برجام اجرایی و تحریم‌ها علیه ایران لغو شد
۱۳۹۴ دی ۲۷, یکشنبه
* خزانه‌داری آمریکا از رفع تحریم‌های ایران خبر داد. این وزارتخانه با صدور دستورالعملی ۴۲ صفحه‌ای جزییات رفع تحریم‌های ایران را اعلام کرد.
تبریک روحانی
رئیس جمهوری اسلامی ایران در پیامی کوتاه در توییتر به سرانجام رسیدن مذاکرات هسته‌ای و اجرایی شدن برجام را به مردم ایران تبریک گفت. روحانی در پیام کوتاه خود گفت: «برجام به فرجام رسید. خدا را سپاس می‌گویم و در مقابل عظمت شما ملت صبور سر تعظیم فرود می‌آورم. این سربلندی و سروری بر شما مبارک.»
* جان کری، وزیر خارجه آمریکا در کنفرانس خبری کوتاه با خبرنگاران بیانیه‌ی آمریکا را قرائت کرد. او گفت که خوشحال است که ۴ شهروند آمریکا که "ناعادلانه" در ایران بازداشت شدند، آزاد شدند. او گفت که آزادی این زندانیان نتیجه "روند دیپلماتیک طولانی" بود که ربطی به مذاکرات هسته‌ای نداشت. کری گفت که باراک اوباما درباره‌ی این تبادل زندانیان توضیحات کامل‌تری خواهد داد.
کری گفت که ۴ سال از روزی که به درخواست اوباما برای اولین‌بار برای مذاکره با ایران به کشور عمان رفت می‌گذرد و تاکید کرد که ایران در این مدت "قدم‌های بزرگی" برداشته است. او گفت که باید قدم‌های بزرگ ایران در این راستی‌آزمایی را "به‌رسمیت شناخت". او گفت که در راستای این گام‌ها، اتحادیه اروپا و آمریکا تحریم‌های مصوب در راستای برنامه اتمی ایران را "از همین امروز (۱۶ ژانویه)" لغو خواهد شد.
کری گفت که از امروز تعهدات طرفین از "قول‌وقرار بر روی کاغذ" به مرحله عملی و واقعیت رسید. او تصریح کرد که ایران ذخایر اورانیوم غنی‌سازی‌شده خود را "کاهش چشمگیر" داده است و تمام کارایی رآکتور آب سنگین اراک را تغییر داده است. وزیر خارجه آمریکا تاکید کرد که امروز "همه خاورمیانه، آمریکا و جهان احساس امنیت بیشتری می‌کنند."
کری تاکید کرد که آن‌ها به قول‌های خود عمل کرده و پایبند می‌مانند و "هر لحظه و هر ساعت" فعالیت ایران را نیز تحت‌نظر گرفته و راستی‌آزمایی خواهند کرد تا ایران نیز به تعهدات خود متعهد باقی بماند.
* اوباما با صدور فرمانی، تحریم‌های ایالات متحده آمریکا علیه ایران را لغو کرد. جان کری، وزیر امور خارجه آمریکا، نیز اندکی پس از تایید شدن انجام تعهدات ایران از سوی آژانس اعلام کرد که کشورش همه تحریم‌های هسته‌ای علیه ایران را لغو کرده است.
* محمدجواد ظریف و فدریکا موگرینی در یک کنفرانس خبری بیانیه مشترک بیانیه اجرای برجام را قرائت کردند. موگرینی گفت که امروز(۱۶ ژانویه/ ۲۶ دی ماه) تحریم‌های اتحادیه اروپا و آمریکا و تحریم‌های مصوب سازمان ملل متحددر چارچوب برجام لغو می‌شود. وی گفت که اتحادیه اروپا به‌زودی جزئیات دقیق لغو این تحریم‌ها را اعلام و راه را برای "توسعه اقتصادی ایران" باز خواهد کرد.
موگرینی گفت که کماکان آژانس بین‌المللی انرژی اتمی برنامه و تاسیسات اتمی ایران را به دقت کنترل خواهد کرد تا بر اجرای مفاد توافق‌شده در برجام نظارت کند. بیانیه‌ی مشترک از همه‌ی کشورهایی که از برجام حمایت کردند، به‌ویژه میزبانی کشور اتریش در طول مذاکرات تقدیر کرد.
