اوکراین؛ صفحه بازی شطرنج سیاسی دوران جنگ سرد

اختلاف نظر آمریکا و روسیه درباره تحولات اوکراین طی روزهای گذشته مشهود‌تر شده است. در حالی که آمریکا الکساندر تورچینف، رئیس پارلمان و رئیس جمهور موقت اوکراین را به رسمیت شناخته است، روسیه تحولات روزهای گذشته در اوکراین را که به برکناری ویکتور یانوکوویچ، رئیس جمهور سابق این کشور انجامید، به کودتا تعبیر می‌کند.

باراک اوباما، رئیس‌جمهور آمریکا در ارتباط با برخی پیش بینی‌ها درباره تبدیل شدن اوکراین به زمین جنگ سرد میان واشنگتن و مسکو می‌گوید: «ارزیابی ما این نیست که به اوکراین به دید صفحه بازی شطرنج سیاسی دوران جنگ سرد بنگریم.»

در همین حال سوزان رایس، مشاور اوباما در امور امنیتی نیز در این باره گفته است: «منافع ما ایجاب نمی‌کند که به موازین موجود در دوران جنگ سرد بازگردیم. آن موازین با واقعیت‌های قرن بیست و یکم همخوانی ندارد.»

منافع روسیه در اوکراین

از سوی دیگر جان مک کین، نماینده پرنفوذ حزب جمهوری خواه مجلس آمریکا بر این باور است که حتی اگر دولت ایالات متحده به اوکراین به دید زمین جنگ میان غرب و شرق ننگرد، ولادمیر پوتین، رئیس جمهور روسیه به دنبال تشکیل امپراتوری روسیه است.

در آمریکا نزدیکی هرچه بیشتر قزاقستان و بلاروس و همچنین اوکراین به روسیه با نگرانی دنبال می‌شود.

در این میان نقش اوکراین به عنوان کشوری که سکوی پرتاب موشک و موشک‌های قاره پیما دارد و به لحاظ اقتصادی نیز در اروپا حائز اهمیت است، برای روسیه قابل چشم پوشی نیست.

اختلاف نظر میان مسکو و واشنگتن تنها محدود به تحولات اوکراین نیست.

در سوریه نیز حمایت‌های پوتین از بشار اسد و در مقابل پشتیبانی آمریکا از نیروهای اپوزیسیون نشان از مواضع متضاد دو کشور دارد.

ایالات متحده در عین حال معتقد است، بحران سوریه و مناقشه هسته‌ای ایران تنها با همراهی و مشارکت روسیه قابل حل است و از همین رو، حال که روسیه خود را بازنده تحولات اوکراین می‌داند، نباید بیش از این بر طبل اختلاف ها با مسکو کوبید.

جی کارنی، سخنگوی کاخ سفید می‌گوید: «ما به دقت روابط خود با روسیه را زیر نظر داریم. این روابط براساس خواست روسیه تنظیم نمی‌شوند، بلکه بر پایه نقاط مشترکی است که دو کشور می‌توانند با هم همکاری کنند، حتی اگر در آن زمینه کاری مشترک، اختلاف نظرهایی وجود داشته باشد.»

آمریکا می‌گوید، دلیلی ندارد که روسیه به تحولات اوکراین به دید جنگ قدرت نگاه کند و حالا که یانوکوویچ برکنار شده، خود را بازنده این مبارزه تصور کند.

اما تلاش روسیه برای تسلط بیشتر بر اوکراین در حالی صورت می‌گیرد که مقام‌های ایالات متحده نیز اعلام کرده‌اند، نزدیکی اوکراین به غرب هم برای این کشور و هم برای اروپا و آمریکا منافع اقتصادی و سیاسی به همراه خواهد داشت.

در مجموع این طور به نظر می‌رسد که فارغ از اظهارنظرهای مقام‌های آمریکایی و روس، اوکراین به زمین دیگری برای مقابله روسیه با غرب تبدیل شده است.