بیستمین سالگرد اقامت انسان در ایستگاه فضایی بین‌المللی

انوشه انصاری نخستین زن ایرانی‌تباری است که به عنوان توریست در سال ۲۰۰۶ به ایستگاه فضایی سفر کرد. خانم انصاری در این ایستگاه فضایی آزمایش‌های علمی برای آژانس فضایی اروپا انجام داد. او هزینه سفر خود را که حدود ۲۰ میلیون دلار بود شخصا پرداخت کرد.

ایستگاه فضایی بین‌المللی هر ۹۰ دقیقه یک‌بار در مداری تعیین‌شده به دور زمین می‌چرخد. در روزهایی که آسمان صاف و بی‌ابر است می‌توان این ایستگاه را با چشم غیرمسلح (بدون تجهیزات) دید.

در سال‌های اخیر شرکت خصوصی اسپیس‌ایکس در آمریکا با ساخت موشک‌های قوی فالکون ۹ اعلام کرد که مدول‌هایی برای پیوستن به ایستگاه فضایی را نیز آماده کرده است. سرانجام در سال ۲۰۲۰ اسپیس‌ایکس توانست از خاک آمریکا دو فضانورد را عازم ایستگاه فضایی بکند.

نخستین مدول ایستگاه فضایی که در سال ۱۹۹۸ به فضا پرتاب شد حدود ۱۹ هزار کیلوگرم وزن داشت و طول آن حدود ۱۲ متر بود. این قسمت به سفارش آمریکا بود، اما ساخت آن را روسیه برعهده گرفت.

در شرایط عادی حدود ۶ نفر می‌توانند در ایستگاه فضایی اقامت و کار کنند. سرعت گردش ایستگاه فضایی بیش از ۲۷ هزار کیلومتر در ساعت است. این ایستگاه پس از ماه نورانی‌ترین جسم در آسمان شبانه برای ساکنان زمین است.

ویلیام شپرد از آمریکا در میان دو همکار خود از روسیه یوری گیدژنکو (چپ) و سرگئی کریکالوف. این سه فضانورد در دوم نوامبر ۲۰۰۰ سفرشان را آغاز کردند و به مدت ۱۳۸ روز در ایستگاه فضایی ماندند.

به‌طور معمول ماموریت هر گروه از فضانوردان در ایستگاه فضایی حدود ۵ ماه و نیم طول می‌کشد. اما تا کنون دو فضانورد بیش از دیگر همکاران خود در ایستگاه اقامت داشته‌اند. اسکات کلی از آمریکا (عکس بالا) و میخائیل کورنینکو از روسیه. اقامت این‌دو در ایستگاه فضایی حدود یک سال بود.

کریس هدفیلد، فضانورد کانادایی در کریسمس ۲۰۱۲ در ایستگاه فضایی. در سال‌های گذشته فضانوردان ۱۸ کشور در ایستگاه فضایی اقامت داشته‌اند. بیش‌تر فضانوردان و پژوهشگران از کشورهای آمریکا و روسیه بوده‌اند. فضانوردانی نیز از کشورهای آلمان، ژاپن، کانادا، ایتالیا، فرانسه، برزیل و بریتانیا به ایستگاه فضایی اعزام شده‌اند.

فضاپیماها وظیفه رساندن فضانوردان، آذوقه و تجهیزات را به ایستگاه فضایی دارند. در این عکس فضاپیمای آتلانتیس هم‌چون اتوبوسی در ایستگاه خود ایستاده است. بیشترین ماموریت‌ها را تا کنون فضاپیمای سایوز بر عهده داشته است.

تا کنون بیش از ۲۱۰ "راه‌پیمایی" در فضا در نزدیکی ایستگاه فضایی صورت گرفته است. فضانوردان به این گونه ماموریت‌ها می‌گویند: "فعالیت خارج از ایستگاه". در این عکس مایک هاپکینس در ۲۴ دسامبر ۲۰۱۳ خارج از ایستگاه فضایی راه‌پیمایی می‌کند.

چند بازوی روباتی به ایستگاه فضایی متصل است. در این عکس این بازو حدود ۲۰ متر طول و ۷ مفصل مکانیکی دارد. این بازو قادر است که حدود ۱۰۰ هزار کیلوگرم را جابه‌جا کند.

ساعت کار پژوهشگران حدود ۳۵ ساعت در هفته است. آلکساندر گرست، فضانورد آلمان برای نخستین بار در سال ۲۰۱۴ عازم ایستگاه فضایی شد. در ماموریت اول او آزمایشاتی در باره تاثیر بی‌وزنی بر بدن انسان انجام داد. گرست در سفر دومش در سال ۲۰۱۸ به عنوان فرمانده ایستگاه فضایی مشغول فعالیت بود.

فضانوردان پس از انجام ماموریت معمولاً با فضاپیمای سایوز به زمین باز می‌گردند. سایوز در مسافت‌های پایانی با باز کردن چتر فرودی "آرام" را برای سرنشینان فراهم می‌کند.