تلاش برای برگزاری کنفرانس "خاورمیانه عاری از سلاح اتمی"
۱۳۹۴ خرداد ۱, جمعه
پنج‌شنبه(۲۱ مه/۱ خرداد) خبرگزاری فرانسه گزارش داد که آمریکا یک مقام بلندپایه را برای مذاکره به اسرائیل فرستاده تا مقامات اسرائیل را برای موافقت با طرح "خاورمیانه عاری از سلاح اتمی" ترغیب کند.
مقامات وزارت خارجه‌ی آمریکا تایید کردند که توماس کانتری‌من، دستیار ارشد وزیر خارجه‌ی آمریکا در امور امنیت بین‌الملل برای گفت‌وگوهای دیپلماتیک به اسرائیل سفر کرده است. مقامات وزارت خارجه‌ی آمریکا حاضر به ارائه‌ی توضیحات بیشتر درباره ی دلیل سفر کانتری‌من نشدند و تنها به ذکر این نکته که ماموریت او "بسیار حساس" است، بسنده کردند.
ایالات متحده‌ی آمریکا و روسیه در هفته‌های گذشته در اقدامی دور از انتظار بر سر تلاش برای تامین توافقی به منظور خاورمیانه‌ای عاری از سلاح اتمی با یکدیگر به توافق رسیدند. از دست‌کم ۳ سال گذشته آمریکا و روسیه به‌دنبال آن بوده‌اند که دراین باره، کنفرانسی به میزبانی سازمان ملل متحد برگزار کنند.
بالاخره بعد از سه سال تلاش نافرجام، روسیه در توافق با آمریکا طرح برگزاری کنفرانسی برای خاورمیانه‌ی عاری از سلاح اتمی را به سازمان ملل ارائه کرد. روسیه و آمریکا خواستارآنند که این نشست حداکثر تا مارس سال ۲۰۱۶ برگزار و اقدامات اجرایی در این زمینه آغاز شود.
جان کری، وزیر خارجه‌ی ایالات متحده‌ی آمریکا، پیش از این طرح را "بلندپروازانه" توصیف کرده بود. با این‌حال کری اعلام کرد که طرح ارزش پیگیری و تلاش برای تحقق را دارد و گفت که آمریکا در اجرای کنفرانس و طرح مشارکت خواهد داشت.
این در حالی است که در سال جاری آخرین نشست پیمان‌نامه‌ی منع گسترش سلاح‌های اتمی بی‌نتیجه و ناموفق به پایان رسید. این نشست به منظور بررسی وضعیت کشورهای عضو ان‌پی‌تی و تلاش برای خلع سلاح کشورهای عضو هر پنج سال یک‌بار برگزار می‌شود.
کنفرانس در آخرین نشست خود با بن‌بست جدی مواجه شد. نود درصد تسلیحات اتمی جهان در اختیار آمریکا و روسیه است و هیچ‌یک از این دو کشور نیز حاضر به هیچ مذاکره‌ای برای کنار گذاشتن ومنهدم کردن سلاح‌های خود نیستند.
اسرائیل تنها کشور خاورمیانه است که بمب اتمی دارد. مقامات اسرائیل اما تاکنون حاضر نشدند به شکل شفاف و علنی اعلام کنند که این کشور جنگ‌افزار اتمی دارد.
با این حال از آن‌جایی که اسرائیل پیمان‌نامه منع گسترش سلاح‌های هسته‌ای را امضا نکرده است، تاسیسات اتمی این کشور از هرگونه نظارت بین‌المللی به‌دور مانده است.اما در سال جاری برای اولین‌بار در میان شگفتی ناظران، نمایندگان اسرائیل در کنفرانس کشورهای عضو پیمان‌نامه منع گسترش سلاح‌های اتمی (ان‌پی‌تی) شرکت کردند.
اسرائیل از اکتبر ۲۰۱۳ تا ژوئن ۲۰۱۴ نیز پنج دور مذاکرات با برخی از کشورهای عرب همسایه‌ی خود به منظور هدف نهایی خاورمیانه عاری از سلاح اتمی داشت. مذاکراتی که اگرچه در ابتدا به نظر می‌رسید سازنده به پیش می‌رود، ناگهان بدون ارائه‌ی توضیحات شفاف ناتمام رها شد.
ایران نیز که یکی از کشورهای عضو پیمان‌نامه منع گسترش سلاح‌های اتمی است، در آخرین نشست این سازمان بار دیگر خواستار آن شد که تسلیحات اتمی اسرائیل منهدم شوند. ایران تاکید کرد که این خواسته را نه تنها از طرف مردم ایران که به نیابت از دست‌کم ۱۰۰ کشور درحال توسعه مطرح می‌کند که اسرائیل مجهز به سلاح اتمی، "خطری جدی" برای آن‌هاست.
"کشورهای عضو ان‌پی‌تی همکاری نمی‌کنند"
بااین‌حال طائوس فرخی، مدیر ناظر بر آخرین نشست کشورهای عضو پیمان‌نامه‌ی منع گسترش سلاح‌های هسته‌ای از همکاری کشورها برای برگزاری کنفرانس "خاورمیانه عاری از سلاح اتمی" اعلام نارضایتی کرده است.
خانم فرخی که اهل الجزیره است، می‌گوید هنوز "شکاف‌های عمیق میان کشورها باقی است و کشورهای عضو ان‌پی‌تی تلاش جدی و لازم برای برگزاری این کنفرانس را انجام نمی‌دهند.
فرخی روز چهارشنبه (۲۰ مه) به رسانه‌ها گفت: «من صحبت و خبر تازه‌ای ندارم تا با رسانه‌ها مطرح کنم. مشکل همین‌جاست. اقدامی صورت نمی‌گیرد و کار پیش نمی‌رود.»
فرخی از کشورها خواست تا تن به همکاری دهند تا بتوانند دست‌کم زمان دقیق کنفرانس را مشخص کنند.