انتخابات ۱۴۰۰؛ تمدید رای‌گیری تا دو بامداد
۱۴۰۰ خرداد ۲۸, جمعه
● در آخرین دقایق پایان مهلت رای‌گیری، ستاد انتخابات موافقت خود را با تمدید زمان اخذ رای تا دو بامداد اعلام کرد و از حوزه‌هایی که مراجعه‌کننده ندارند خواست شمارش آرا را شروع کنند.
● محسن رضایی، آخرین کاندیدایی است که خواستار تمدید رای‌گیری تا ساعت دو بامداد شنبه شد. پس از همتی، رئیسی و قاضی‌زاده هاشمی هم چنین درخواستی را به ستاد انتخابات مطرح کرده بودند.
● عبدالناصر همتی در نامه‌ای به وزارت کشور درخواست کرده که زمان رای‌گیری تا ساعت دو نیمه شب تمدید شود. او نوشته که بسیاری از مردم به خاطر گرمای زیاد و مقررات فاصله‌گذاری و پرهیز از ازدحام، مراجعه به حوزه‌ها را به ساعات پایانی روز موکول کرده‌اند و خواستار آن شده که فرصتی به این گروه از شهروندان داده شود.
● مهدی محمودیان، فعال اصلاح‌طلب تمدید مکرر مهلت رای‌گیری را ترفندی تبلیغاتی برای بالا بردن آمار پیروزی ابراهیم رئیسی دانسته و نوشته است: «تنها رقابت معناداری که امروز در جریان بود و هست، رقابت آقای رئیسی با مشارکت بالای ۵۰رصد با آقای رئیسی با مشارکت زیر ۵۰درصد است. این چند ساعت را هم در خانه بنشینید. این ترفندهای تبلیغاتی را جدی نگیرید هدف فقط رسیدن به مشارکت بالای ۵۰ درصد است.»
● به نظر می‌رسد اصلاح‌طلبان در ساعات باقی‌مانده از رای‌گیری، به تکاپو افتاده‌اند تا برای عبدالناصر همتی رای جمع کنند. محسن مهرعلیزاده، کاندیدای انصرافی از جمله شامگاه جمعه در توییتی دیرهنگام نوشت که رای خود را به نام "دوست عزیز و لیست جمهور" به صندوق انداخته است: «میدانم گله‌مندید اما از شما هم خواهش میکنم که در این ساعات باقی مانده پای صندوق رای حاضر شوید تا بتوانیم از آخرین شعله امید حفاظت کنیم. یادمان باشد که رای ندادن یک ضرر قطعی است.» از ملاقات همتی و مهرعلیزاده با یکدیگر نیز عکسی در رسانه‌ها منتشر شده است. همتی در نامه‌ای به وزارت کشور درخواست کرده که زمان رای‌گیری تا ساعت دو نیمه شب تمدید شود. خبرگزاری فارس چنین تلاش‌هایی به ویژه در فضای مجازی را "امید اصلاح‌طلب‌ها به گل دقیقه نود" خوانده است.
● رسانه‌های داخلی سرگرم هم‌رسانی ویدیویی هستند که زد و خورد موافقان و مخالفان جمهوری اسلامی در حوزه رای‌گیری بیرمنگام انگلستان را نشان می‌دهد. کاردار سفارت جمهوری اسلامی در لندن نوشته است: «معترضان به خانم محترمی که قصد رای دادن داشته‌اند حمله کرده‌اند و موضوع از طریق منابع رسمی در حال پیگیری است.» در شهر لندن نیز پلیس یکی از مخالفان را که به دیوار کنسولگری ایران رنگ پاشید، دستگیر کرده است.
● در حالی که ستاد مرکزی انتخابات مهلت رای‌گیری را تا ساعت ۲۱ اعلام کرده، سخنگوی شورای نگهبان با رضایت از میزان استقبال مردم، گفته که حوزه‌ها تا ساعت ۱۲ شب باز هستند. عباسعلی کدخدایی ابراز امیدواری کرده که تا آن زمان، آمارها هرچه بیشتر بالا بروند. نایب رئیس شرکت متروی تهران نیز گفته که ساعت کار متروی تهران و حومه تا ۱۲ شب تمدید شده و در ۱۲ ایستگاه مترو هم شعب اخذ رأی وجود دارد.
