«بهتر است ایران در مذاكرات اتمی مسكو شركت نكند»
۱۳۹۱ خرداد ۶, شنبهحسین شریعتمداری نماینده آیتالله خامنهای در روزنامه کیهان با نوشتن یادداشتی در شماره روز شنبه ۶ خرداد ۱۳۹۱ این روزنامه، خواستار توقف مذاکرات ایران با کشورهای غربی درباره مناقشه اتمی این کشور شد.
در این یادداشت با عنوان "چاره كار، توقف مذاكرات" ادامه مذاکرات اتمی ایران با گروه ۱ + ۵ "بازی در زمين دشمن" خوانده شده و آمده است: «تاسفآور و نشانه پررویی آنكه ۱ + ۵ توقف توليد اورانيوم ۲۰ درصدی را گامی از سوی ايران در راستای اعتمادسازی میدانند كه نيازی به گام متقابل ندارد!»
مدیر مسئول روزنامه کیهان معتقد است "گروه ۱ + ۵ مذاكره را فقط برای مذاكره میخواهد" و در ادامه تحلیل خود نوشته است: «از هم اكنون میتوان حدس زد كه مذاكرات مسكو نیز، دستاوردی بهدنبال نخواهد داشت و اگر قرار باشد مذاكرات در اين بستر صورت پذيرد - كه شواهد اينگونه نشان میدهند - حضور ایران در مذاكرات مسكو، تامين نياز دشمن به مذاكره است و بهتر آن كه در مذاكرات بعدی، چه مسكو و چه هر نقطه ديگر، شركت نكند.»
قدرتهای جهانی در مذاکرات بغداد بر ضرورت توقف غنیسازی ۲۰ درصدی اورانیوم از سوی ایران متمرکز شدند و در مقابل٬ پیشنهاد مشوقهایی نظیر تامین ایزوتوپهای پزشکی مورد نیاز ایران و نیز لوازم یدکی و قطعات مورد نیاز هواپیماهای غیرنظامی ایران را مطرح کردند؛ لوازمی که سالها است بهخاطر تحریمها از کانالهای رسمی در اختیار ایران قرار نمیگیرد.
به نظر میرسد گروه ایرانی این پیشنهاد را نپذیرفته است٬ زیرا آنگونه که مهدی محمدی٬ سرمقالهنویس روزنامه کیهان و سخنگوی تیم مذاکرهکننده ایران پس از پایان نشست بغداد گفت: «آنطور که باید بر حق غنیسازی اورانیوم در خاک ایران تاکید نشده است».
گرچه جزییات مذاکرات اتمی اخیر در بغداد هنوز فاش نشده است، اما در اظهارات طرفهای مذاکرهکننده بارها به اختلاف بر سر متوقف کردن غنیسازی اورانیوم بطور کلی و غنیسازی ۲۰ درصدی بهطور ویژه اشاره شده است.
یک روز پیش از این، احمد خاتمی خطیب نماز جمعه تهران نیز "توقف غنی سازی ۲۰ درصدی اورانیوم" را حرف گروه مقابل در مذاکرات بغداد عنوان کرده و گفته بود: «ایران از این حق خود عقبنشینی نمی كند.»
احمد خاتمی در مطاسم نماز جمعه تهران ادامه داده بود: «غرب مدام می گوید اعتماد سازی كنید، ما میگوییم شما بارها آمدید مراكز هستهای ایران را بازدید كردید و نتوانستید كمترین نشانهای پیدا كنید، مقام معظم رهبری هم كه گفتند ما در پی ساختن بمب اتم نیستیم، دیگر چه می خواهید؟! این شمایید كه باید اعتمادسازی كنید».
نشانههای غنیسازی ۲۷ درصدی
همزمان با این تحلیل افرادی نزدیک به آیتالله خامنهای همچون حسین شریعتمداری و احمد خاتمی، آژانس بینالمللی انرژی اتمی یک روز پس از پایان نشست اتمی بغداد، روز جمعه ۵ خرداد ۱۳۹۱ در گزارشی تازه اعلام کرد بازرسان این آژانس در تاسیسات غنیسازی فردو نشانههایی از تولید اورانیوم غنیشده تا میزان ۲۷ درصد یافتهاند.
آژانس بینالمللی انرژی اتمی در گزارش اخیر خود، تصریح کرده است که ایران از سقف غنیسازی که خود آن را رسما اعلام کرده، گذشته است.
مقامات جمهوری اسلامی در توضیحی به آژانس اتمی گفتهاند که "دلایل فنی در روند تولید" میتواند سبب تولید ذراتی بیش از میزان ۲۰ درصد شده باشد. به گفته مسولان ایرانی نبود کنترل کامل بر روند غنیسازی میتواند دلیل این افزایش باشد.
آژانس اتمی در گزارش جدید خود بار دیگر خواستار بازید از تاسیسات پارچین شده است. به گفته سازمانهای اطلاعاتی غرب در مرکز پارچین "قطعاتی مربوط به کلاهک هستهای" مورد آزمایش قرار گرفتهاند.
با این حال علی اصغر سلطانیه نماینده ایران در آژانس بین المللی انرژی اتمی گزارش اخیر آژانس را "سند تاریخی دیگری برای اثبات حقانیت و صلحآمیز بودن فعالیتهای هسته ای ایران و بی اساس بودن ادعاها در خصوص ابعاد غیر صلح آمیز" خواند.
آقای سلطانیه ادامه داده بود: «برجستهسازی و سیاسی کردن یک موضوع فنی، نشان دهنده تلاش برخی برای مخدوش کردن فضای همکاری سازنده ایران و آژانس است.»
به نظر میرسد واکنش جناحهای داخل حکومت ایران نسبت به پایان مذاکرات بغداد و ادامه مذاکرات در مسکو متفاوت است.
پس از پایان مذاکرات اتمی بغداد در روز پنجشنبه ۴ خرداد ۱۳۹۱، به نظر میرسید قدرتهای جهانی با پیشنهاد ایران مبنی بر «حذف گامبهگام تحریمها» موافقت نکردهاند.
پس از پایان نشست بغداد سعید جلیلی، سرپرست هیات ایرانی در مذاکرات اتمی، در کنفرانس خبری اعلام کرد که «نتیجه این دیدارها این بود که ما با دیدگاههای یکدیگر آشناتر شدیم».
دور بعدی گفتوگوهای ایران و گروه ۱ + ۵، ۱۸ و ۱۹ ژوئن (۲۹ و ۳۰ خرداد) در پایتخت روسیه برگزار خواهد شد.