تخصیص ۵/ ۲ میلیارد دلار از صندوق توسعه ملی به اهداف نظامی
۱۳۹۶ بهمن ۳, سه‌شنبه
علی اصغر یوسف‌نژاد، سخنگوی کمیسیون تلفیق بودجه سال ۹۷ به خبرگزاری دانشجویان ایران (ایسنا) گفت: «بر اساس اذن رهبری و مصوبه کمیسیون تلفیق موارد زیر برای برداشت از صندوق توسعه ملی در سال ۹۷ مورد موافقت قرار گرفته است.»
بنا بر این خبر ۵/ ۲ میلیارد دلار از پول‌هایی که از صندوق توسعه ملی برداشته می‌شود به "بنیه دفاعی" اختصاص داده می‌شود. به صدا و سیما نیز ۱۵۰ میلیون دلار اختصاص پیدا می‌کند. ۱۰۰ میلیون دلار برای بازسازی مناطق زلزله‌زده و سیل‌زده، ۱۰۰ میلیون به واکسیناسیون کودکان، ۳۵۰ میلیون دلار برای تسهیلات در سیستان و بلوچستان، ۱۵۰ میلیون دلار برای مقابله با ریزگردها و ۶۵۰ میلیون دلار نیز برای پروژه‌های آبی (آب‌رسانی به روستاها، آبیاری تحت فشار، آبخیزداری) از صندوق توسعه ملی برداشته می‌شود.
بیشتر بخوانید:بودجه سال ۹۶، افزایش سهم درآمدهای نفتی و هزینه نظامی
صندوق توسعه ملی ایران در زمان مجمود احمدی‌نژاد جانشین حساب ذخیره ارزی شد. این حساب در دولت محمد خاتمی با هدف پس‌انداز درآمد مازاد از فروش نفت و میعانات گازی ایجاد بوده است. دو سال پیش میزان دارایی صندوق توسعه ملی ۸۰ میلیارد دلار اعلام شده بود. ارقام تازه‌تری از دارایی موجود در این صندوق اعلام نشده است.
در شهریور ماه امسال (۱۳۹۶) اسحاق جهانگیری معاون اول روحانی گفته بود که حسن روحانی در دور اول دولت خود یک بار و آن هم با اجازه "خاص" رهبر جمهوری اسلامی ۸ میلیارد دلار برای تامین منابع آب آشامیدنی غرب ایران از صندوق توسعه ملی برداشت کرده است.
کمبود منابع ارزی یکی از مشکلات جدی دولت جمهوری اسلامی است. در آذرماه امسال و هم‌زمان با بررسی لایحه بودجه، علی لاریجانی، رئیس مجلس شورای اسلامی در ششمین "همایش ملی نقش پژوهش در فرآیند قانونگذاری" گفت که در دوره‌ای در دهه ۱۳۷۰ تا سال ۱۳۸۳ برای شرایط بحرانی، کمبود منابع از حساب ذخیره ارزی جبران می‌شد.
بیشتر بخوانید:لاریجانی: تامین هزینه‌های کشور مشکل شده است
به گفته رئیس مجلس شورای اسلامی در دوره‌ای درآمدهای حاصل از فروش بنگاه‌های دولتی در جریان "خصوصی‌سازی" به صندوق توسعه ملی واریز و صرف تامین کسری بودجه شده است، اما «این منبع نیز در حال پایان یافتن است لذا راهکار دیگری اتخاذ شد که فروش اوراق است.»
گفته می‌شود که بیشترین برداشت از صندوق توسعه ملی در دوران محمود احمدی‌نژاد صورت گرفته است. این در حالی است که دولت در این دوره بیشترین درآمد نفت را داشت.
نمونه‌ای مشابه
کشور نروژ هم دارای صندوقی مشابه به نام صندوق ملی توسعه در ایران است. صندوق مستقل ملی این کشور یک حساب عظیم سرمایه‌گذاری با منابع مالی بیش از ۱۰۰۰ میلیارد دلار است. این صندوق نه فقط یک حساب عظیم سرمایه‌گذاری ملی برای نروژ، بلکه بزرگ‌ترین صندوق مستمری مستقل در جهان است که از پول حاصل از فروش نفت این کشور به دست آمده است.
دولت نروژ در دهه ۱۹۹۰ میلادی تصویب کرد که باید بخشی از موجودی ارزی این صندوق برای نسل‌های آینده ذخیره بماند. منبع مالی این صندوق با هزار میلیارد دلار آن قدر عظیم است که اگر این پول میان حدود ۳/ ۵ میلیون شهروند نروژی تقسیم شود، به هر یک نزدیک به ۱۸۹ هزار دلار می‌رسد.
بانک مرکزی نروژ که وظیفه مدیریت بر این صندوق را به عهده دارد، آبان‌ماه امسال اعلام کرد که در نظر دارد وابستگی این صندوق را به بازار نفت کاهش دهد. این اقدام به گفته معاون بانک مرکزی نروژ تنها به "دلایل اقتصادی" صورت می‌گیرد و بر تحلیل‌هایی استوار است که بر مبنای آنها دولت نباید وابسته به "اقتصاد نفتی" باشد.