● روح‌الله جمعه‌ای، معاون وزیر کشور و فعال رسانه‌ای ظاهراَ در واکنش به آمارهای اعلامی خبرگزاری فارس، یادآوری کرده که طبق قانون انتخابات، تنها مرجع رسمی اعلام مشارکت وزارت کشور است و سایر آمارها معتبر و مورد تایید نیستند. او هشدار داده که تبعات ناشی از این خبرها متوجه انتشاردهندگان شایعات خواهد بود.
● خبرگزاری فارس نوشت تا ساعت ۱۹:۳۰جمعه بیش از ۲۲ میلیون نفر رای دادند که نشان‌دهنده مشارکت ۳۷درصدی است. فارس پیش‌بینی کرده که با سرعت گرفتن روند اخذ رای این آمار تا ساعت ۲۱ به بالای ۵۰درصد برسد. این خبرگزاری دو ساعت و نیم قبل گفته بود که ۱۴ میلیون نفر رای داده‌اند.
● احمد نادری رئیس هیات عالی نظارت بر انتخابات شورا‌های اسلامی شهر و روستای استان تهران، از گزارش‌هایی مبنی بر خرید و فروش رای در برخی شهرستان‌های این استان خبر داد. ایسنا به نقل از نادری نوشت: «کسانی که خرید و فروش رای می‌کنند بدانند در صورت اثبات شواهد و قرائن، آرای کاندیداها در همان صندوق‌های مربوطه باطل خواهد شد.» انتخابات شوراها به موازات انتخابات ریاست جمهوری جریان دارد.
● فیلمی از اعتراض کنشگران گروه "فمن" در برابر سفارت جمهوری اسلامی در برلین. پلیس محافظ سفارت این زنان را بازداشت کرد. آنها شعارهایی در بایکوت انتخابات و حمایت از مبارزه مردم ایران علیه دیکتاتوری سر می‌دادند. در لندن و پاریس نیز دو نفر از کسانی که در برابر کنسولگری و سفارت جمهوری اسلامی شعار می‌دادند دستگیر شدند. تظاهرات گسترده‌ای با حضور حداقل ۴۵۰ نفر در شهر فرانکفورت آلمان در برابر کنسولگری جمهوری اسلامی با شعارهایی علیه خودکامگی و سرکوبگری برگزار شد.
● مهلت اخذ رای دو ساعت دیگر تمدید شد. طبق اطلاعیه شماره ۲۷ ستاد انتخابات شعبه‌ها تا ساعت ۲۱ باز خواهند ماند.
● احمد جنتی، دبیر شورای نگهبان در نامه‌ای به وزیر کشور از او خواست به دلیل کندی و اخلال در روند رای‌گیری انتخابات شوراها، رای‌گیری کاغذی را جایگزین رای‌گیری الکترونیکی کند.
● خبرگزاری فارس نوشت که تا ساعت یک ربع به پنج عصر جمعه، بیش از ۱۴ میلیون نفر رای داده‌اند؛ رقمی که به معنای مشارکت ۲۳درصد افراد واجد شرایط رای است. وزیر کشور قبلا پیش‌بینی کرده که میزان مشارکت ۴۷ درصد باشد. هم‌زمان شورای نگهبان از وصول ۴۹۷۴ شکایت از تخلفات انتخاباتی تا ساعت چهار بعد از ظهر خبر داد. این شکایات شامل تاخیر در رای گیری، کندی دستگاه‌های احراز هویت یا درج نام داوطلبان انصرافی در آگهی‌های موجود در حوزه‌ها می‌شوند.
● مهدی کروبی ملقب به "شیخ اصلاحات" که هم‌چنان تحت نظر است و از همتی حمایت کرده، در خانه‌اش رای داد. غلامحسین کرباسچی دبیرکل حزب کارگزاران سازندگی، پشتیبانی از همتی را با این مصرع بیان کرده است: «اهل همت رخنه در سد سکندر می‌کنند.» میرحسین موسوی انتخابات را تحریم کرده است.
● مهلت رای‌گیری در حوزه‌های انتخابات ۱۴۰۰ دو ساعت تمدید شد. وزارت کشور در اطلاعیه‌ای خبر داد که اخذ رای ساعت ۱۹ پایان خواهد یافت.
