ایران، کره شمالی و برمه به نقض حقوق بشر محکوم شدند
۱۳۸۶ آبان ۳۰, چهارشنبه
کمیته سوم سازمان ملل متحد با ۷۲ رای موافق در برابر ۵۰ رای مخالف پیش نویس قطعنامه‌ای را تصویب کرده که در آن نقض حقوق بشر و وجود شکنجه و مجازات‌های غیرانسانی در ایران مورد انتقاد شدید قرار گرفته. با این حال نگاهی به آرایی که به نقض حقوق بشر در ایران رای داده‌اند و مقایسه آن با کره شمالی که اکثریتی آشکار یعنی ۹۷ کشور را در برمی‌گیرد، جای این سوال را باقی می‌گذارد که آیا کره شمالی در پایمال کردن حقوق بشر از ایران پیشی گرفته است یا آنکه رای مخالف ۵۰ کشور به قطعنامه علیه ایران ناشی از لابی‌ها و تلاش‌های جمهوری اسلامی برای جلب حمایت متحدان خود، از جمله برخی کشورهای اسلامی منطقه و یا غیرمتعهدهاست؟
دکتر لاهیجی، نایب رییس فدراسیون بین‌المللی جوامع حقوق بشر پاسخ می‌دهد:
«به یقین علتش همین کوشش‌ها و تلاش‌ها و طفره‌هایی‌ست که جمهوری اسلامی بیش از پانزده‌سال است در صحنه‌ی بین‌المللی (معمول) می‌کند. خاطرنشان می‌کنم این قطعنامه با زحمت و مشقت بسیاری با این اکثریت خوشبختانه صادر شده است، به لحاظ اینکه سال گذشته تفاوت آرای مثبت و منفی فقط سه رای بود. و با توجه به حساسیتی که وضعیت ایران دارد در شرایط کنونی دنیا و این که ما نمی‌خواهیم فقط ایران به اعتبار انرژی هسته‌ای موضوع روز باشد و می‌خواهیم بگوییم که مشکل اصلی جامعه و مردم ایران نبود آزادی و نبود عدالت اجتماعی‌ست و نقض مستمر حقوق بشر، و امروز خوشحال هستم که می‌بینیم این قطعنامه با یک اکثریت کم‌وبیش مناسب، یعنی ۲۲رای بیشتر از رای مخالف، به تصویب رسیده است.»
دکتر لاهیجی خاطرنشان می‌کند که کشوری مانند کره شمالی هرگز در صحنه‌ی بین‌المللی، چه در گذشته و چه اکنون، حضوری مثل ایران نداشته و ندارد.
وی ادامه می‌دهد: «بنابراین اگر این رای با این اکثریت به‌دست آمده، به اعتقاد من به خاطر این است که شرایط ایران از نظر اجتماعی، اقتصادی، سیاسی، دیپلماتیک و بین‌المللی و گفتم، تلاش‌ها و کوشش‌های جمهوری اسلامی اصلا قابل مقایسه با کره شمالی نیست و باز یادآوری می‌کنم که سال گذشته جمهوری اسلامی حتا کاندیدا شده بود برای عضویت در شورای حقوق بشر سازمان ملل. و نه تنها این کاندیدایی پذیرفته نشد، که الان می‌بینیم امسال با اکثریت بزرگتری کمیته‌ی سوم مجمع عمومی جمهوری اسلامی را به نقض مستمر حقوق بشر محکوم می‌کند.»
در میان کشورهایی که حاضر نشدند به پیش‌نویس قطعنامه نقض حقوق بشر در ایران رای مثبت بدهند می‌توان از جمله به مصر، سودان، پاکستان، الجزایر، لیبی، سوریه، بلاروس و ونزوئلا اشاره کرد. مجموعه کشورهایی که به عقیده دکتر لاهیجی خود در زیرپا گذاشتن حقوق بشر ید طولایی دارند و مطلقا از پرس و جو ونظارت نهادهای بین المللی نسبت به آن استقبال نمی‌کنند.
