروهای وفادار به حکومت در منطقه "رستن" استان حمص متمرکز است. شبکه خبری العربیه از قول یک فعال سوری گزارش می‌دهد طی چهار روز گذشته دست‌کم ۱۳ معترض در این شهر کشته شده‌اند. شمار زیادی از افسران ارشد ارتش سوریه از ساکنان این منطقه هستند که به وسیله‌ی وزیر دفاع سابق "مصطفی طلاس" جذب نیروهای انتظامی شده بودند. او به یکی از خانواده‌های سنی همین محل تعلق دارد.
اقلیت علوی مذهب سوریه که خاندان اسد نیز به آنها تعلق دارد بسیاری از پست‌های مهم نظامی و امنیتی را در اختیار خود گرفته‌اند.

تلاش مخالفان برای ائتلاف

در همین حال گفتگو میان مخالفان برای تشکیل یک شورای ملی انتقالی که بیشترین گروه‌های مختلف از معترضان را در بربگیرد، در استانبول ادامه دارد. یکی از فعالان اپوزیسیون سوریه می‌گوید در نشستی که روز جمعه به این منظور برپا شد نمایندگانی نیز از "اخوان المسلمین" که فعالیتش در سوریه ممنوع اعلام شده و تعدادی از اعضای تشکل‌های لیبرال خارج از کشور حضور داشته‌اند. از جزییات مذاکرات این دیدار که بدون حضور نمایندگان رسانه‌ها برگزار شد هنوز خبر موثقی منتشر نشده است.

اپوزیسیون سوریه در خارج از کشور از گروه‌های متنوعی تشکیل شده که در مورد بسیاری از مسائل با هم اختلاف دارند. یکی از این موضوع‌ها درخواست برقراری منطقه پرواز ممنوع بر فراز آسمان سوریه از طریق تصویب قطعنامه‌ای در شورای امنیت سازمان ملل متحد است. اجرای چنین مصوبه‌ای، آنچنان که در مورد لیبی به اجرا درآمد مستلزم دخالت نظامی نیروهای ناتو یا ائتلافی بین‌المللی است که مورد استقبال همه‌ی گروه‌های مخالف قرار نگرفته است.
اغلب گروه‌های مخالف بشار اسد، کناره‌گیری او و افراد با نفوذ دستگاه‌های امنیتی و انتظامی از قدرت را، همراه با اصلاحات سیاسی، بهترین راه گذار کشور به دموکراسی تلقی می‌کنند.

تکذیب سفارت آمریکا در دمشق

روز جمعه (۳۰ سپتامبر) بسیاری از شهرهای اطراف دمشق شاهد تظاهرات گسترده‌ای علیه حکومت بود. شب گذشته نیز در برخی مناطق تظاهرات پراکنده‌ای رخ داده است. در ویدئوهایی که ظاهرا مربوط به این حرکت‌های اعتراضی هستند و در اینترنت منتشر شده جوانانی دیده می‌شوند که شعار می‌دهند "بای بای بشار، به امید دیدار در دادگاه بین‌المللی لاهه."
همچنین روز جمعه سفارت ایالات متحده آمریکا خبرهای منتشر شده در مورد زیرگرفتن یک جوان سوری توسط خودروی سفیر این کشور در دمشق، روبرت فورد را تکذیب کرده است. برخی منابع گزارش داده بودند خودروی حامل فورد پس از این که از سوی یک موتور سوار خشمگین مورد حمله قرار گرفته با یک جوان سوری تصادف کرده است. سفارت آمریکا می‌گوید از آنجا که خودروی سفیر از جلو و پشت به وسیله‌ی خودروهای نیروهای امنیتی سوریه اسکورت می‌شده اصلا وقوع چنین حمله‌ای ممکن نبوده است.

نهادهای حقوق بشری و تقاضای تشدید تحریم‌ها
از سوی دیگر نهادهای حقوق بشری از شورای امنیت خواهان صدور قطعنامه‌ای در محکومیت حکومت سوریه شده‌اند. به گزارش خبرگزاری آلمان سازمان دیده‌بان حقوق بشر، سازمان بین‌المللی دفاع از حقوق بشر و شمار دیگری از نهادهای معتبر جهانی با اشاره به ادامه‌ی خشونت‌ها علیه معترضان سوری خواسته‌اند طی قطعنامه‌ای الزام‌آور دمشق را وادارند به کار‌گیری قهر علیه مخالفان را متوقف کند.

نهادهای حقوق بشری همچنین خواهان تحریم صدور تجهیزات نظامی به سوریه شده‌اند. این درخواست درنامه‌ای برای نمایندگان پانزده کشور عضو شورای امنیت فرستاده شده است. بنابر گزارش‌ها از پنج عضو دائم شورا، که دارای حق وتو هستند فرانسه، انگلیس و آمریکا از افزایش فشار بر بشار اسد پشتیبانی می‌کنند اما روسیه و چین معتقدند باید به حکومت فرصت داد تا اصلاحات وعده داده شده را به انجام برساند.

معترضان سوری و ناظران معتقدند به وعده‌های اسد برای انجام اصلاحات و ادعاهای او نمی‌توان اطمینان کرد؛ همانگونه که ادعای یک ماه پیش او مبنی بر "توقف کامل عملیات نظامی علیه معترضان"، هر روز نقض شده است.

BK/SJ