● عزیز جعفری، فرمانده سابق سپاه در هنگام رای دادن، نارضایتی‌های موجود را به خود مردم نسبت داد و گفت: «مردم دچار سرخوردگی شده‌اند که البته بخشی از آن تقصیر خودشان است چراکه در این ٨ سال گذشته به فرد دقیقی رای ندادند.» او روی کار آمدن دولت جدید را آغاز "دوره آسانی مردم و کشور" دانست.
● ۱۳۳ نمایندگی جمهوری اسلامی بسیج شده‌اند تا امکان رای دادن ۵/ ۳میلیون ایرانی مقیم خارج را فراهم کنند. بسیاری از این حوزه‌ها اما صحنه تجمع کنشگران سیاسی و مدنی شدند. در برلین چند زن که شعار تحریم می‌دادند توسط پلیس بازداشت شدند. تجمع مخالفان در مقابل کنسولگری جمهوری اسلامی در بن جریان دارد. در لندن نیز یکی از معترضان در برابر کنسولگری ایران بازداشت شد.
ایرانیان مقیم تورنتو نیز به همراه شماری از خانواده‌های قربانیان هواپیمای سرنگون شده اوکراینی، تجمعی اعتراضی در حمایت از کارزار تحریم انتخابات برگزار کردند. انجمن خانواده‌های جان‌باختگان پرواز پی‌اس ۷۵۲ که انتخابات را تحریم کرده در توییتی نوشت: «بر دستان تک‌تک‌شان خون عزیزان ماست. یک جنایت از صدها جنایتِ این چهار دهه. در تاریخ گفته‌اند آمدند و کشتند و سوختند و کندند و رفتند. و دریغا که آمدند و کشتند و سوختند و کندند و ماندند.»
● محمود احمدی‌نژاد، رئیس جمهور سابق ایران بار دیگر در پیامی ویدئویی تاکید کرد که در انتخابات شرکت نمی‌کند و از هیچکس هم پشتیبانی نکرده است. در میان مقامات کنونی و پیشین، تنها احمدی‌نژاد چنین موضعی گرفته است. صبح جمعه هم اسحاق جهانگیری، معاون اول روحانی هنگام رای دادن، صندوق مختص انتخابات خبرگان را نادیده گرفت.
● معاون پلیس راهور با یادآوری لغو منع تردد شبانه در روزهای ۲۷ و ۲۸ خرداد به شهروندان پیام داده که نگران پیامک‌های جریمه دیشب نباشند. او گفته که پیامک‌ها به طور اتوماتیک ارسال شده‌اند و حذف خواهند شد.
● محمود صادقی، نماینده پیشین مجلس در توییتی پروژه تحریم انتخابات را شکست خورده تلقی کرده و نوشته است: «طبق گزارشی که از بعضی از استان‌ها دارم، برخلاف آنچه تصور می‌شد، مشارکت پایین نیست و پروژه تحریم انتخابات شکست خورده است. در این میان باید بیشتر همت کنیم تا رأی نامزدی که نماد اعتراض به وضع موجود است، از رأی نامزدی که از بانیان وضع موجود است بالاتر باشد.»
او دو روز پیش گفته بود که با دلی "پر درد از ظلم و جفا" و نومید از برهم زدن صحنه‌آرایی‌های خطرناک به همتی رای می‌دهد.
● سرپرست فرمانداری بندر ماهشهر از دستگیری یکی از نامزدهای انتخابات شورای شهر بندر امام خمینی خبر داد. علت بازداشت این فرد و چند نفر دیگر از حامیان او، "اخلال در روند انتخابات" عنوان شده است. فریدون بندری به خبرگزاری ایرنا گفته است: «این نامزد و طرفدارانش، شهروندان را به رای دادن به خود دعوت می‌کردند که براساس قانون این کار اخلال در روند انتخابات است.» کاندیداهای انتخابات شورا در حوزه انتخابیه ماهشهر و بندر امام ۷۷ نفرند. هویت نامزد بازداشت‌شده مشخص نیست.
● مریم اکبری منفرد، زندانی سیاسی که از سال ۱۳۸۸ در حبس به سر می‌برد، طی نامه‌ای از زندان سمنان نوشته است: «تحریم انتخابات یک وظیفه ملی و تاریخی است که صبح آزادی را نزدیک می‌کند. آن چه الان رقم زده می‌شود خروش همان خون‌های ریخته شده است. طنین صدای مادران ۶۷ است.»
