تردیدهایی درباره استراتژی‌آمریکا در برابر "دولت اسلامی"

ژنرال لوید آوستین، فرمانده ارشد نظامی آمریکا در منطقه و فرمانده عملیات ائتلاف بین‌المللی علیه دولت اسلامی در عراق و سوریه است. این ژنرال آرام و گوشه‌گیر، به‌رغم مسئولیت مهم و حساسش همیشه هم با باراک اوباما هم‌نظر نیست.

لوید آوستین از آغاز سال ۲۰۱۳ در مسئولیت فرماندهی نیروهای آمریکایی در عراق و سوریه قرار گرفته است. در همان روزهای آّغازین کارش می‌گفت، او "مهمترین و جنگی‌ترین مسئولیت" را در ارتش آمریکا و در کل جهان بر عهده گرفته است.

این تعبیر ژنرال آوستین از شغل خود، در هفته‌ها و ماه‌های اخیر کاملا به حقیقت پیوسته است؛ زیرا این ژنرال هنوز ناشناخته برای افکار عمومی آمریکا، فرمانده نیروهای نظامی این کشور در خاورمیانه، خاور نزدیک و در بخش‌هایی از شمال آفریقاست؛ منطقه‌ای که کانون داغ بحران در جهان است.

ژنرال آوستین یک آمریکایی آفریقایی‌تبار و حوزه فرماندهی‌اش به اختصار "سنتکوم" نامیده می‌شود. دفتر مرکزی سنتکوم در فلوریدا قرار دارد و از همین‌جا عملیات نظامی علیه شبکه تروریستی "دولت اسلامی" در عراق و سوریه، برنامه‌ریزی، هماهنگی و سازماندهی می‌شود.

سقوط کوبانی، شکست آمریکا

این ژنرال ۶۱ ساله استراتژی نظامی‌ای را تدوین کرده که به کمک آن، آنچنان که باراک اوباما تشریح کرده، ائتلاف بین‌المللی به رهبری آمریکا گروه "دولت اسلامی" را "تضعیف" و سپس "نابود" خواهد کرد.

اما نتیجه‌بخش بودن این استراتژی این روزها با پرسش‌هایی روبرو شده است: با وجود آنکه چندین هفته است که مواضع دولت اسلامی در عراق و سوریه زیر بمباران جنگنده‌های ائتلاف قرار دارد، پیشروی آنها به‌طور واقعی متوقف نشده است.

در این میان شهر کردنشین کوبانی در شمال سوریه که در روزهای گذشته با کمک افراد مسلح مدافع شهر، هنوز به تصرف "دولت اسلامی" در نیامده در حال تبدیل‌شدن به نماد ضعف آمریکا است. روبرت فورد، سفیر سابق آمریکا در سوریه می‌گوید، اگر کوبانی سقوط کند، همه آن را به عنوان شکست آمریکا تلقی خواهند کرد.

به این ترتیب این پرسش مطرح است که آیا آمریکا و ائتلاف بین‌المللی استراتژی نظامی درستی در عراق و سوریه در پیش گرفته‌اند؟

در واشنگتن فشارها علیه دولت اوباما در حال افزایش است. منتقدان خواستار به‌کارگیری نیروهای زمینی در عراق و سوریه علیه جهادگران اسلامی هستند. آنها می‌خواهند که کشورهای عضو ائتلاف بین‌المللی، از جمله ترکیه، به فعالیت خود علیه "دولت اسلامی" شدت بخشند.

این شرایط موجب شده که ژنرال آوستین به طور مرتب درخواست‌های رسانه‌ها برای گفت‌وگو را رد ‌کند. روزنامه نیویورک تایمز او را "ژنرال نامرئی" نامیده که بر خلاف سلف خود، هم از فعالیت سیاسی و هم در مرکز توجه قرار گرفتن، فرار می‌کند.

با وجود این لوید آوستین ناگزیر شده که از منتقدان دلجویی کند تا از تراکم انتقادها بکاهد و به رغم روحیه دوری‌جویی از رسانه‌ها، آنها را به کنفرانس مطبوعاتی در روز جمعه (۱۷ اکتبر/۲۴ مهر) در واشنگتن دعوت کند.

ژنرال آوستین در این کنفرانس خبری همگان را به بردباری در مبارزه علیه "دولت اسلامی" دعوت کرد. مرتب تکرار می‌کرد که که در مرکز استراتژی نظامی واشنگتن عراق قرار دارد نه سوریه؛ با این وجود تاکید می‌کرد که شهر کوبانی برای او اهمیت ویژه‌ای دارد.

او گفت، بمباران مواضع نیروهای "دولت اسلامی" اثرات خود را نشان می‌دهند و این بمباران‌ها موجب شده که جهادگران تاکتیک‌های نظامی خود را تغییر دهند. به گفته ژنرال اوستین، نیروهای "دولت اسلامی" دیگر به ‌صورت کاروان‌های نظامی بزرگ حرکت نمی‌کنند، بلکه نفرات خود را در تعدادی اندک و با خودروهای غیرنظامی جابجا می‌کنند.

علاوه بر این به گفته لوید آوستین، بمباران‌های ائتلاف موجب از هم‌گسستن ساختار ارتباطات و فرماندهی شبه‌نظامیان "دولت اسلامی" شده است.

ژنرال آوستین در کنفرانس خبری گفت، فرض ایالات متحده آمریکا بر این است که یک عراق باثبات از نظر سیاسی، پیش‌شرط ریشه‌کنی تروریسم در این کشور است. او افزود: «در مرکز توجه ما عراق قرار دارد. ارتش عراق باید سازماندهی مجدد شود و امنیت در مرزها برقرار گردد تا "دولت اسلامی" نتواند نیروهای کمکی از سوریه وارد عراق کند.»

تنها با حملات هوایی نمی‌توان کاری کرد

فرمانده نیروهای نظامی آمریکا در منطقه تاکید کرد که تنها با حملات هوایی نمی‌توان اسلام‌گرایان افراطی را کنترل کرد. او افزود: «چنین کاری ناشدنی است.» اما ژنرال آوستین از اعزام نیروی زمینی سخن نگفت، بلکه تاکید کرد که به "واحدهای زمینی محلی" نیاز هست. این واحدهای زمینی محلی از نظر او عبارتند از: ارتش عراق و مخالفان میانه‌روی سوریه.

در ماه سپتامبر ژنرال آوستین پیشنهاد کرده بود که واحدهای ویژه ارتش آمریکا نیز در عملیات علیه نیروهای دولت اسلامی به کار گرفته شوند. اما اوباما این پیشنهاد را رد کرد. این دومین بار بود که رئیس جمهور آمریکا پیشنهاد ژنرال آوستین را رد می‌کرد.

لوید آوستین در سال ۲۰۱۱ نیز پیشنهاد کرده بود که یک نیروی ۲۴ هزار نفره از ارتش آمریکا در عراق باقی بماند اما اوباما این تعداد را به ۵ هزار نفر کاهش داد.

آیا اگر اوباما به توصیه ژنرال آوستین گوش می‌داد، ظهور "دولت اسلامی" در عراق و رسیدن آن به دروازه‌های بغداد نامحتمل می‌شد؟ شاید چنین می‌شد! اما آنچه که شد این بود که مذکرات میان دولت نوری مالکی و دولت اوباما درباره میزان و نحوه حضور نیروهای آمریکا در عراق شکست خورد و ارتش آمریکا به طور کامل عراق را ترک کرد.