انحلال احزاب، پابرجایی خواسته‌ها و نارضایتی‌ها
۱۳۸۹ اردیبهشت ۱, چهارشنبه
خانه احزاب وزارت کشور ایران، با ارسال نامه ای پروانه فعالیت حزب مشارکت به همراه سازمان مجاهدین انقلاب اسلامی را باطل کرد. در نامه وزارت کشور به دفاتر این دو حزب آمده است:
«پیرو اخطار کتبی، مورخ ۲۷ / ۵ / ۸۸ به آن حزب برای رعایت قانون، گزارشات و مستندات واصله در خصوص عملکرد، رفتارها و مواضع آن تشکل در جلسه مورخ ۲۳ / ۱ / ۸۹ کمیسیون موضوع ماده ۱۰ قانون فعالیت احزاب و جمعیت ها طرح و پس ازبحث و بررسی به دلیل انطباق برخی از فعالیت های آن گروه با بندهای "الف"، "ه"، "و"، "ز" و "ح" ماده ۱۶ قانون احزاب که گروه ها صراحتا از ارتکاب آن منع شده اند، اعضای کمیسیون به اتفاق و به استناد بند ۳ و ۴ ماده ۱۷ قانون احزاب رای به توقیف پروانه فعالیت آن حزب داده و مقرر نمودند مستندات و گزارش تخلفات برای انحلال گروه به دادگاه ارسال شود. وی در پایان این نامه به سازمان مجاهدین و حزب مشارکت تاکید کرده است که تا تعیین تکلیف پرونده آن ها در مرجع قضایی از هرگونه فعالیت خودداری کند.»
محمد سلامتی، دبیر کل سازمان مجاهدین انقلاب در گفت و گو با سایت مهر اعلام کرده بود که این حرکت بر خلاف قانون اساسی ایران است و نشان می‌دهد وزارت کشور موضع جناحی دارد.
انحلال حزب مشارکت در ادامه دستگیری اعضای حزب مشارکت
در همین زمینه سعید رضوی‌فقیه، تحلیل‌گر مسائل سیاسی در گفت و گو با دویچه‌وله این اعتقاد را ابراز می‌کند که این کار صرفا پوشاندن ظاهری قانونی بر اقدام غیر قانونی حکومت ایران است و ادامه می‌دهد:
«در جمهوری سلامی، به‌خصوص در سال‌های اخیر و به‌ویژه در دوره بعد از انتخابات ما با اقدامات خیلی شگفت‌انگیزی بخصوص در حوزه حقوق و قضا مواجه بودیم. به عنوان مثال تشکیل جلسه دفتر سیاسی حزب مشارکت در روز شنبه ۲۳ خرداد سال ۱۳۸۸، یعنی فردای روز انتخابات به عنوان محملی جهت صدور احکام شش ساله زندان برای کسانی که در آن جلسه شرکت کردند قرار گرفته است. یعنی در واقع این عنوان، اتهامی شد برای کسانی نظیر اعضای شورای مرکزی حزب مشارکت و دیگران که در آن جلسه حاظر بودند، دایر بر این‌که آنها اجتماع کردند و تبانی کردند برای اقدام علیه نظام و براندازی نظام. در همین مورد خاص هم که کمیسیون ماده ۱۰ احزاب تصمیم‌گیری کرده، فقط ظاهری قانونی به یک اقدام کاملا غیرقانونی که نقض قانون اساسی هم هست پوشانده شده.»
انحلال احزاب به ضرر جمهوری اسلامی ایران خواهد بود
این تحلیل‌گر مسائل سیاسی ساکن تهران درباره پیامدهای انحلال این احزاب می‌گوید:
«به‌گمان من این اقدام دولت نه تنها به ضرر خود جمهوری اسلامی است بلکه به ضرر کشور هم هست. طبیعی است که ما وقتی یک سندیکا را منحل می‌کنیم، این به این معنا نیست که نارضایتی کارگرها منتفی می‌شود. همین‌جور وقتی حزب مشارکت منحل می‌شود به هیچ وجه به این معنا نیست که مطالبات سیاسی، اجتماعی و فرهنگی نسل جدید به‌طور کلی منتفی شده است.
