«ایران به‌جای تحریکات غیرضروری گام‌های سازنده بردارد»
۱۳۸۸ فروردین ۲۲, شنبه
فرانک والتر اشتاین‌مایر، روز جمعه (۱۰ آوریل - ۲۱ فروردین)، در رابطه با تصمیم آمریکا مبنی بر مذاکره‌ی مستقیم با ایران در خصوص برنامه‌ی اتمی این کشور موضعگیری کرد. اشتاین‌مایر اعلام کرد که این تصمیم «تاییدی است بر جدیت سیاست جدید آمریکا در قبال ایران».
به‌گفته‌ی وزیر امور خارجه‌ی آلمان، شرکت مستقیم ایالات متحده در این گفت‌وگوها «به پیشنهاد آمریکا برای تغییر بنیادین در مناسبات‌اش با ایران وزنی ویژه می‌بخشد».
اشتاین‌مایر اعلام کرد: «من ایران را فرامی‌خوانم تا از شانس آغازی نو در مناسبات ایران و آمریکا پس از سال‌های طولانی بی‌ارتباطی میان دو کشور استفاده کند. به‌جای تحریکات غیرضروری، در شرایط کنونی، گام‌های سازنده در جهت اعتمادسازی متقابل ضرورت دارد».
ناظران احتمال می‌دهند که منظور اشتاین‌مایر از «تحریکات غیرضروری» وارد آوردن اتهام جاسوسی به رکسانا صابری، خبرنگار ایرانی-آمریکایی از سوی قوه قضاییه‌ی ایران است.
پیش از این، هیلاری کلینتون، وزیر امور خارجه‌ی آمریکا، از این مسئله ابراز نگرانی کرده و خواستار آزادی فوری رکسانا صابری شده بود. واشنگتن همچنین طی نامه‌ای از تهران خواسته بود تا امکان بازگشت خانم صابری و دو شهروند دیگر آمریکایی به ایالات متحده را فراهم کند.
وزیر خارجه‌ی آلمان یک روز پس از افتتاح تاسیسات جدید اتمی ایران توسط محمود احمدی‌نژاد، رییس جمهوری ایران، زبان به ستایش از سیاست باراک اوباما برای نزدیکی به ایران گشوده است. رسانه‌های غربی اقدام رییس جمهوری ایران را در گشایش یک کارخانه‌ی جدید غنی‌سازی اورانیوم، اقدامی "نمایشی" ارزیابی کردند که می‌تواند تحریک‌آمیز تلقی شود.
تردید آمریکا در مورد «پیشرفت‌های جدید» ایران
محمود احمدی‌نژاد، روز پنجشنبه ۲۰ فروردین، در مراسم موسوم به «جشن ملی هسته‌ای» از پیشرفت‌های جدیدی در برنامه‌ی اتمی ایران خبر داد.
رییس جمهوری اسلامی ایران، در جریان افتتاح کارخانه‌ی جدید در اصفهان و نام بردن از دو دستاورد «تکمیل چرخه‌ی سوخت هسته‌ای» و «آزمایش سانتریفوژهای جدید»، همزمان، بی‌آنکه مشخصا نامی از آمریکا ببرد، آمادگی خود را برای گفت‌وگوی مستقیم اعلام کرد.
ایران از «مرحله‌ای جدید» در غنی‌سازی اورانیوم سخن می‌گوید. اما هیلاری کلینتون، وزیر امور خارجه‌ی آمریکا، به این پیشرفت‌ها با دیده‌ی تردید می‌نگرد و معتقد است که میان این ادعاها و مشاهدات چند هفته پیش آژانس بین‌المللی انرژی اتمی «تفاوتی بزرگ» به چشم می‌خورد.
یکی از سخنگویان دولت آمریکا تاکید کرده است که داوری درباره‌ی ارقام ارائه‌شده از سوی ایران در خصوص راه‌اندازی ۷ هزار سانتریفوژ، با تردید همراه است. هیلاری کلینتون نیز گفت که «این‌گونه سخنان» برای واشنگتن «اهمیت چندانی ندارد».
غرب نگران ساخت رآکتور آب سنگین اراک است
ایران در حال ساختن یک رآکتور تحقیقاتی آب سنگین در اراک است. روشن نیست که کار این تاسیسات تا کجا پیش رفته است، زیرا ایران همواره از بازدید بازرسان آژانس از این منطقه جلوگیری کرده است.
اما تصویرهای ماهواره‌ای نشانگر پیشرفت‌های جدی در تاسیسات اراک هستند. تا زمانی که در رآکتور آب سنگین اراک از مواد هسته‌ای استفاده نشود، ایران از لحاظ حقوق بین‌الملل موظف به راه‌دادن بازرسان آژانس به این تاسیسات نیست. اما ساخت رآکتور آب سنگین، غرب را نگران می‌کند، زیرا در جریان تولید برق در نیروگاه‌های آب سنگین، پلوتونیوم تولید می‌شود که می‌توان از آن در ساختن بمب اتمی استفاده کرد.
خاویر سولانا، مامور دعوت از ایران
گروه ۵+۱، متشکل از آمریکا، فرانسه، بریتانیا، روسیه، چین و آلمان، سال‌هاست که در جستجوی راهی دیپلماتیک برای حل برنامه‌ی مناقشه‌برانگیز ایران هستند.
پس از روی کار آمدن اوباما و تغییر سیاست کاخ سفید در قبال ایران و نیز اعلام آمادگی تلویحی ایران برای شرکت در مذاکرات مستقیم، شامگاه چهارشنبه، ۸ آوریل، دیپلمات‌های شش دولت در لندن به توافق رسیدند که هر چه سریع‌تر با طرف ایرانی گفت‌وگو کنند. خاویر سولانا، مسئول سیاست خارجی اتحادیه‌ی اروپا، مامور شده است تا قراری را برای این گفت‌وگوها با ایران تنظیم کند.
آمریکا هیچ رابطه‌ی دیپلماتیکی با ایران ندارد. برای نخستین بار این ویلیام برنز، معاون وزیر خارجه آمریکا در امور سیاسی، بود که در گفت‌وگوهای با تهران شرکت کرد. این دیدار در ماه ژوییه‌ی سال گذشته در ژنو انجام گرفت و برنز در آن تنها نقش ناظر را داشت.
دیدارِ در پیشِ گروه ۵+۱
حال دیپلمات‌های اروپایی انتظار دارند که با شرکت ایران در گفت‌وگوهای گروه ۵+۱ و احساس جدی گرفته‌شدن از سوی آمریکا، پیشرفت‌های ملموسی در حل اختلافات غرب و جمهوری اسلامی حاصل شود.
گروه ۵+۱ پیشتر بسته‌ای از مشوق‌های گسترده‌ی اقتصادی را به ایران پیشنهاد کرده و در مقابل از ایران خواسته بود که برای تداوم مذاکرات، غنی‌سازی اورانیوم را متوقف کند. حال وزیران امور خارجه‌ی شش دولت می‌خواهند به‌زودی با یکدیگر دیدار کرده و در این مورد مشورت کنند که آیا می‌خواهند پیشنهاد پیشین خود را گسترش دهند یا با همان پیشنهادها گفت‌وگو با ایران را آغاز کنند.
BB/PB