سه برادر و یک خواهر مریم اکبری منفرد در سال‌های دهه ۶۰ به جرم هواداری از سازمان مجاهدین خلق اعدام شده‌اند. خانم اکبری مادر سه دختر است و در ۱۲ سال حبسش حتی یک روز هم به مرخصی نیامده است.
● بنیاد "ستار بهشتی" تصویری از گوهر عشقی، مادر این زندانی جان‌باخته را منتشر کرده که نوشته‌ای با این پیام به دست دارد: «رأی شما رأی به ویرانی بیشتر ایران و رأی به کشتار مردم بی‌دفاع است، در خون به ناحق ریخته جوانان شریک نشوید.»
مادر بهنام محجوبی، درویش گنابادی جان‌باخته در زندان نیز در پیامی تصویری گفته است: « به خاطر بهنامم و بهنام‌های وطنم در این انتخابات شرکت نمی‌کنم و انگشت در خون فرزندانم نمی‌زنم.»
● روز جمعه، انتخابات شوراها نیز برگزار می‌شود و اصولگرایان لیستی از چهره‌های آشنا و ناآشنا تحت عنوان "شورای ائتلاف نیروهای انقلاب" داده‌اند. اصلاح‌طلبان بر خلاف انتخابات ریاست جمهوری، در انتخابات شوراها حضور فعالی دارند و فهرستی نیز تحت نام "لیست جمهور" معرفی کرده‌اند. یاشار سلطانی، روزنامه‌نگار افشاگر در توییتی نوشته است: «مردم شریف تهران اکنون که عده‌ای حداقلی با مهندسی انتخابات قصد دارند جمهوریت را از ما بگیرند، با رای به لیست جمهور اجازه ندهیم سکان شهر دوباره در دست یاران عیسی شریفی و نجومی خواران و شهر فروشان قرار بگیرد.»
● عباسعلی کدخدایی، سخنگوی شورای نگهبان می‌گوید تا ظهر جمعه بیش از سه هزار گزارش از تاخیر در شروع رای گیری وصول شده که مربوط به دستگا‌های احراز هویت بوده‌اند. کدخدایی گفته که این مشکل حل شده اما هنوز نمی‌توان در باره میزان مصرف تعرفه‌ها چیزی گفت.
● ستاد مرکزی ابراهیم رئیسی در نامه‌ای به ستاد انتخابات از "اخلال جدی" در روند رای‌گیری در شعبه‌ها شکایت کرده است. عبدالرضا رحمانی فضلی، وزیر کشور می‌گوید گزارش‌های اندکی از مشکلات دریافت شده اما هیچ حوزه‌ای کارش را متوقف نکرده است.
● تصاویر منتشره در رسانه‌های داخلی نشان می‌دهد که صندوق‌های رای با هلی‌کوپتر به مناطق صعب‌العبور انتقال داده می‌شوند.
● استاندار تهران می‌گوید میزان مشارکت مردم در ساعات اولیه به نسبت دوره‌های گذشته بیشتر بوده است. انوشیروان محسنی بندپی در عین حال از مردم خواسته که حضور در پای صندوق‌های رای را به ساعات آخر موکول نکنند. انتخابات ۱۴۰۰ از ساعت هفت صبح شروع شده و تا ۱۲ شب ادامه خواهد داشت.
● رسانه‌های داخلی عکس‌ها و ویدئوهایی از حضور اقلیت‌های دینی در انتخابات منتشر کرده‌اند. نمایندگان زرتشتیان، کلیمیان و ارمنی‌ها و آسوری‌ها با لباس‌های رسمی در حسینیه ارشاد رای دادند.
● جانشین فرمانده انتظامی گیلان اعلام کرده که ۲۷ نفر به دلیل "خدشه‌دار کردن سلامت انتخابات" در این استان دستگیر شده‌اند. سرهنگ حسین حسن‌پور توضیحات بیشتری در این زمینه نداد، اما افزود که پلیس گیلان علاوه بر برخورد ۲۲۵ مورد وعده‌های انتخاباتی نامتعارف، با ۵۰ نفر از افرادی که با جانب‌داری از کاندیداها باعث "تحریک شهروندان" می‌شدند، برخورد کرده است.
