بدرود فرانکفورت، بدرود نمایشگاه کتاب
۱۳۸۷ مهر ۲۸, یکشنبهشصتمین دورهی نمایشگاه بینالمللی کتاب فرانکفورت، که شامگاه سهشنبه، ۱۴ اکتبر با سخنرانی وزیر خارجهی آلمان گشایش یافت، روز یکشنبه (۱۹ اکتبر/۲۸ مهر) به پایان رسید. بیش از ۷۸ هزار نفر تا روز شنبه، از این نمایشگاه دیدن کردند. در تاریخ شصت سالهی برگزاری این نمایشگاه، حضور این تعداد بازدیدکننده بیسابقه بوده است.
ترکیه، کشور میهمان
در شصتمین دورهی نمایشگاه بینالمللی کتاب فرانکفورت بیش از صد و ده کشور با حدود ۷ هزار ناشر شرکت داشتند. تنها سه هزار و ۳۳۷ غرفهی این نمایشگاه به ناشران آلمانی زبان اختصاص داشت. حضور هزار نویسنده از گوشه و کنار جهان، یکی دیگر از رویدادهای مهم نمایشگاه امسال بود.
امسال ترکیه به عنوان "کشور میهمان" حضوری برجسته داشت. بیش از ۲۵۰ نویسنده و ۱۵۰ ناشر از این کشور در نمایشگاه فرانکفورت شرکت داشتند. برگزارکنندگان این بخش، از استقبال بازدیدکنندگان و رسانهها راضی بودند. سازمان عفو بینالمللی نیز، شرکت این کشور در نمایشگاه را مثبت ارزیابی کرد. سخنگوی این سازمان گفت که حضور نویسندگان ترک در فرانکفورت، سبب تقویت دموکراسی درترکیه میشود. این نویسندگان فرصت داشتند، در طول نمایشگاه با همکاران غیرترک خود و نیز با بازدیدکنندگان در بارهی موضوعهای سیاسی و اجتماعی مطرح در جامعهی ترکیه بحث و تبادل نظر کنند. بنا به گفتهی توماس مینکوس، سخنگوی مدیریت نمایشگاه، موفقیت غرفهی ترکیه، بر میزان فروش کتابهای نویسندگان این کشور نیز تأثیر گذاشته است.
بحران مالی و نشر کتاب
رسانهها از جو خوشبینانه و امیدوارکنندهی حاکم بر نمایشگاه خبر میدهند. به نظر میرسید که بحران اقتصادی هنوز به نمایشگاه راه نیافته است و بر بستن قراردادها و فروش حق تألیف و ترجمهی کتابها تأثیر منفی نگذاشته است. آمار نشان میدهند که شمار غرفههای "آژانسهای ادبی" در بخش "بازاریابی" نمایشگاه، ۸ درصد بیشتر از سال گذشته بود. حق ترجمهی کتابهای فانتزی به سبک کتابهای نویسندهی آمریکایی، استفانی مایر (Stephenie Meyer)، بیشتر از کتابهای دیگر به فروش رسیده است. در بخش "کتابهای علمی" نیز کتابهایی که به مسائل ماورای طبیعی و روانشناسانه پرداختهاند، خواستاران بیشتری داشتند.
با این حال اکثر ناشران آلمانی پیشبینی میکنند که تأثیر منفی بحران اقتصادی در بخش نشر و پخش کتاب نیز اجتنابناپذیر است. مدیر نشر آیشبرن، یکی از معتبرترین ناشران آلمان، اظهار امیدواری میکند که "فروش فوقالعادهی عید" تحت تأثیر این بحران قرار نگیرد. مدیر نشر برلین اعلام کرد که از هماکنون از شمار آثاری که قرار بود در بهار سال آینده منتشر کنند، کاسته است. نشر کونستمن، که یکی از مهمترین ناشران آلمانی است، در نظر دارد، با چاپ کارتهایی که روی آن "جملات قصار بزرگان در رابطه با بهتر زندگی کردن" به چاپ رسیدهاند، به مبارزه با بحران اقتصادی برود.
جایزهی ادبی، ناجی ناشر
یکی از کتابهایی که در طول نمایشگاه، فروش چشمگیری داشت، کتاب "برج" اثر نویسندهی آلمانی، اووه تلکمپ، (Uwe Tellkamp) بود که امسال به دریافت جایزهی انجمن ناشران کتاب آلمان نائل آمد. توماس مینکوس در این رابطه به اهمیت "اهدای جوایز ادبی" و تأثیر آن بر بازار و فروش کتاب اشاره میکند و میگوید، این جوایز گاهی ناشری را از ورشکستگی نجات میدهد.
اووه تلکامپ، در رمان هزار صفحهای خود به هفت سال پایانی حکومت جمهوری دمکراتیک آلمان میپردازد. قهرمانان این کتاب در شهر درسدن زندگی میکنند و ویژگیهای زندگی با نظامی درحال فروپاشی را به تصویر میکشند.
... تا سال آینده
پیش از پایان نمایشگاه بینالمللی کتاب، گونتر گراس و زیگفرید لنز، نویسندگان مشهور آلمانی، همراه با اورهان پاموک، نویسندهی با نام ترک و پائلو کوئلهو (Paulo Coelho)، نویسندهی معروف برزیلی در غرفههای ناشران خود حاضر شدند و با علاقمندان به بحث نشستند. همگی وقت خداحافظی به زبان آلمانی گفتند: بدرود فرانکفورت، بدرود نمایشگاه کتاب.