رئیس روابط خارجی اتحادیه اروپا تاکید کرد که همه‌ی طرفین مذاکرات معتقند که برجام "استوار"، "موثر" و "شفاف" است.
* حسن روحانی، رئیس‌جمهور ایران، در حساب توئیتر خود اجرای برجام را تبریک گفت. او نوشت:«برجام به فرجام رسید. خدا را سپاس می‌گویم و دربرابر عظمت شما ملت صبور سر تعظیم فرود می‌اورم. این سربلندی و پیروزی برشما مبارک.»
* خبرگزاری فرانسه به نقل از دیپلمات‌های اروپایی گزارش داد که تحریم‌های اتحادیه اروپا علیه ایران لغو شد.
* یک دیپلمات ارشد آمریکا که نام او فاش نشد به خبرگزاری فرانسه گفت که اجرای برجام عملی شد و تحریم‌ها علیه ایران لغو خواهد شد.
* فدریکا موگرینی، مسئول سیاست خارجی اتحادیه اروپا گفت، به همراه آقای ظریف به دیدار یوکیا آمانو می‌روند و سپس بیانیه مشترک را در کنفرانس مطبوعاتی قرائت خواهند کرد. دقایقی پیش به خبرنگاران گفته شد که به مقر سازمان ملل متحد در وین بروند.
* بیانیه‌ی یوکیا آمانو، مدیرکل آژانس بین‌المللی ایران منتشر شد. آمانو تایید کرد که ایران همه‌ی تعهدات خود را اجرایی کرده است. گزارش آژانس به شورای حکام و شورای امنیت سازمان ملل متحد نیز ارائه شده است. به گزارش رویترز در بیانیه آمانو به روشنی اعلام شد: «ایران به تمام تعهدات توافق وین در ماه ژوئیه گذشته برای اجرای برجام عمل کرده است و برای اجرای برجام مانعی درمیان نیست.»
آمانو در این بیانیه نوشت: «به تمام کسانی که این واقعیت را ممکن کردند، به‌ویژه به کشورهای گروه ۵+۱،ایران و آژانس بین‌المللی اتمی تبریک می‌گویم. امروز روز مهمی برای جامعه بین‌الملل است.» امانو همچنین تاکید کرد که روابط ایران و آژانس از امروز وارد "مرحله‌ای تازه" شد. او همچنین اعلام کرد تا زمان تصویب مجلس ایران، دولت ایران به شکل داوطلبانه پروتکل الحاقی را اجرا خواهد کرد.
* بعد از ساعت‌ها انتظار برای اعلام اجرایی شدن برجام، خبرنگاران حاضر در وین اعلام کردند که وزرای امور خارجه‌ی کشورهای ۵+۱ و ایران درحال آماده شدن برای قرائت بیانیه‌ی مشترک‌اند.
علت منتشر نشدن گزارش آژانس
* پایگاه اسرائیلی "دبکا" خبر داده که آژانس همچنان از ارایه گزارش درباره پايبندی ايران به توافق هسته‌ای خودداری می‌کند. خبرگزاری "فارس" خبر پایگاه دبکا را منتشر کرده است. گزارش آژانس قرار بود صبح روز شنبه منتشر شود. دبکا نوشته است: «علت منتشرنشدن اين گزارش مسايلی است که همچنان درباره پايبندی ايران به تعهداتش براساس توافق هسته‌ای وجود دارد و برطرف نشده است.»
* خبرگزاری ایسنا به نقل یک مقام مسئول در دبیرخانه آژانس بین‌المللی انرژی اتمی نوشت: امشب حتما گزارش یوکیا آمانو درباره تایید انجام تعهدات ایران در راستای اجرای برجام منتشر خواهد شد و اگر نشود بیانیه‌ای صادر خواهد شد.
* وبسایت‌های خبری ایران نوشته‌اند: نیروی انتظامی برای ایجاد امنیت در خیابان‌های تهران پس از اعلام اجرای برجام و حضور احتمالی مردم، به حالت آماده باش درآمده است.
