شائبه حذف ایران از مسیر جاده ابریشم
۱۳۹۷ اردیبهشت ۱۴, جمعهقربانقلی بردیمحمداف، رئیس جمهور ترکمنستان روز پنجشنبه (۳ مه/ ۱۳ اردیبهشت) بندر ترکمنباشی را افتتاح کرد. بندر ترکمنباشی یک میلیون و ۳۵۸ متر مربع مساحت دارد. رسانههای ترکمنستان نوشتهاند که این بندر دارای ترمینالهای باری، مسافربری و کانتینری است و قادر است همزمان به چندین کشتی باری و مسافرتی خدمات ارائه کند.
بندر جدید همچنین دارای کارخانههای کشتیسازی و تعمیرگاه کشتی است و بنابه گفته مقامات ترکمنستان هر سال ۲۶ میلیون تن کالا در بندر ترکمنباشی بارگیری خواهد شد.
این بندر توسط چالیک هلدینگ Çalık Holding ترکیه احداث شده و برای آن یک میلیارد و ۵۰۰ میلیون دلار سرمایهگذاری شده است.
امکان حذف ایران از طرح جاده ابریشم
بندر ترکمنباشی در مسیر جاده ابریشم جدید قرار دارد که چین و اروپا را به هم متصل میکند. با فعالیت ترکمنباشی بیم آن میرود که از سهم ایران در حمل و نقل کالا در منطقه کاسته شود.
بسیاری از کشورهای منطقه که در مسیر و شاهراه قدیمی جاده ابریشم قرار گرفته بودند تلاش میکنند ساختارهای اقتصادی خود را با پروژه عظیم جاده ابریشم قرن ۲۱ منطبق کنند. نوسازی و افتتاح بندر ترکمنباشی از جمله در راستای طرح جاده ابریشم جدید است.
روزنامه همشهری در گزارش روز پنجشنبه (۱۳ اریبهشت/۳ مه) در این باره آورده است که در افتتاح بندر ترکمنباشی عباس آخوندی، وزیر راه و شهرسازی ایران، هم شرکت کرده است.
روزنامه همشهری ضمن اشاره به کمکاری بخشهای دولتی و خصوصی و همچنین به "بوروکراسی عریض و طویل" مینویسد: «در طرح احیا کردن نام جاده ابریشم برخی شائبه حذف ایران را از مسیر این جاده تاریخی مطرح کردهاند.»
در گزارش همشهری آمده است که "شائبه حذف ایران از مسیر جاده ابریشم" به واسطه تاخیر در توسعه زیربناهای حملونقل کشور و تسهیل مقررات این حوزه مطرح شده و اینک با افتتاح طرح توسعه بندر ترکمنباشی این مشکلات دوباره مطرح شده است.
طرح تأسیس جاده ابریشم جدید از چین تا اروپا
برنامهی "احیای راه ابریشم" در سال ۲۰۱۳ از سوی شی جین پینگ، رئیس جمهور چین، مطرح شد. چین در این راستا قصد دارد با احداث جادهای، آسیای مرکزی را به اروپا وصل کند. بدین منظور قرار است شاهراهها، ریلها و لولههای نفتی بیشماری در کشورهایی که در مسیر جاده قرار دارند، ساخته شود.
هزینهی این طرح عظیم از طریق "بانک سرمایهگذاری زیرساختهای آسیا ـ AIIB" با سرمایهای بالغ بر یک صد میلیارد دلار امریکایی که در سال ۲۰۱۳ به همین منظور تاسیس شده، تامین میشود.
سهم چین در این سرمایهگذاری، بیش از ۵۰ میلیارد دلار است. رهبران چین در این رابطه اعلام کردهاند که در روند اجرای طرح، اصول "مذاکره، سازندگی و بهرهبرداری مشترک" را رعایت خواهند کرد. منتقدان و مخالفان این طرح را "پروژهای برای تسخیر جهان" از سوی چین مینامند.