برگزاری یک انتخابات سالم در افغانستان؟
۱۳۸۸ تیر ۱۰, چهارشنبهعزیزالله لودین، رئیس کمیسیون انتخاباتی، مسئول آمادهسازی مقدمات و نهایتا اجرای انتخابات ریاست جمهوری افغانستان در تاریخ ۲۰ آگوست است و از روند کارها بسیار راضی به نظر میرسد. لودین میگوید که او تمام تلاش خود را میکند تا انتخاباتی آزاد و عادلانه برگزار شود.
احتمال تقلب در انتخابات
اما بسیاری از افغانها در نگاه به انتخابات از این خوشبینی برخوردار نیستند. مطالعهای از سوی بنیاد آلمانی "کنراد آدناور" نشان میدهد که ۶۰ درصد پرسششوندگان نسبت به برگزاری انتخاباتی آزاد و عادلانه ابراز تردید میکنند.
اشرف غانی، یکی از کاندیداهای مخالف حامد کرزای است که پیشبینی میکند که انتخابات با تخلف همراه خواهد بود. او اعتقاد دارد که دولتهای فاسد قادر به برگزاری انتخابات سالم نیستند. از این رو تلاش میکنند تا از راه تقلب قدرت خود را حفظ کنند. او میگوید که حامد کرزای نیز از پست فعلی خود در رقابتهای انتخاباتی سوءاستفاده خواهد کرد.
گزارش تخلفات
"بنیاد انتخابات آزاد و عادلانه افغانستان" انتقاد خود را به این صراحت بیان نمیکند اما از تخلفاتی سنگین به هنگام ثبتنام رأیدهندگان خبر میدهد. بنا بر مشاهدات این بنیاد، کارمندان هیئتهای انتخاباتی برای کسانی کارت رأی صادر میکنند که هنوز به سن قانونی نرسیدهاند یا اینکه برای یک فرد چندین کارترأی صادر میکنند.
به ویژه در جنوب و جنوب شرقی افغانستان کارتهای رأی برای زنان را نیز رئیس خانواده یعنی مردان دریافت میکنند. آنها میتوانند این کارتها را یا هر طور که خود میخواهند تکمیل کنند یا آنگونه که فرد حاکم در محل زندگیشان دستور میدهد.
در برخی مناطق، مردان فهرستی از نامهای کسانی را میآوردند که ظاهرا اعضای مونث خانواده آنها هستند و ادعا میکردند که این افراد به سن قانونی رسیدهاند. برای این افراد به راحتی و بدون بررسی صحت گفتههای مردان کارترأی صادر شده و اثر انگشت این مردان در آنها به ثبت رسیده است.
این در حالی است که بنا بر قانون رأی در افغانستان، رأیدهندگان اعم از مذکر و مونث خود باید شخصا برای گرفتن کارت رأی اقدام کنند. بنیاد انتخابات آزاد و عادلانه افغانستان شکایت خود را به کمیسیون انتخاباتی تحویل داده، اما این شکایت بنا به گفته بنیاد بررسی نشده است.
تأثیر ناامنی در انتخابات
در حال حاضر شایعات فراوانی در مورد تجارت رأی در ابعاد بسیار بزرگ با قیمتی بین ۵ سنت تا ۵۰ دلار وجود دارد. اما مدرک موثقی برای اثبات آن در دست نیست. شرایط بیثبات امنیتی در افغانستان میتواند تأثیر نه چندان خوشایندی روی انتخابات ۲۰ آگوست داشته باشد. حدود ۱۱ حوزه انتخاباتی از ۴۰۰ حوزه در افغانستان در دست شورشیان است و بنا به گفته وزیر کشور بیش از ۱۰۰ حوزه انتخاباتی نیز تنها به صورت ناکامل از جانب دولت کنترل میشود.
کاندیداها در این مناطق نمیتوانند به رقابت انتخاباتی بپردازند و فرستادن ناظران انتخاباتی تقریبا غیرممکن است. با توجه به شرایط فعلی، طالبان و حاکمان برخی مناطق میتوانند به راحتی در شمارش آرا دستکاری کنند یا به طور کلی مانع شرکت مردم در انتخابات شوند.
AZ/AH