لاهیجی می‌گوید: «متاسفانه تمام این کشورها، چه آنهایی که در منطقه‌ی خاورمیانه و شمال آفریقا هستند و چه بلاروس که قهرمان نقض حقوق بشر در اروپای شرقی‌ست، ونزوئلا و روابط خصوصی سیاسی اقتصادیی که میان چاوز و احمدی‌نژاد هست، تمام پشت این آرای منفی هستند. یعنی کشورهایی که خودشان در صورت ناقضان حقوق بشر متاسفانه رده‌های بالا را اشغال می‌کنند، آنها هستند که نمی‌خواهند هیچ‌گونه کنترلی از طرف جامعه بین‌المللی نسبت به وضعیت حقوق بشر در آن کشورها صورت بگیرد، و از جمله ایران، و با توجه به اینکه برخی از این کشورها در شورای حقوق بشر هم عضویت دارند، از قبیل پاکستان و الجزایر، بنابراین راهی برای ما مدافعان حقوق بشر نمی‌ماند، مگر این که از طریق کمیته‌ی سوم به‌طور مستقیم از مجمع عمومی بخواهیم نسبت به وضعیت حقوق بشر در کشورها حساسیت نشان بدهد و اینجاست که ما می‌بینیم این قطعنامه در سه کشوری که واقعا نقض حقوق بشر در آنجا خیلی گسترده است، ایران، برمه و کره شمالی، با اکثریت بزرگی صادر شده است.»
آنچه در کمیته سوم مجمع عمومی سازمان ملل به تصویب رسیده، پیش نویس قطعنامه‌هایی است که در مرحله بعد در مجمع عمومی سازمان ملل متحد به بحث و رای نهایی گذاشته خواهد شد. عبدالکریم لاهیجی معقتد است که این قطعنامه‌ها در مجمع عمومی با توجه به این که تمام کشورهای عضو آن در کمیته‌ی سوم هم حضور دارند و در رای شرکت کرده‌اند، با اکثریتی کم‌وبیش مانند اکثریت کنونی به تصویب خواهد رسید.
وی می‌افزاید: «این قطعنامه‌ها هرچند که می‌دانید در چارچوب منشور کنونی ملل متحد فقط جنبه‌ی ارشادی دارد و شورای امنیت است که قطعنامه‌هایش لازم‌الاجراست، ولی به عقیده‌ی ما این یک شناسایی‌ست که جامعهی بین‌المللی از یک طرف از وضعیت حقوق بشر در کشورها می‌کند و این وضعیت را محکوم می‌کند، و از سوی دیگر یک هشداری‌ست به مقامات این کشورها که بدانند از اعتبار و منزلت بین‌المللی برخوردار نیستند. و در آخرین (تحلیل) من می‌گویم که این یک گونه همدردی و مودتی‌ست که با مدافعان حقوق بشر، با نمایندگان جامعه‌های مدنی در کشورهای مختلف، جامعهی بین‌المللی از خودش نشان می‌دهد.»
محمد خزایی، نماینده جمهوری اسلامی نسبت به قطعنامه علیه ایران اعتراض کرده و آنرا ناشی از سوء‌استفاده از سازوکارهای حقوق بشر سازمان ملل متحد دانسته است. عبدالکریم لاهیجی با وجود اعتراض نماینده‌ی جمهوری اسلامی امیدوار است که این قطعنامه در بهبود وضعیت حقوق بشر در ایران مؤثر باشد:
« ببینید، بیش از بیست‌وپنج سال است که جمهوری اسلامی این موضع را همواره اتخاذ کرده و عجیب است که خودش از تمام ترفندهای دیپلماتیک، سیاسی، اقتصادی استفاده می‌کند برای اینکه این قطعنامه‌ها به تصویب نرسد. نمی‌خواهم بگویم که فقط جمهوری اسلامی‌ست که از چنین راهکارهایی استفاده می‌کند. چین هم سالهاست که به این وسایل متوسل می‌شود و متاسفانه پاسخ مثبت می‌گیرد به لحاظ اینکه موقعیت اقتصادی و سیاسی چین در جامعهی بین‌المللی در حدی‌ست که می‌تواند به هرحال به یک چنین تفاهم و توافق‌هایی با هیات‌های نمایندگی عضو سازمان ملل برسد. ولی خوشبختانه جمهوری اسلامی این بار هم شکست خورد و امیدوارم این درسی باشد برای دولتمردان جمهوری اسلامی که بفهمند و بدانند، همچنان که طی بیش از دو دهه‌ی گذشته از این ترفندها و طفره‌ها راهی نبرده‌اند، بهتر است به حقوق مردم ایران تمکین بکنند و وضعیت آزادی‌های اساسی و حقوق بشر را در ایران بهبود ببخشند.»
مریم انصاری