گفت‌وگوی تلویزیونی روحانی به یکشنبه موکول شد
* ایسنا خبر داد، گفت‌وگوی تلویزیونی حسن روحانی رییس جمهور با مردم به ظهر روز یکشنبه موکول شد. قرار بود روحانی امشب و پس از اعلام اجرای برجام در تلویزیون با مردم سخن بگوید. اما ظاهرا انتشار گزارش آژانس و اعلام اجرای برجام به تاخیر افتاده است. خبرگزاری دولتی ایرنا در مورد علت علت طولانی شدن اعلام اجرای برجام نوشت: «طرفین در حال نهایی کردن برخی ملاحظات فنی هستند.»
* خبرگزاری فارس به نقل از منبعی در دبیرخانه آژانس اعلام کرد که گزارش یوکیا آمانو، دبیرکل آژانس بین‌المللی انرژی اتمی، درباره اجرای تعهدات ایران در چارچوب برجام، امشب(۱۶ ژانویه/۲۶ دی) منتشر خواهد شد و بیانیه‌ی رسمی آژانس در این‌باره تا ساعاتی دیگر منتشر خواهد شد.
* آخرین خبرهای از هتل کوبورگ وین حاکی که دیپلمات‌ها سرگرم تدوین متن بیانیه برجام هستند. احتمال دارد تدوین و قرائت بیانیه به ساعات پایانی شب بکشد یا حتی به روز یکشنبه موکول شود. موگرینی به نمایندگی از وزرای خارجه ۵ قدرت دیگر بیانیه را قرائت خواهد کرد.
آزادی پنجمین زندانی آمریکایی
* خبرگزاری آسوشیتدپرس به نقل از یک مقام آمریکایی حاضر در محل مذاکرات که نام او را اعلام نکرد، گزارش داد که ایران "پنجمین زندانی آمریکایی" را نیز آزاد کرد.
زندانی پنجم دانشجویی آمریکایی به نام مت تروتیک است. او که به عنوان مدیر گروه ارتباطات در دانشگاه آمریکایی افغانستان کار می‌کند، به عنوان محقق با موسسه تحقیقاتی "وودرو ویلسون" در واشنگتن نیز همکاری دارد. مت تروتیک آخرین بار در تاریخ ۱۳ نوامبر سال ۲۰۱۵ در توئیتر خود فعالیت داشت. مقامات آمریکایی گفتند که خانواده‌ی او تمایلی نداشتند که خبر بازداشت وی در ایران را رسانه‌ای و علنی کنند.
مقام آمریکایی همچنین گفت که آزادی این پنجمین زندانی دارای ملیت آمریکا، در چارچوب "مبادله زندانیان" میان ایران و آمریکا صورت نگرفت.
مقام آمریکایی همچنین گفت که آزادی این پنجمین زندانی دارای ملیت آمریکا، در چارچوب "مبادله زندانیان" میان ایران و آمریکا صورت نگرفت. خانواده‌ی ترووتیک در بیانیه‌ای که منتشر کردند، با تایید خبر آزادی این دانشجو اعلام کردند که او برای یادگیری بیشتر زبان فارسی به ایران رفته بود و قرار بود در موسسه‌ای که زیرنظر دانشگاه تهران فعالیت می‌کند، فارسی بیاموزد. به گفته‌ی آن‌ها این دانشجوی آمریکایی ۴۰ روز پیش بازداشت شده بود.
سیامک نمازی، دیگر شهروند ایرانی-آمریکایی که مدیر شرکت برنامه‌ریزی استراتژیک "کرسنت" در حوزه‌ی نفت است، آزاد نشده و کماکان در زندان به‌سر می‌برد.
* غلام‌علی خسرو، سفیر ایران در سازمان ملل متحد در گفت‌وگو با تلویزیون جمهوری اسلامی ایران اعلام کرد که "تبادل زندانیان" میان ایران و آمریکا با میانجی‌گری کشور سوئیس انجام شد. او گفت که "نزدیک به یک سال" طول کشید تا این توافق صورت گیرد و نقش سوئیس را در این میان "مثبت و سازنده" توصیف کرد.
خبرگزاری فارس نیز اسامی ۷ شهروند ایرانی را که آمریکا در چارچوب "مبادله زندانیان میان ایران و آمریکا" آزاد کرد، اعلام کرد. نادر مدانلو، بهرام مکانیک، خسرو افقهی، آرش قهرمان، تورج فریدی، نیما گلستانه و علی صابونچی زندانیانی‌اند که در این مبادله آزاد شدند. آمریکا همچنین حکم استرداد ۱۴ شهروند ایرانی دیگر را نیز لغو کرد.
