«ایران در حال گسترش ظرفیت غنیسازی اورانیوم است»
۱۳۹۱ آبان ۲۴, چهارشنبهمحافل دیپلماتیک میگویند سانتریفوژهای نصب شده در سایت زیرزمینی فردو به ۲۸۰۰ دستگاه رسیدهاند اما هنوز شواهدی مبنی بر راهاندازی آنها موجود نیست. رویترز به نقل از این محافل مینویسد که چه بسا این سانتریفوژها به زودی راهاندازی شوند.
از سوی دیگر، در آخرین گزارش سازمان ملل از برنامه اتمی ایران آمده که جمهوری اسلامی همچنان از "مواد حساس" برای سوخت رآکتورها استفاده میکند و این دستیابی به بمب اتمی را دستکم در آینده نزدیک به تعویق میاندازد.
اشاره آژانس به اقدام ایران در ماههای گذشته است که یک سوم از اورانیوم ۲۰ درصد غنیشده خود را تبدیل به پودر کرده است. از نظر فنی، اورانیوم پودر شده قابلیت تبدیل دوباره به گاز را دارد اما محافل جهانی از این اقدام جمهوری اسلامی استقبال کردهاند.
رویترز به نقل از یک کارشناس غربی مینویسد، این وافعیت که ایران گاز اورانیوم غنیشده را به پودر تبدیل کرده، نباید اذهان را از کلیت برنامه هستهای این کشور منحرف سازد. این دپیلمات که نامش فاش نشده، تاکید کرده که ایران در خلال پاسخ ندادن به سوالات و فراخوانهای آژانس اتمی، سازمان ملل و شورای امنیت، سرگرم پیشبرد نکات مبهم طرحهای هستهای خود است.
همزمان محافل سیاسی دیگر به رویترز گفتهاند که اقدام اخیر ایران در تامین سوخت رآکتورها با اورانیوم پودرشده، دست کشورهای غربی برای اعمال فشار بیشتر به جمهوری اسلامی را میبندد. به گفته این ناظران، چنین اقدامی میتواند احتمال ساخت سریع سلاحهستهای توسط ایران را کاهش دهد.
یک دیپلمات غربی میگوید این برداشت، میتواند کمکی به مقامات ایرانی در خرید زمان و به جریان انداختن روند گفتوگوهای اتمی باشد. به عقیده این دپیلمات، شاید اسرائیل نیز به همین دلیل با وجود تهدیدهای مکرر، اخیرا اعلام کرد که حمله فوری به تاسیسات اتمی ایران را در دستور کار خود ندارد.
آیا ایران پیام میفرستد؟
این که ایران چگونه و چه زمانی قادر به ساخت بمب اتمی است، همچنان موضوع مورد بحث کشورهای غربی است. نتیجه چنین بحثی نیز تاثیر مستقیمی بر تصمیم اسرائیل در حمله نظامی به ایران دارد.
گزارش جامع آژانس بینالمللی انرژی اتمی در باره فعالیتهای هستهای ایران روز جمعه ۱۶ نوامبر و ده روز پس از انتخاب دوباره اوباما به ریاست جمهوری آمریکا منتشر میشود. انتظار میرود محتوای این گزارش، امید به احیای دیپلماسی و پرهیز از تهدید را بالا ببرد.
همچنین انتظار میرود این گزارش اشاراتی به گامهای سازنده ایران در انصراف از طرحهای هستهای داشته باشد و در آن، نشانههایی از همکاری مقامات جمهوری اسلامی با بازرسان آژانس برای بازدید از سایتهای نظامی این کشور دیده شود.
خبرگزاری رویترز در گزارش خود به سقوط بیسابقه ارزش پول ایران در مقابل دلار و دامنهدار شدن اثر تحریمها بر اقتصاد این کشور نیز پرداخته است. رویترز مینویسد که با این همه، هنوز نشانهای از تغییر موضع رهبری ایران در قبال برنامههستهای جمهوری اسلامی به چشم نمیخورد.
دور بعدی مذاکرات ایران با نمایندگان آژانس اتمی در تهران و در ۱۳ دسامبر (۲۳آذر) خواهد بود. به گفته ناظران آگاه، آژانس از ایران خواهد خواست که امکان تحقیق در مورد فعالیتهای مشکوک و دارای کاربرد نظامی در تاسیسات اتمی را برای بازرسان این نهاد فراهم سازد.
افزایش سانتریفوژهای فردو
رویترز مینویسد، هم اینک در سایت زیرزمینی فردو که در دل کوه ساخته شده، دستکم ۲۸۰۰ سانتریفوژ قرار داده شدهاند که در گزارش ماه اوت آژانس ۲۱۴۰ مورد قید شده بود. برای کارشناسان آژانس، دلیل این افزایش تعداد وهمچنین ساخت و سازهای تازه در فردو روشن نیست.
ایران تاکنون بیش از ۲۰۰ کیلوگرم گاز اورانیوم با غلظت ۲۰ درصد تولید کرده که در صورت افزایش غلظت، برای تولید دو بمب اتمی کافی هستند. پودر کردن یک سوم این میزان اورانیوم که گفته میشود برای مصرف در رآکتور تحقیقاتی تهران به کار خواهند رفت، با نظرمثبت ناظران روبرو شده است. افزایش سانتریفوژهای نصب شده در فردو اما با انتقاد آژانس و نگرانی دپیلماتهای غربی همراه بوده است.
خواست محوری گروه ۱+۵ از ایران، توقف تولید اورانیوم با غلظت ۲۰ درصد، خارج کردن ذخیره اورانیوم با این میزان تغلیظ و تعطیل تاسیسات غنیسازی فردو است.