تأکید آیت‌الله خامنه‌ای بر لزوم ادامه مذاکرات
۱۳۹۳ فروردین ۲۰, چهارشنبه
رهبر جمهوری اسلامی صبح چهارشنبه (۹ آوریل/ ۱۸ فروردین) و همزمان با "روز ملی فناوری هسته‌ای" با "رئیس، مدیران، متخصصان و کارشناسان سازمان انرژی اتمی" ایران دیدار کرد.
به گفته آیت‌الله خامنه‌ای، موافقت با مذاکره با قدرت‌های جهانی "برای شکستن فضای خصمانه جبهه استکبار بر ضد ایران بود و این مذاکرات باید ادامه یابد".
رهبر جمهوری اسلامی دو ماه پیش از این اعلام کرده بود که گفت‌وگوها ادامه می‌یابند، اما به نتیجه‌بخشی مذاکرات خوش‌بین نیست.
پایگاه اطلاع‌رسانی خامنه‌ای روز چهارشنبه به نقل از وی نوشته است: «اما همه بدانند که با وجود ادامه مذاکرات، فعالیتهای جمهوری اسلامی ایران در زمینه تحقیق و توسعه هسته‌ای به هیچ وجه متوقف نخواهد شد و هیچیک از دستاوردهای هسته‌ای نیز تعطیل‌بردار نیست.»
در متنی که از سخنان رهبر جمهوری اسلامی منتشر شده، تأکید ویژه‌ای بر جنبه "علمی" فعالیتهای هسته‌ای به چشم می‌خورد.
مواردی چون ادامه غنی‌سازی اورانیوم یا ساخت رآکتور آب سنگین اراک از مواردی بودند که از آنها به‌عنوان "خط قرمزهای ایران" یاد شده بود.
همزمان با انتشار سخنان خامنه‌ای، نمایندگان ایران در وین با نمایندگان گروه ۱+۵ بر سر میز گفت‌وگو نشسته بودند. عباس عراقچی، سرپرست هیئت مذاکره‌کننده ایران، در همین روز تأکید کرده بود که رآکتور آب سنگین اراک، آب سنگین باقی می‌ماند.
تولید پلوتونیوم به‌عنوان محصول جانبی فعالیت رآکتور آب سنگین از مواردی است که نگرانی غرب را برانگیخته است. از پلوتونیوم می‌توان در ساخت تسلیحات کشتار جمعی استفاده کرد.
رد تلویحی پروتکل الحاقی
از نظر رهبر جمهوری اسلامی، روابط آژانس بین‌المللی انرژی اتمی با ایران باید روابطی "متعارف و غیرفوق‌العاده" باشد. این به آن معناست که مذاکره‌کنندگان ایرانی نباید اختیارات "غیرمتعارف" و "فوق‌العاده" در اختیار بازرسان آژانس بگذارند.
پروتکل الحاقی آژانس بین‌المللی انرژی اتمی (مصوب ۱۹۹۷) از جمله اسنادی است که اختیارات آژانس برای نظارت بر نحوه عملکرد کشورهای عضو پیمان منع گسترش تسلیحات هسته‌ای (ان‌پی‌تی) را تا حد قابل توجهی افزایش می‌دهد.
بر اساس پروتکل الحاقی، بازرسی آژانس نیازی به‌تصویب شورای حکام (بر خلاف بازرسی ویژه) ندارد. از طرف دیگر، آژانس در بازرسی‌های خود بر مبنای پروتکل الحاقی حق دارد به هر مکانی که برای انجام وظایف خود ضروری می‌داند، دسترسی پیدا کند. این نوع بازرسی بیشتر برای فعالیتهای اظهارنشده طراحی شده و به نوعی بازرسی سرزده است.
ایران در سال ۲۰۰۳ این پروتکل را امضا کرد اما هنوز آن را در مجلس به تصویب نرسانده است.
در ماه‌های اخیر که موضوع مذاکره با غرب به میان آمد و در نهایت توافق هسته‌ای ژنو حاصل شد، بارها بحث گسترش نظارت آژانس بین‌المللی انرژی اتمی بر فعالیتهای هسته‌ای ایران با هدف "رفع نگرانی‌ها" مطرح بوده است.
هدف از اعطای مجوز مذاکرات
علی خامنه‌ای در بخش دیگری از سخنان پیش از ظهر چهارشنبه بار دیگر به دلایل "نرمش قهرمانانه" در عرصه سیاست خارجی جمهوری اسلامی اشاره کرد. به زعم وی، "جبهه استکبار" قصد داشت به "بهانه‌های عامه‌پسند فضای بین‌المللی را بر ضد ایران" حفظ کند و "بر همین اساس بود که با طراحی جدید دولت برای مذاکره در خصوص موضوع هسته ای موافقت شد تا این جوّ جهانی شکسته و ابتکار عمل از طرف مقابل گرفته شود و حقیقت نیز برای افکار عمومی دنیا مشخص شود".
البته به باور رهبر جمهوری اسلامی، فعالیتهای هسته‌ای ایران عامل تشدید تحریم‌ها نبوده و تحریم‌کنندگان اگر موضوع هسته‌ای هم در میان نبود، "بهانه دیگری می‌گرفتند، همانطور که اکنون و در حین مذاکرات، امریکاییها بهانه حقوق بشر را مطرح می کنند".
فشار تحریم‌های یکپارچه و همه‌جانبه بین‌المللی بر ایران از جمله شاخص‌هایی است که از آن به‌عنوان اهرم بازگرداندن تهران بر سر میز مذاکره یاد می‌شود.