* محمدجواد ظریف، وزیر خارجه ایران، در حساب رسمی توئیتر خود نوشت:«در آستانه‌ی اجرای برجام‌ایم. موضوع پیچیده‌ای نیست. لازمه‌ی دیپلماسی صبوری است، اما همه‌ی ما طرفین می‌دانیم که دیپلماسی از راه‌های دیگر بهتر است.»
واکنش یک وزیر اسرائیل
* گیلاد اردان، وزیر امور استراتژیک و امنیت داخلی اسرائیل درحالی که چندساعت بیشتر به لغو تحریم‌های ایران باقی نمانده است، بار دیگر موضع اسرائیل را درباره توافق اتمی ایران تکرار کرد. این مقام اسرائیلی اجرای برجام را "خطرناک" دانست و گفت: «درحالی محدودیت‌ها علیه فعالیت‌های اقتصادی ایران از بین می‌رود که این کشور فعالیت‌های اتمی خود را متوقف نکرده و برنامه‌های نظامی و موشکی خود را نیز کاهش نداده است.» این وزیر اسرائیلی ایران را متهم کرد که با آزمایش‌های تسلیحاتی خود کماکان قطعنامه‌های سازمان ملل متحد را نقض می‌کند و به «تجهییز حماس و حزب‌الله لبنان ادامه می‌دهد.»
* درحالی که عباس آخوندی، وزیر راه و شهرسازی ایران از توافق با شرکت "ایرباس" فرانسه برای خرید ۱۱۴ هواپیما برای "هما" خبر داده بود، کمپانی "ایرباس" گفت که تا زمانی که لغو تحریم‌ها به‌طور کامل اجرایی نشود، این کمپانی نمی‌تواند مذاکرات تجاری با ایران داشته باشد.
* خبرگزاری آسوشیتدپرس به نقل از یک مقام آمریکایی حاضر در محل مذاکرات که نام او را اعلام نکرد، گزارش داد که ایران "پنجمین زندانی ایرانی-آمریکایی" را نیز آزاد خواهد کرد. منظور از زندانی پنجم احتمالا سیامک نمازی، مدیر شرکت برنامه‌ریزی استراتژیک کمپانی نفتی "کرسنت" است. به گفته‌ی این مقام آزادی این پنجمین شهروند دارای تابعیت آمریکا، در چارچوب "مبادله زندانیان" نیست.
* سباستین کورتز، وزیر خارجه اتریش، بعد از ملاقات با محمدجواد ظریف در حساب توئیتر رسمی خود نوشت که اجرای توافق هسته‌ای وین "به نفع همه" است و از اجرای برجام استقبال کرد. وین میزبان دور نهایی مذاکرات بر سر برنامه‌ی اتمی بود و کورتز میزبان ایران و کشورهای موسوم به ۵+۱ بود.
* مقام‌های رسمی آمریکا آزادی چهار شهروند آمریکایی زندانی در ایران را تایید کردند. اسامی این چهار نفر سعید عابدینی، امیرمیرزایی حکمتی، جسیون رضاییان و نصرت الله خسروی اعلام شدند. خبرگزاری آسوشیتدپرس نوشت این چهار نفر با خطوط هوایی سویس‌ایر ایران را ترک کردند.
* وبسایت خبری کلمه نوشته است: گزارش‌های رسیده از سطح شهر تهران حاکی از استقرار گارد ویژه در برخی خیابان‌ها و میادین اصلی تهران است و این احتمال در شبکه‌های اجتماعی مجازی مطرح شده که پلیس قصد دارد از شادی احتمالی مردم پس از اعلام اجرای توافق هسته‌ای جلوگیری کند.
* توافق ایران با ایرباس برای خرید ۱۱۴ هواپیما: وزیر راه و شهرسازی از توافق با شرکت ایرباس فرانسه برای خرید ۱۱۴ هواپیما خبر داد. به گفته عباس آخوندی، این تعداد هواپیما برای به کار گیری در "هما" خریداری خواهند شد. جزئیات این توافق هنوز اعلام نشده است.همزمان با روز اجرای برجام باراک اوباما فرمان آزاد شدن فروش هواپیماهای غیرنظامی به ایران را صادر کرد.
