بیانیه ناتو درباره اوکراین؛ چشم‌انداز عضویت مشروط در آینده
۱۴۰۲ تیر ۲۰, سه‌شنبه
اعضای ناتو در بیانیه تصویب شده خود در نشست ویلنیوس، پایتخت لیتوانی، اعلام کردند که پیمان ناتو به اوکراین که هدف تجاوز نظامی حمله روسیه قرار گرفته است، امیدواری می‌دهد که در ائتلاف دفاعی جای دارد، اما دعوت رسمی از این کشور برای عضویت در این پیمان را مستلزم تحقق شرایطی می‌داند.
در متن بیانیه آمده است: «آینده اوکراین در ناتو است. ما بار دیگر بر تعهد خود مبتنی بر نشست بخارست در سال ۲۰۰۸ تاکید می‌کنیم که اوکراین به عضویت ناتو (...) درخواهد آمد.» با این حال این پیمان نظامی جدول زمانی مشخصی را برای عضویت اوکراین تعیین نکرده است.
بر اساس این بیانیه، ناتو تنها در صورتی قادر خواهد بود که اوکراین را برای پیوستن به این پیمان دعوت کند "که متحدان موافق باشند و پیش‌شرط‌ها برآورده شده باشند". به طور مشخص برای نمونه از "دیگر اصلاحات لازم در حوزه دموکراسی و بخش امنیتی" نام برده شده است.
چشم‌انداز تسهیل در روند عضویت اوکراین
این محدودیت به ملاحظات کشورهایی مانند آلمان و آمریکا بازمی‌گردد. در طول مذاکرات آنها اصرار داشتند که پیوستن به ناتو باید همچنان منوط به تحقق پیش‌شرط‌ها باشد. برای مثال، طبق استانداردهای این پیمان نظامی، ارتش باید تحت یک سیستم نظارتی غیرنظامی و دموکراتیک قرار گیرد.
یکی دیگر از دلایل عدم دعوت از اوکراین، نگرانی از واکنش غیرقابل پیش‌بینی روسیه است که تلاش می‌کند با جنگ علیه اوکراین، مانع از پیوستن این کشور به ناتو شود.
بیشتر بخوانید: مسکو: عضویت اوکراین در ناتو واکنش تند و سخت در پی خواهد داشت
به عنوان یک مصالحه، کشورهای ناتو اکنون موافقت کرده‌اند که به اوکراین قول دهند که خارج از روند معمول عضویت این کشور را بررسی کنند. ینس استولتنبرگ، دبیرکل پیمان ناتو گفت: «این امر روند الحاق اوکراین را از یک فرآیند دو مرحله‌ای به یک فرآیند یک مرحله‌ای تبدیل می‌کند.»
دبیرکل ناتو، بر پایه این بیانیه، اوکراین را به وضوح در مسیر عضویت می‌بیند. استولتنبرگ گفت: «ما همچنین به صراحت اعلام کرده‌ایم که به محض توافق هم‌پیمانان و برآورده شدن پیش‌شرط‌ها، دعوت نامه‌ای برای اوکراین صادر خواهیم کرد. این یک بسته‌ای قوی برای اوکراین و راهی روشن به سوی عضویت در ناتو است.»
ارتقای موقعیت کمیسیون ناتو-اوکراین
علاوه بر این، ناتو می‌خواهد از هم‌اکنون به طور قابل توجهی همکاری با اوکراین را گسترش دهد. برای این منظور "کمیسیون ناتو-اوکراین" کنونی به "شورای ناتو-اوکراین" ارتقاء خواهد یافت. گفته شده این ارتقاء امکان بحث در مورد مسائل کلیدی امنیتی را میان دو طرف به شکل اعضای برابر فراهم می‌سازد و نیز تصمیم‌گیری‌ها به طور مشترک اتخاذ می‌شوند.
بیشتر بخوانید: طرح‌های آمادگی ناتو برای جنگ دفاعی مقابل روسیه تأیید شد
این کمیسیون در اصل برای بحث در مورد اصلاحات مورد نیاز اوکراین برای پیوستن به این پیمان نظامی تشکیل شد. اکنون قرار است شورای جدید برای اولین بار روز چهارشنبه (۱۲ ژوئیه) در اجلاس سران ناتو و در سطح سران کشورها و دولت‌ها تشکیل جلسه دهد. ولودیمیر زلنسکی، رئیس‌جمهور اوکراین پس از آن در جایگاهی برابر با سران کشورها و دولت‌های ۳۱ کشور عضو ناتو خواهد نشست.
کشورهای ناتو در اصل می‌خواهند به حمایت از اوکراین "تا زمانی که لازم باشد" ادامه دهند. در متن این بیانیه آمده است: «ما به طور خدشه‌ناپذیر بر تعهد خود برای ادامه افزایش حمایت‌های سیاسی و عملی از اوکراین، در حالی که این کشور از استقلال، حاکمیت و تمامیت ارضی خود در مرزهای شناخته‌شده بین‌المللی خود دفاع می‌کند، پایبند هستیم.»
"مصمم نبودن یک ضعف است"
ولودیمیر زلنسکی پیشتر از "مردد بودن" و "ضعف" ناتو در رابطه با پیوستن کشورش به این پیمان نظامی انتقاد کرده بود. او روز چهارشنبه در حساب شخصی‌اش در توییتر نوشت که این ضعف "ارعاب" روسیه علیه کشورش را تشویق می‌کند.
بیشتر بخوانید: جنگنده‌های آمریکایی برای اولین بار در سوئد فرود آمدند
رئیس‌جمهوری اوکراین اضافه کرد: «به نظر می‌رسد هیچ تمایلی برای دعوت از اوکراین برای پیوستن به ناتو یا عضویت آن در ائتلاف وجود ندارد». او این امر را که هیچ جدول زمانی برای پیوستن اوکراین وجود نداشته باشد، "بی‌معنا" خوانده و اضافه کرد: «تردید یک ضعف است.»