● با وجود وسایل ارتباطی متداول، ستاد انتخابات کشور در اطلاعیه‌ای اعلام کرده که اعضای شعب اخذ رأی حتماً یک دستگاه رادیو یا تلویزیون روشن داشته باشند تا دستورالعمل‌های فوری را دریافت کنند. وزیر کشور نیز در خصوص تاخیر در شروع رای‌گیری برخی از شعب اعلام کرده که در صورت وجود مشکل، رای‌گیری‌ها آفلاین انجام خواهد شد.
● در خبررسانی رسانه‌های داخلی، تمرکز اصلی روی تهران و رای دادن مقامات کشوری و لشگری است. در این میان فیلمی از حوزه انتخاباتی یاسوج منتشر شده که رقص و موسیقی محلی در شعبه رای را نشان می‌دهد.
● فیلمی از ورود عبدالناصر همتی و همسرش به حسینیه ارشاد منتشر شده که این دو را در حلقه ازدحام عکاسان و خبرنگاران و نقض شدید مقررات کرونایی نشان می‌دهد.
محمد خاتمی اما در فضای خلوت‌تری در حالی که چند نفر او را مشایعت می‌کردند، در حسینیه جماران رای داد.
● جواد ظریف در ترکیه رای داد و پای صندوق رای در آنتالیا گفت: «من به سهم خودم از بابت همه کمبودها شرمنده مردم هستم و عذرخواهی میکنم. مردم ما همیشه اشتباه پیش‌گویان سیاسی را ثابت کرده‌اند.»
وزیر خارجه جمهوری اسلامی پنج‌شنبه ۲۷ خرداد برای حضور در مجمع دیپلماسی آنتالیا و اجلاس سه‌جانبه وزرای امور خارجه ایران، ترکیه و افغانستان وارد ترکیه شده است.
● محسن کدیور، نویسنده و اندیشمند دینی مقیم آمریکا، در یک رشته توییت دلایل عدم شرکت در انتخابات را توضیح داده است؛ از جمله آن که جمهوری اسلامی "اصلاح‌‌ناپذیر" است.
● عباس عبدی، تحلیلگر سیاسی و روزنامه‌نگار در توییتی نوشته است: «هر کس رای می‌دهد یا نمی‌دهد اگر بر اساس وجدان و آگاهی به این نتیجه رسیده، همان کافی است و آسوده زندگی کند.»
● فیلمی از حسینیه ارشاد از مراکز همیشگی و کانونی رای‌گیری در شمال تهران. علاوه بر حضور اندک، نداشتن ماسک و عدم رعایت فاصله در داخل حسینه جلب نظر می‌کند. به نظر می‌رسد مقررات کرونا در فضای باز بیشتر است.
● خبرگزاری فارس می‌نویسد به علت آماده نبودن برخی دستگاه‌های احراز هویت و بعضی مسائل دیگر رأی‌گیری در ساعات اول در چندین حوزه با مشکلاتی همراه بود که مسئولان در حال رفع مشکلات هستند.
● در حالی که جبهه اصلاحات نامزدی ندارد و از کاندیدایی نیز حمایت نکرده است، محمدرضا عارف، رئیس شورای عالی سیاست‌گذاری اصلاح طلبان همراه همسرش رای داد. او از جمله گفت: « برخی از عوامل و نهادهای مسئول علاقه‌مند هستند که نظام و جمهوریت را به سمت یکدست شدن جلو ببرند که امیدواریم با حضور جدی مردم همچون انتخابات گذشته، حرف آخر را بزنند.»
● شورای نگهبان اعلام کرده که درصورت آماده نبودن دستگاه احراز هویت، رای‌گیری دستی انجام شود. احمد جنتی، دبیر شورای نگهبان پس از رای دادن گفت: «من سه سفارش دارم، اول مشارکت، دوم مشارکت، سوم مشارکت.»
● حسن روحانی در هنگام رای دادن گفت: «ای کاش ما هیچ مشکلی از روز ثبت نام تاکنون نداشتیم، اما مردم می‌دانند که انتخابات برای کشور و نظامشان چقدر اهمیت دارد. از مردم تقاضا میکنم پای صندوق آرا حضور پیدا کنند.»