به نظرم می‌رسد که حکومت جمهوری اسلامی استراتژی خاصی برای برخورد با حرکت‌های اعتراضی و حل کردن بحران یا مشکلات جاری در کشور ندارد و حرکات‌اش کاملا حرکات احساسی است برای این‌که مسائل و مشکلاتش را به‌صورت دفعی و آنی فقط حل بکند و پاک کردن صورت مسئله هم به هیچ وجه کمکی به جمهوری اسلامی نه در کوتاه مدت و نه در بلند مدت نخواهد کرد.»
«وزارت کشور اختیار باطل کردن پروانه فعالیت احزاب را ندارد»
بعد از انحلال دو حزب مشارک و مجاهدین انقلاب اسلامی، از داخل ایران خبر می‌رسد، مجلس ایران کمیسیون مشترکی برای برای برسی قزانین احزاب تشکیل داده است. در همین زمینه سراج الدین میردامادی، معاون وزیر کشور دولت محمد ختاتمی درباره اختیارات وزارت کشور در انحلال احزاب به دویچه‌وله می‌گوید:
«کمیسیون ماده ده احزاب در وزات کشور تشکیل می‌شود و نمایندگانی از دادستانی و وزارت کشور در آن حضور دارند. آنها این اختیار که مانع از فعالیت یک حزب بشوند را قانونا ندارند. باید توسط محاکم قضایی این حکم صادر بشود حتی اگر فعالیت‌های یک حزب بنا است به‌صورت موقت تعطیل بشود باید توسط مراجع قضایی اعلام بشود و کمیسیدن ماده ده احزاب این صلاحیت را ندارد که فعالیت یک حزب را متوقف کند یا پروانه یک حزب را منحل کند و یا باطل کند.»
«فعالیت زیرزمینی»
میردامادی معتقد است با انحلال احزاب، آنها به شکل زیرزمینی فعالیت خواهند کرد. او می‌گوید:
«این روند نمی‌تواند پایدار باشد به دلیل این که این احزاب به دلیل سابقه، ریشه ها و نفوذی که در سطوح مختلف اجتماع دارند قابل حذف شدن نیستند و با یک ابلاغیه کمیسیون ماده ده احزاب این‌ها نابود نمی‌شوند، از بین نمی‌روند. این‌ها در بدنه اجتماعی وجود دارند ولی با این بی‌تدبیری و بدسلیقگی و نوع برداشت نادرست از قانون توسط کمیسیون ماده احزاب وزارت کشور و حاکمیت به‌طور کلی این احزاب متاسفانه ممکن است بروند به سمت زیرزمینی شدن و اشکال دیگر فعالیت سیاسی که به هیچ وجه برای حاکمیت جمهور اسلامی مطلوب نخواهد بود.»
هدفها از منحل کردن احزاب
معاون وزیر کشور دولت خاتمی در ادامه گفت و گو با دویچه‌وله درباره اهداف حاکمیت ایران در انحلال احزاب می‌گوید:
«شاید به نوعی یک ایده‌ای که این روزها هم کم و بیش در گفته‌ها و اظهارات حاکمیت مطرح می‌شود این است که بخواهند یک نظامی را در ظاهر به شکل آمریکا درست بکنند که دو حزب مهم داشته باشند. یعنی نمایشی از دموکراسی و مردم‌سالاری را بخواهند داشته باشند. یک تئاتر و یک سناریویی که هر دو حزب هم در واقع سرسپرده حاکمیت باشد و هیچ مخالفتی در شکل احزاب شناسنامه‌دار را جمهوری اسلامی تحمل نمی‌تواند بکند. حاکمیت به این سمت می‌رود که احزاب باید به‌طور کلی اطاعت و سرسپردگی خودشان را به‌طور کامل به رهبری و حاکمیت ابراز بکنند وگرنه اجازه فعالت به آنها نخواهد داد ولو این که خودشان را معتقد و ملتزم به قانون اساسی جمهوری اسلامی هم بدانند.»
HK/RN