بيستمين سالمرگ استاد غلامحسین بنان

آن کس که چنین استادانه آواز سر می‌داد و در دل و جان شیفتگان موسیقی ایران شورها بپا می‌کرد، ۲۰ سال پیش در چنین روزی از این دنیا رفت. غلامحسین بنان که برخی از استادان موسیقی او را اسطوره خوانده‌اند از ۶ سالگی در خانواده‌ای ثروتمند به خوانندگی و نوازندگی پیانو پرداخت و در این راه از رهنمودهای مادرش که پیانو را بخوبی می‌نواخت بهره گرفت.

بنان در سال ۱۳۲۱ خورشیدی به خوانندگی در رادیو پرداخت و بزودی نامش زبانزد همگان شد. زنده‌یاد روح اله خالقی که در آن زمان مسئولیت رادیو را برعهده داشت بنان را به عضویت انجمن موسیقی درآورد و سپس از آغاز برنامه‌ی گل‌های جاویدان با این برنامه همکاری داشت.

غلامحسین بنان در سال ۱۳۳۲ خورشیدی به پیشنهاد روح اله خالقی به اداره‌ی کل هنرهای زیبا انتقال یافت و در سمت استاد آواز هنرستان موسیقی ایران انجام وظیفه کرد و دو سال بعد از آن رییس شورای موسیقی رادیو شد. یکی از ویژگی‌های هنری بنان در مرکب‌خوانی بود. یعنی بخاطر احاطه‌ی استادانه‌اش در گوشه‌های موسیقی براحتی می‌توانست هنگام خوانندگی از آوازی به آواز دیگر و از دستگاهی به دستگاه دیگر رود.

زنده‌یاد نواب صفا ترانه‌سرای معاصر می‌گوید، بافت و ساختار گلو و حنجره‌ی بنان طوری خلق شده بود که مانند نداشت و تقلید کردنی هم نبود. اگر موسیقی قرن حاضر، بويژه برنامه‌ی گل‌ها را گنجی شایگان انگاریم، بدون شک بنان یکی از ستون‌های استواری بود که این گنج را بردوش داشت.

غلامحسین بنان صدا را با گلو و حنجره‌ی خود می‌ساخت و تحریرهایش حساب شده بود. از فشار آوردن بر حنجره‌ی خود دوری می‌کرد و شعر را با دادن تغییرهای بیجا نامفهوم نمی‌ساخت، شعر را می‌فهمید، هضم می‌کرد و سپس می‌خواند. در تلفیق شعر و موسیقی سلیقه بخرج می‌داد و توجه وسواس‌گونه‌ای به شفاف اداکردن کلمات شعری داشت.

شهرام میریان