بانک‌های اروپایی همچنان برای معامله با ایران مردد هستند

شرکت‌های اروپایی به ایران سرازیر شده‌اند و هرروز قرارداد جدیدی با این کشور می‌بندند، اما این قراردادها بدون حمایت مالی موسسات و بانک‌ها قابل اجرا نیستند.

خبرگزاری فرانسه روز چهارشنبه (۳ فوریه/ ۱۴ بهمن) گزارشی را درباره علل تردیدهای بانک‌های اروپایی برای شروع معامله با ایران در دوران پسابرجام منتشر کرد.

یک منبع آگاه در یکی از بانک‌های اصلی و مهم فرانسه به این خبرگزاری گفته، درست است که تحریم‌ها علیه ایران برداشته شده‌‌اند، ‌اما هنوز موضوعات زیادی وجود دارد که روشن نیستند. این مقام مطلع تاکید کرده است که بانک‌های اروپا منتظر زمانی هستند که مطمئن شوند تجارت با ایران امن است.

وی همچنین گفته است تفسیر آمریکا و فرانسه از وضعیت کنونی با هم یکی نیست و تاکید کرده است که فرانسه نباید در این زمینه برای شروع کار با ایران پیش‌قدم شود و دست به ابتکار عمل بزند.

این سخنان در حالی بیان می‌شود که فرانسه هفته گذشته قرارداد فروش ۱۱۸ هواپیمای مسافربری ایرباس را با ایران امضا کرد. همچنین کارخانه پژو تفاهم‌نامه‌ای را با ایران امضا کرد که بر اساس آن از سال آینده میلادی همراه با ایران خودرو تولید مشترک در ایران خواهند داشت.

بر اساس اعلان رسمی کاخ الیزه، فرانسه بالغ بر ۱۵ میلیارد دلار با ایران قرارداد تجاری و تفاهم‌نامه امضا کرده است. اجرای این قراردادها نیاز به سرمایه‌گذاری کلان بانک‌ها دارد.

زمانی که این قراردادها به مرحله سرمایه‌گذاری و پرداخت پول برسد و پای بانک‌ها به میان آید، تردیدهای بانک‌های اروپایی آشکار خواهد شد. فرهاد علوی، وکیل متخصص امور تجاری در واشنگتن به خبرگزاری فرانسه گفته است: «وضع جریمه‌های سنگین در زمان تحریم علیه ایران بانک‌های اروپایی را ترسانده است. بانک‌های اروپایی تنها با خطر ریسک تحریم‌های بالقوه مواجه نیستند، بلکه نکات مهم دیگری نیز در مرحله اجرا در قوانین بانک‌های بین‌المللی وجود دارند.»

چشم بانک‌های اروپایی ترسیده است

در زمان تحریم‌های بین‌المللی علیه ایران، برخی از بانک‌ها جریمه‌های سنگینی از این بابت پرداختند. بدترین نمونه که به عنوان یک ترس همیشگی مقابل بانک‌های اروپایی قرار دارد، مربوط به موسسه مالی " BNP پاریبا" بود که در سال ۲۰۱۴ مجبور به پرداخت ۸ میلیارد و ۹۰۰ میلیون دلار غرامت شد.

یک سخنگوی "دویچه‌بانک" آلمان به خبرگزاری فرانسه گفته است، می‌داند که تحریم‌های آمریکا و اروپا علیه ایران برداشته شده اما این بانک در تصمیم خود برای عدم معامله با ایران تجدیدنظر نخواهد کرد.

این بانک در نوامبر گذشته محکوم به پرداخت جریمه‌ای بالغ بر ۲۵۸ میلیون دلار به دلیل نقض تحریم‌های آمریکا در معامله با ایران و سوریه شد.

ایو تیبو دو‌سیلگی معاون گروه تجاری "مِدِف" نیز گفته اوضاع همچنان نامطمئن است. وی که هفته گذشته با رادیو اینفوی فرانسه گفت‌وگو کرده بود، اظهار داشته است با وجود آنکه واشنگتن برخی تحریم‌ها علیه ایران را برداشته، اما "اقدامات ویژه" آمریکا برای توقف کمک ایران به تروریسم همچنان باقی است.

مدف که بزرگ‌ترین لابی تجاری فرانسه است، شهریور ماه یک هیأت اقتصادی به ایران اعزام کرد.

ناروشن بودن وضعیت لغو تحریم‌ها علیه ایران

وزیر تجارت خارجی فرانسه از آمریکا خواسته تا درباره لغو تحریم‌های ایران "شفاف‌سازی" کند. ماتیاس فِکل روز چهارشنبه ( ۳ فوریه) پیشنهاد کرد واشنگتن پارامترها و نیز جدول زمان‌بندی لغو تحریم‌های ایران را اعلام کند.

در عین حال یکی از اعضای موسسه تحقیقاتی مطالعات استراتژیک و بین‌المللی فرانسه اظهار کرده است که برای آمریکا بد نیست اگر اوضاع رفع تحریم‌های ایران همچنان ناروشن باقی بماند. تیری کاویل گفته است این می‌تواند سیاست آمریکا باشد که همچنان بگوید: «مراقب باشید، اوضاع پیچیده است.»

این در حالی است که به گفته این پژوهشگر، بانک‌ها در شرایط کنونی هم قانونا می‌توانند وارد معامله با ایران شوند اما نیاز به یک تضمین بین‌المللی دارند. به عقیده کاویل موسسه BNP پاریبا هم در اصل عمل غیر قانونی انجام نداده بود، اما واشنگتن این بانک را تحت فشار گذاشت.

علیرغم ترس برخی بانک‌های اروپایی برای انجام معامله با ایران، خبرگزاری جمهوری اسلامی ایران، ایرنا گزارش داده که بانک رایف‌آیزن اتریش Raiffeisen Bank International- RBI در حال برنامه‌ریزی برای افتتاح شعبه‌ای در ایران است.

بر اساس این گزارش، پتر لنخ، یکی از اعضای ارشد هیئت مدیره بانک رایف‌آیزن در مصاحبه با روزنامه "پرسه" چاپ اتریش گفته است: «پیش از لغو تحریم‌های ایران، گفت‌وگوهای خوبی را برای باز کردن شعبه خود با مقامات بانک مرکزی جمهوری اسلامی ایران داشتیم. پس از اعلام برجام خواهان معاملات بانکی راحت‌تر برای کسب و کار با ایران هستیم، از این رو در نظر داریم برای مشتریان خود که با این کشور همکاری‌های تجاری و اقتصادی دارند شعبه‌ای در ایران دایر کنیم.»

پژوهشگر موسسه مطالعات استراتژیک و بین‌المللی فرانسه اما عقیده دارد که ناروشن بودن وضعیت معامله با ایران یک سلاح مالی و ژئوپولیتیک در دست ایالات متحده آمریکاست که اگر شرایط تغییر کند از به‌کارگیری این سلاح اجتناب نخواهد کرد.