ایران: روز فناوری هستهای و "خبر خوش هستهای"
۱۳۸۶ فروردین ۲۰, دوشنبهاز صبح روز دوشنبه ۲۰ فروردین پیامهای کوتاهی به امضای دولت جمهوری اسلامی به تلفنهای همراه شهروندان فرستاده شد که در آن «روز فناروی هستهای به ملت سرافراز ایران اسلامی» تبریک گفته میشد. ساعت نه صبح نیز در مدارس سراسر کشور «زنگ هستهای» به صدا درآمد. همچنین جمعی از دانشجویان در بعضی مراکز هستهای و گرد سازمان انرژی هستهای حضور یافتند تا این روز را گرامی بدارند. اما کانون توجه مراسمی در پایگاه نطنز بود که قرار بود در آن خبر خوش هستهای اعلام شود. این نشست ساعت ۱۵ و ۴۰ دقیقه آغاز شد و در آن رئیس سازمان انرژی اتمی، آقا زاده و محمود احمدینژاد رئیس جمهور سخنرانی کردند. به رغم انتظار افکار عمومی ایران و جهان در این نشست رئیس جمهور تنها به آغاز تولید صنعتی سوخت هستهای اشاره کرد و جزییات بیشتری اعلام نشد.
شورای عالی انقلاب فرهنگی اواخر شهریور ماه سال پیش در جلسهای، بیستم فروردین ماه را با این عنوان که «مقارن با تکمیل چرخه سوخت هستهای است، بهعنوان روز ملی فن آوری هستهای تعیین کرد.» سال پیش در چنین روزی راهاندازی یک آبشار ۱۶۴ سانتریفوژی در نطنز، به عنوان «خبر خوش» دستیابی به چرخهی سوخت هستهای جشن گرفته شد. از آن زمان رئیس جمهور، محمود احمدینژاد بارها وعدهی «خبرهای خوش» دیگری را در زمینه فعالیتهای هستهای ایران داده است. سال پیش قرار بود سالروز پیروزی انقلاب، ۲۲ بهمن، به جشن بزرگ هستهای تبدیل شود و خبرهای تازهای از موفقیتهای ایران اعلام گردد. سال گذشته پیش از سخنرانی رئیس جمهور، غلامرضا آقازاده رئیس سازمان انرژی اتمی در پاسخ به خبرنگارانی که در مورد خبر خوش هستهای از او میپرسیدند گفته بود «خبر خوش را آقای احمدینژاد خواهند گفت.» این کار به دلایلی که رسما اعلام نشد، صورت نگرفت. علی لاریجانی دبیر شورای عالی امنیت ملی و رئیس تیم مذاکرات هستهای ایران روز ۱۸ بهمن ماه در پاسخ به پرسش خبرنگار ایسنا در مورد جشن هستهیی وعده داده شده توسط رییسجمهور به مراسم ۲۲ بهمن اشاره کرد و گفت: «مراد از جشن هستهای این است که ملت پشتوانهی این فنآوری صلح آمیز است.» با این همه محمود احمدینژاد در سخنرانی خود در ۲۲ بهمن گفت «تا روز ۲۰ فروردین سال ۸۶ بهطور متناوب شما پیشرفتهای بزرگ ملت ایران را شاهد خواهید بود و چند پیشرفت بزرگ و کمنظیر به شما معرفی خواهد شد؛ در صنعت، در کشاورزی، در پزشکی و بهویژه در عرصهی فناوری هستهای.»
سال گذشته برخی از منابع گزارش میدادند که خبر خوش هستهای، اعلام نصب و راهاندازی ۳۰۰۰ سانتریفوژ در پایگاه نطنز خواهد بود. اما برخی مقامات مسئول این شایعات را تکذیب میکردند و مانند علی لاریجانی حضور مردم در تظاهرات ۲۲ بهمن را جشن همبستگی مردم با مسئولان در ارتباط با فعالیتهای هستهای عنوان میکردند. با این همه خبر راهاندازی ۳۰۰۰ سانتریفوژ تا پایان سال ۸۵، قبلا توسط بعضی از مسئولان کشور اعلام شده بود. رئیس جمهور در نخستین نشست خبری امسال خود که ۱۵ فروردین برگزار شد در پاسخ به خبرنگار شبکه تلویزیونی الجزیره در مورد آخرین وعدهی اعلام خبرهای تازه در مورد پیشرفتهای هستهای، آن را به رئیس سازمان انرژی اتمی نسبت داد و گفت «آقای آقازاده در نیروگاه بوشهر اعلام کردند به زودی خبرهای خوشی خواهند داد، من هم به شما اعلام میکنم به زودی خبرهای خوشی خواهیم داشت.»
به این ترتیب از بعد از ظهر روز ۲۰ فروردین عدهای از مسئولان بلندپایهی کشور و جمعی از خبرنگاران داخلی و خارجی عازم نطنز شدند تا تازهترین خبر خوش هستهای را از زبان رئیس جمهور یا رئیس سازمان انرژی اتمی بشنوند. اما به رغم تبلیغات گستردهای که در روزهای گذشته در بارهی جشن بزرگ در روز فناوری هستهای شده بود خبر منتشر شدهی امروز کمابیش همان بود که سال پیش نیز در چنین روزی اعلام شده بود. محمود احمدینژاد در خاتمهی سخنرانی خود با اشاره به این که جمهوری اسلامی یکسال پیش موفق به تولید سوخت هستهای شده اظهار داشت: «با کمال افتخار اعلام میکنم که از امروز کشور عزیز ایران در زمرهی کشورهای تولید کنندهی صنعتی سوخت هستهای قرار میگیرد و اینجانب به عنوان خادم ملت این دستاورد بزرگ را به محضر رهبری فرزانهی انقلاب و به ملت عزیز ایران و همهی ملتهای آزادهی جهان تبریک میگویم.» احمدینژاد به چگونگی دستیابی به تولید صنعتی سوخت هستهای و جزییات گسترش فعالیتهای هستهای ایران اشارهای نکرد.
ایران برای غنیسازی اورانیوم در ابعاد صنعتی نیازمند راهاندازی ۵۴ هزار سانتریفوژ است. پس از نصب دومین آبشار ۱۶۴ تایی سانتریفوژ که در آبان ماه سال ۸۵ انجام شد، نصب و راهاندازی آبشارهای تازه به وسیلهی مقامهای رسمی کشور تایید نشده است.
بهزاد کشمیریپور، گزارشگر دویچه وله در تهران