تبعیض؛ سد اول ورود جوانان مهاجرتبار به بازار کار آلمان

آلمان، قانونا سرزمین تساوی حقوق و برابری است، ولی نه برای همه. تازه‌ترین پژوهش "شورای علمی هم‌پیوندی و مهاجرت" نشان می‌دهد که دست‌کم جوانان مهاجر‌تبار شامل این قانون نمی‌شوند. بر پایه‌ی نتایج این پژوهش، متقاضیان مهاجرتبار دوره‌های کارآموزی نسبت به رقبای آلمانی خود شانس کمتری دارند.
یان اشنایدر، مسئول این شورا که ۳۶۰۰ تقاضای کارآموزی آلمانی‌ها و غیرآلمانی‌ها را بررسی‌کرده است، این پدیده را "تبعیض‌آمیز و نگران‌کننده" می‌خواند و می‌گوید: «نام و نام‌خانوادگی ترکی داشتن، یکی از سدهایی است که جوانان جویای دوره‌ی کارآموزی به سختی می‌توانند آن را از میان بردارند.»

(بیشتر بخوانید: وقتی اسم افراد سرنوشت شغلی‌شان را تعیین می‌کند)

متقاضیان فرضی و تبعیض در شرکت‌های کوچک

اشنایدر و گروه پژوهش "شورا" برای دستیابی به این نتیجه، ۱۸۰۰ شرکت را که برای پذیرش کارآموز در رشته‌های کارمند دفتری و مکانیک خودرو آگهی به چاپ رسانده بودند، انتخاب کردند و برای آن‌ها "درخواست‌های کارآموزی جعلی" با نام‌های آلمانی و ترکی فرستادند. مدارک و سطح نمرات و توانایی‌های همه‌ی این داوطلبان فرضی، یک‌سان بود. پس از ۲ تا ۳ هفته، از هر ۵ متقاضی آلمانی، یک نفر به مصاحبه دعوت شد. شانس دعوت به گفت‌و‌گو در میان درخواست‌کنندگان ترک‌تبار، ۷ به یک بود.

بر اساس نتایج این پژوهش، شرکت‌های بزرگ، کمتر از شرکت‌های کوچک در حق مهاجرتبارها تبعیض قایل می‌‌شوند. به نظر اشنایدر رفتارهای تبعیض‌آمیز شرکت‌هایی که شمار کارکنان آن‌ها محدود است، کمتر آگاهانه و بیشتر ناشی از "پیش‌‌داوری و کلیشه‌ای فکر کردن است".

مسئول "شورای علمی هم‌پیوندی و مهاجرت" یکی دیگر از دلایل تفاوت در این شرکت‌ها را عدم رعایت موازین استخدام کارمند و کارآموز که معمولا در شرکت‌های بزرگ اعمال می‌شود، می‌داند. او در این رابطه می‌گوید: «کارآموزان شرکت‌های کوچک، معمولا از میان دوستان و آشنایان رییس کارگاه انتخاب می‌شوند.»

راه‌های مبارزه با تبعیض

گروه پژوهشی "شورا"، از این‌رو برای مبارزه با تبعیض ‌در این زمینه پیشنهاد می‌کند که رعایت موازین استخدام کارمند و کارآموز در شرکت‌های کوچک هم اجباری شود و درخواست‌های کارآموزی، بدون ثبت نام و نشان و به صورت "گمنام" ارایه شود.
به گفته‌ی اشنایدر، از سوی دیگر، مدیران و مسئولان شرکت‌ها نیز باید نسبت به اهمیت و مزایای چندفرهنگی بودن واحدهای اقتصادی آگاه شوند. او می‌گوید، این تنها راه جبران کمبود نیروی کار متخصص در آلمان از طریق مهاجرتباران است.