آزادی چهار آمریکایی زندانی در ایران
* اسامی چهار آمریکایی زندانی در ایران که امروز آزاد شدند اعلام شد. این چهار نفر عبارتند از: سعید عابدینی، امیرمیرزایی حکمتی، جسیون رضاییان و نصرت الله خسروی.
* محمدجواد ظریف با سباستین کورتز، همتای اتریشی خود در وین دیدار کرد. به گزارش خبرگزاری "ایسنا" این دیدار در چارچوب دیوارهای امروز وزیر خارجه ایران با همتایان خود صورت گرفت. وین میزبان دور نهایی مذاکرات بر سر برنامه‌ی اتمی بود و کورتز میزبان ایران و کشورهای موسوم به ۵+۱ بود.
* همزمان با آغاز نشست محمدجواد ظریف با فدریکا موگرینی، بورس ایران شاهد تغییرات مشهودی شد. به گزارش خبرگزاری "ایلنا" بورس ایران امروز(۲۶ دی ماه) با رشد بیش از هزار واحد، رکوردزنی داشت. در آستانه‌ی لغو تحریم‌ها شاخص کل بورس ایران به ۶۴هزار و ۶۰۰ واحد رسید.
* خبرنگاران حاضر در محل برگزاری نشست برجام خبر دادند که دیدار محمدجواد ظریف، وزیر امور خارجه ایران و جان کری، همتای آمریکایی او در وین دقایقی پیش پایان یافت.
آزادی ۱۰ زندانی همزمان با اجرای برجام
* همزمان با روز اجرای برجام، ۴ زندانی دو تابعیتی که در ایران محبوس بودند آزاد شدند. به گزارش روابط عمومی دادسرای عمومی و انقلاب تهران، عباس جعفری دولت آبادی اعلام کرد: در راستای مصوبات شورای عالی امنیت ملی ایران و مصالح کلی نظام چهار زندانی ایرانی دو تابعیتی ظرف روز جاری در چهارچوب مبادله زندانیان آزاد شدند. گفته می‌شود جیسون رضاییان یکی از این آزادشدگان است. در مقابل، برخی منابع از آزادی ۶ ایرانی که به اتهام نقض تحریم‌ها در زندان‌های امریکا بودند، خبر می‌دهند.
* دیدار جواد ظریف و جان کری وزیران خارجه ایران و آمریکا در هتل کوبورگ وین آغاز شد. هر دو وزیر صبح روز شنبه وارد وین شده‌اند. جان کری در اروپا به‌سر می‌برد و جمعه در لندن با عادل الجبیر، وزیر امور خارجه عربستان سعودی دیدار داشت.
* ظریف پیش از دیدار با کری، با فدریکا موگرینی مسئول سیاست خارجی اتحادیه اروپا در هتل کوبورگ وین دیدار و گفت‌وگو کرد. به گزارش رسانه‌های ایران در این دیدار چگونگی و زمان‌بندی اجرای برجام مورد بررسی قرار گرفت.
* ایسنا نوشته است وزیر امور خارجه ایران همچنین قرار است با یوکیا آمانو مدیرکل آژانس بین‌المللی انرژی اتمی، سباستین کورتز وزیر خارجه اتریش و دیگر وزیران خارجه ۱+۵ دیدار کند.
* گزارش نهایی آژانس بین‌المللی انرژی اتمی درباره نحوه انجام تعهدات ایران در چارچوب توافق‌نامه برجام، ساعات آینده منتشر می‌شود. براساس توافق‌نامه موسوم به "برنامه جامع اقدام مشترک"(برجام) میان ایران و گروه ۱+۵، قبل از اجرای "برجام" ایران می‌بایست اقداماتی را انجام می‌داد تا توافق‌نامه وارد فاز اجرایی شود. راستی‌آزمایی این اقدام‌ها بر عهده آژانس بین‌المللی انرژی اتمی است.
* با تایید اقدام‌های ایران از سوی آژانس، نوبت اجرای تعهدات غرب می‌رسد که آن آن لغو تحریم‌های ایران است. پس از انتشار گزارش نهایی آژانس، قرار است مراسم پایانی و اعلام اجرایی شدن برجام در مقر سازمان ملل در وین برگزار شود. در این مراسم بیانیه مشترک ایران و۱+۵ درباره برجام از سوی ظریف و موگرینی قرائت می‌شود.