انتقاد شورای حقوق بشر سازمان ملل از اعدام نوجوانان در ایران
۱۳۸۷ شهریور ۱۲, سه‌شنبه
یک سخنگوی کمیساریای عالی شورای حقوق بشر سازمان ملل در ژنو روز سه‌شنبه (۲ سپتامبر / ۱۲ شهریور) اعدام دو نوجوان در ایران را نقض حقوق بین‌الملل از سوی این کشور توصیف کرد.
ماه گذشته قوه قضاییه ایران دو نوجوان به نامهای رضا حجازی و بهنام زارع را اعدام کرد. بهنام زارع در ۱۶ سالگی و رضا حجازی در ۱۵ سالگی مرتکب قتل شده بودند. هر دو قتل بدون هرگونه قصد قبلی و در جریان نزاع دسته‌جمعی میان نوجوانان اتفاق افتاده بود. بهنام هنگام اعدام ۱۹ ساله و رضا ۲۰ ساله بود. حکم اعدام هر دوی این جوان‌ها بدون اطلاع وکیل و خانواده‌‌های آنها اجرا شده است.
سخنگوی شورای حقوق یشر سازمان ملل می‌گوید اعدام این دو نوجوان نقض کنوانسیون حقوق کودک است که دولت ایران آن را امضاء کرده و ملزم به اجرای آن است.
ماده ۳۷ کنوانسیون بین‌المللی حقوق کودک می‌گوید: «حکم اعدام و حبس ابد، نبايد برای جرايمی صادر شود که افراد زير ۱۸ سال مرتکب شده‌اند». ماده ۶ اعلامیه جهانی حقوق بشر نیز تاکید دارد: «مجازات مرگ نبايد برای جرايمی صادر شود که افراد زير ۱۸ سال مرتکب شده‌اند.»
بنابرگزارش سازمان‌های مدافع حقوق بشر، ایران از نظر تعداد اعدام‌ها، پس از چین در مکان دوم در جهان قرار دارد. همزمان، جمهوری اسلامی ایران یکی از سه کشوری است که نوجوانان بزهکار را اعدام می‌کند. از آغاز سال جاری میلادی شش نوجوان مجرم در ایران اعدام شده‌اند.
در ماه‌های گذشته اتحادیه اروپا و سازمان‌های بین‌المللی حقوق بشری مانند عفو بین‌الملل و دیده‌بان حقوق بشر از قوه قضائیه ایران خواسته‌اند که اعدام نوجوانان را متوقف کند.
مدافعان حقوق بشر در داخل و خارج از ایران می‌گویند «کشتن جوانان به دلیل جرایمی که در هنگام کودکی مرتکب شده‌اند نه اجرای عدالت است و نه تامین کننده امنیت در جامعه ایران.»
ایران قصاص را اعدام نمی‌داند
قوه قضاییه ایران اعدام نوجوانان زیر ۱۸ سال را انکار می‌کند، اما چنین تصریحی در مورد کودکانی که به هنگام ارتکاب جرم زیر ۱۸ سال بوده‌‌اند وجود ندارد. این کودکان سال‌ها در زندان می‌مانند و سپس اعدام می‌شوند. مدافعان حقوق بشر حتی مواردی را گزارش کرده‌اند که اجرای حکم اعدام در سنین زیر ۱۸ سال بوده است.
علاوه‌براین، قوه قضاییه ایران می‌گوید "قصاص" با "اعدام" تفاوت دارد. به گفته‌ی سخنگوی قوه قضاییه «قصاص حق خصوصی فرد است و فقط با گذشت اولیای دم از آن صرفنظر می‌شود.»
براساس اظهارات سخنگوی قوه قضاییه ایران چون قصاص نوجوانان به درخواست حکومت صورت نمی‌گیرد، پس کشتن آنها اعدام نیست. اما سازمان‌های حقوق بشری چنین اظهاراتی را تنها توجیه و بازی با کلمات می‌دانند. از نگاه مدافعان حقوق بشر، احکام قتل نفس به هر عنوانی و به درخواست هر شخص و نهادی که صورت گرفته باشد، براساس قوانین جزایی ایران و توسط دادگاه‌های ایران صادر می‌شوند و توسط حکومت ایران نیز به اجرا درمی‌آیند. به‌همین دلیل هم "قصاص نفس" همان اعدام است و ایران براساس تعهدات بین‌المللی خود مجاز نیست چنین مجازاتی را علیه کودکان به کار گیرد.