ایران "در هشت سال آینده پنجره طلایی جمعیت را از دست می‌دهد"

خبرگزاری دانشجویان ایران، ایسنا در گفت‌و‌گو با دبیر مرکز مطالعات راهبردی جمعیت ایران اطلاعاتی درباره کاهش نرخ رشد جمعیت در این کشور منتشر کرده است.

صالح قاسمی در این مصاحبه ضمن ایراد از دولت حسن روحانی به دلیل اهمیت ندادن به موضوع افزایش جمعیت، تصریح کرده که شاخص‌های جمعیتی در ایران "در وضعیت هشدار" قرار دارند.

به گفته این کارشناس، در حال حاضر نرخ رشد جمعیت در ایران حدود  ۰.۶ درصد است و پیش‌بینی می‌شود حدود ۱۰ تا ۱۵ سال آینده، نرخ رشد جمعیت صفر درصد و پس از آن منفی شود.

قاسمی شاخص باروری در ایران را  ۱.۶ فرزند به ازای هر زن اعلام کرده و گفته این "پایین‌ترین شاخص باروری در منطقه غرب آسیا، شمال آفریقا و منطقه معروف به MENA یعنی خاورمیانه و شمال آفریقا است." او اضافه کرده این در حالی است که نرخ باروری در سال ۱۳۶۵، ۶.۵ فرزند به ازای هر زن بوده است.

به گفته این مقام مسئول این آمار نشان می‌دهد که "رکورد سرعت کاهش نرخ باروری هم در سه دهه گذشته به نام ایران ثبت شده است".

صالح قاسمی نرخ باروری در کلان شهرها را کمتر از ۱.۵ فرزند دانسته است. به گفته او این نرخ در استان تهران ۱.۴ و در گیلان و مازندران ۱.۱ به ازای هر زن است.

رکورد در سرعت سالخوردگی جمعیت

دبیر مرکز مطالعات راهبردی جمعیت هشدار داده که ایران در سه دهه آینده "رکورد جدیدی در سرعت سالخوردگی جمعیت" را ثبت خواهد کرد. این در حالی است که به گفته او در کشورهای دیگر مسیر جوانی تا سالمندی جمعیت در یک دوره زمانی ۱۳۰ تا ۱۴۰ ساله طی می‌شود، در حالی که این مسیر در ایران در بازه زمانی ۳۰ ساله طی خواهد شد.

به کانال دویچه وله فارسی در تلگرام بپیوندید

به گفته صالح قاسمی در حال حاضر حدود ۱۰.۵ درصد جمعیت ایران سالخورده هستند اما این رقم تا سال ۲۰۵۰ یعنی کمتر از ۳۰ سال دیگر به ۳۲ درصد خواهد رسید و پس از آن دیگر ایران کشوری جوان نخواهد بود.

پیامدهای سالمندی جمعیت

این پژوهشگر حوزه جمعیت پیامدهای سالمندی جمعیت را برشمرده و مهمترین آنها را در حوزه اقتصادی دانسته است. به گفته او سالمندی جمعیت به معنای کاهش نیروی کار و در نتیجه کاهش تولید ناخالص ملی GPD است.

به کانال اینستاگرام دویچه وله فارسی بپیوندید

همچنین با افزایش آمار سالمندان، هزینه‌های بهداشتی و درمانی افزایش پیدا خواهد کرد. به گفته او بر اساس مطالعات انجام شده "یک سالمند چهار برابر یک جوان هزینه‌های درمانی و بهداشتی دارد".

همچنین بالا رفتن تعداد سالمندان در یک کشور به معنای افزایش سنوات کار و سن بازنشستگی است و این یعنی مردم باید مالیات و بیمه بیشتری پرداخت کنند. به گفته دبیر مرکز مطالعات راهبردی جمعیت: «در حال حاضر هر هفت نفری که در سن کار و فعالیت هستند با پرداخت بیمه و مالیات یک سالمند را مدیریت و تامین مالی می‌کنند اما تا سه دهه آینده هر سه نفر باید هزینه‌های یک سالمند را پرداخت کنند و فشار زیادی بر روی طبقات اجتماعی و سازمان‌های حمایتگر خواهد آمد.»

صالح قاسمی در پایان این گفت‌و‌گو ابراز امیدواری کرده که دولت سیزدهم "حمایت از فرزندآوری" را در دستور کار خود قرار دهد و هشدار داده: «در صورت غفلت، در هشت سال آینده پنجره‌طلایی جمعیت در کشور را از دست می‌دهیم و دیگر کاری از دست‌مان بر نمی‌آید.»

حکومت ایران برای مقابله با کاهش نرخ رشد جمعیت، سیاست‌های دستوری را پیش گرفته است، از جمله ممنوع کردن وسایل پیشگیری از بارداری رایگان و نیز ممنوع کردن جراحی‌های جلوگیری از بارداری.

این در حالی است که کشورهای دیگر در این زمینه سیاست‌های تشویقی را پیش می‌گیرند، از جمله اعطای بسته‌های کمک مالی به ازای هر فرزند، امکانات بهتر کار برای والدین و نیز بهبود کلی شرایط اقتصادی؛ چیزی که در شرایط کنونی ایران هیچ چشم اندازی برای آن وجود ندارد.