بحران مالی ترکیه؛ دولت اردوغان در پی دریافت کمک از چین

نظام مالی ترکیه بار دیگر در سراشیبی فروپاشی قرار گرفته است. با شیوع ویروس کرونا، سرمایه‌گذاران میلیاردها پول خود را از کشور خارج می‌کنند، رویکردی که در بسیاری از کشورهای نوصنعتی مشاهده می‌شود. از آغاز سال جاری میلادی تا کنون، لیر ترکیه ۱۵ درصد ارزش خود را در برابر دلار از دست داده است.

در این وضعیت آنکارا تلاش دارد با اقدامات جدید مالی موقعیت واحد پولی خود را تثبیت کند؛ از جمله اینکه بانک مرکزی ترکیه هفته گذشته نرخ بهره پایه را بار دیگر کاهش داد و سپس بانک‌های دولتی دست به تزریق ۶۰۰ میلیون دلار به بازارهای مالی زدند. به همین دلیل بهای ارز مدتی است که در سطح هفت لیر در برابر یک دلار ثابت مانده است. بر اساس محاسبات اتحادیه بین‌المللی بانک‌ها (IIF) ذخایر ارزی ترکیه از پایان فوریه سال جاری در میان کشورهای نوصنعتی بیشترین کاهش را داشته است.

تحلیلگران امور مالی می‌گویند، در صورتی که دولت نتواند وضعیت پولی خود را تثبیت کند، باید شاهد سقوطی عمیق‌تر از پیش بود. در صورتی که سیاست تزریق پول ادامه یابد، باید انتظار داشت که در تابستان سال چیزی از ذخایر ارزی باقی نماند.

کارشناسان شرکت سرمایه‌گذاری ترکیه‌ای «اویاک سکیوریتیز» محاسبه کرده‌اند که اگر محاسبه معاملات سواپ بانک ترکیه را معیار قرار دهیم، قاعدتا ذخایر ارزی ترکیه همین حالا هم باید منفی باشد.

 

دنیس شن، از نهاد اسکوپ ریتینگس، هشدار می‌دهد که «کاهش ذخایر بدان معناست که در صورتی که فرار سرمایه‌ها ادامه یابد و ارزش لیر همچنان روند نزولی خود را ادامه دهد، ترکیه توان مقاومت مالی کمتری خواهد یافت.» او افزود که ترکیه با این وضعیت ذخایر ارزی خود قادر نخواهد بود یک بحران بزرگ‌تر توازن پرداخت‌ها را تحمل کند، مگر آنکه مورد حمایت مالی از خارج قرار گیرد.

دوری و نزدیکی‌های آنکارا و پکن

رهبری آنکارا از شنیدن این ارزیابی‌ها خشنود نیست. رجب طیب اردوغان، رئیس‌جمهوری ترکیه، برنامه کمکی صندوق بین‌المللی پول را قاطعانه رد می‌کند. در عوض چین می‌تواند گزینه‌ای برای کمک مالی به ترکیه باشد، به ویژه که منافع آنها با یکدیگر انطباق دارد. این در حالی است که آنکارا پیش از این از منتقدان سیاست چین در مورد اقلیت مسلمان چین بوده و از طرفی هم چین اولین کشوری بوده است که خارج‌شدن استانبول از دست حزب حاکم عدالت و توسعه پس از ۲۵سال و مسلط شدن چهره‌ای از از اپوزیسیون بر این شهر را به شهردار جدید تبریک گفته است. با این همه پکن هم به لحاظ اقتصادی پتانسیل قابل اعتنایی در ترکیه می‌بیند و هم از شکاف بیشتر میان ترکیه و آمریکا و غرب ناخشنود نیست.

سال پیش فروشگاه اینترنتی چینی «علی بابا» رقیب ترکیه‌ای خود «ترندیول» را خرید. کوتاه زمانی بعد، چینی‌ها اکثریت سهام یک شرکت پروژه ساخت اتوبان را خریدند. در پروژه ساخت دومین پل بسفر، شرکت‌های ساختمای چینی علاقه نشان داده‌اند در آن سهیم شوند. ترکیه نیز در صدد است در حوزه گردشگری شمار توریست‌های چینی را تا سال ۲۰۲۳ به پنج برابر برساند.