انتخابات مجلس هشتم، کارزاری بدون رقابت
۱۳۸۶ بهمن ۱۸, پنجشنبه
اعلام انصراف محمد عارف چهره شاخص اصلاحطلبان از کاندیداتوری مجلس هشتم، به نظر بسیاری از آگاهان سیاسی، آخرین ضربه به ائتلاف اصلاحطلبان بود.
عارف هنوز دلیل انصراف خود را رسما اعلام نکرده‌است اما وب‌سایت رسمی ستاد ائتلاف اصلاحطلبان، اعتراض به رد صلاحیت‌های گسترده را دلیل این کناره‌گیری اعلام کرده‌است.
با رد صلاحیت محمدرضا خاتمی دبیرکل سابق جبهه مشارکت، علی اشراقی نوه آیت‌الله خمینی و نیز تعداد زیادی از نمایندگان فعلی مجلس از جمله اکبر اعلمی نماینده تبریز، توسط هیأتهای نظارت بر انتخابات، محمد عارف شاخص‌ترین چهره اصلاحطلبان برای شرکت در انتخابات مجلس هشتم به شمار می‌رفت.
با کناره‌گیری عارف، عملا دیگر هیچ چهره شاخص و شناخته‌شده‌ای از میان اصلاحطلبان باقی نمی‌ماند و این گمان می‌رود که ستاد انتخاباتی ائتلاف اصلاحطلبان به کار خود پایان دهد.
آذر منصوری، معاون سیاسی دبیرکل جبهه مشارکت در این مورد چنین می‌گوید: «با توجه به اتفاقی که افتاده و ضمن اینکه از ابتدا هم ستاد ائتلاف اصلاحطلبان به منظور بررسی و رایزنی و پیشبرد اهداف اصلاحطلبان در امر انتخابات تشکیل شده بو د آنچه که محتمل تر هست این است که با توجه به رد صلاحیت‌های گسترده و عدم امکان رقابت برای اصلاحطلبان در اکثریت قریب به اتفاق کرسی‌های مجلس و انصراف آقای عارف به نظر می‌رسد که ستاد به فعالیت خودش خاتمه دهد و با توجه به اتفاقی که افتاده دیگر فعالیتی نبایستی داشته باشد».
البته منصوری به وجود نظرات مختلف در این باره در ستاد ائتلاف اشاره می‌کند و می‌گوید برخی از اعضای ستاد و از جمله خود او مایلند که این ستاد به کار خود ادامه دهد و در زمینه‌های دیگر فعالیت کند من‌جمله در زمینه حوزه‌های عمومی: «به هر حال حداقل کاری که ستاد ائتلاف اصلاحطلبان در حال حاضر می‌تواند انجام دهد این است که علاوه بر اینکه روی محورهای مشترک کار شود، زمینه آگاهی‌بخشی در عرصه عمومی را در جامعه با محدود امکاناتی که در اختیار دارد فراهم کند و به هر حال با توجه به اینکه این انتخابات ختم انتخابات نیست و ما در سالهای آتی هم به طور جدی بحث انتخابات را در کشور داریم، ضمن اینکه تلاش بشود برای اینکه انتخابات از روند غیرقانونی خودش خارج شود، هم برای آینده برنامه‌ریزی شود و هم به طور مشخص برای آگاهی بخشی به جامعه و به خصوص کار کردن روی حوزه‌های عمومی که به هر حال این هم می تواند به عنوان محورهای مشترک اصلاحطلبان مورد نظر قرار بگیرد».
ولی پرسش اصلی این است که آیا خاتمه کار ستاد ائتلاف اصلاحطلبان به معنای شرکت نکردن باقیمانده کاندیداهای این ائتلاف در انتخابات اسفندماه است؟
آذر منصوری می‌گوید هرچند دیگر عرصهای برای رقابت باقی نمانده اما تصمیم نهایی در این مورد باید با نظر کلیه احزاب عضو ستاد صورت پذیرد: «پیشنهاد ما این است که به اختیار خود دوستانی باشد که مانده‌اند. همان چند کرسی‌ای که به هر حال از بررسی هیأتهای نظارت باقی مانده آنها خودشان تصمیم‌گیری بکنند و به هر حال مشخص بکنند که در ادامه با توجه به شرایط موجود به فعالیت خودشان ادامه دهند یا خیر. ولی آنچه که اتفاق افتاده نشانگر این است که به طور جدی عرصهای برای رقابت باقی نمانده که اصلاحطلبان بیایند و برای آن سرمایه‌گذاری کنند. ضمن اینکه به هر حال این هم بحثی هست که قطعا باید ستاد ائتلاف اصاح‌طلبان با احزاب عضو خودش مطرح بکند و به جمع‌بندی برسد و این تصمیم تا انتها به صورت ائتلافی ادامه پیدا کند».
روز گذشته تیتر اول سایت آفتاب که یکی از سایت‌های اصلاحطلبان است، این عنوان بود: «احمد جنتی، آخرین امید اصلاحطلبان!» اشاره این جمله به نظر برخی از اعضای اصلاحطلبان است که معتقدند باید رایزنی در سطوح بالا صورت گیرد. این افراد می‌گویند از آنجا که تصمیم نهایی در زمینه رد صلاحیت‌ها با شورای نگهبان است، بهتر است هاشمی رفسنجانی، خاتمی و کروبی با احمد جنتی رئیس شورای نگهبان مذاکره کنند.
آذر منصوری عضو جبهه مشارکت، احتمال این رایزنی را منتفی می‌داند: «این رایزنی من فکر می‌کنم با توجه به فضایی که در کشور وجود دارد و سوابقی که در گذشته موجود است عملا در دستور کار اصلاحطلبان قرار نگرفته چرا که اصلا اعتقاد ما بعد از عملکرد هیأتهای اجرایی این بود که به طور جدی قانون اساسی کشور ما نقض شده و هیأتهای نظارت هم در واقع این نقض قانون را به طور صریح‌تر دنبال کردند».
بعد از رد صلاحیت گسترده کاندیداها توسط هیأتهای اجرایی انتخابات و اعتراضات گسترده نسبت به این روند، انتظار می‌رفت که در هیأتهای نظارت که کارشان یک مرحله بعد از هیأتهای اجرایی است، این رد صلاحیت‌ها محدودتر شود اما هیأتهای نظارت حتی صلاحیت کسانی را هم که هیأتهای اجرایی تأیید کرده‌بودند، رد کردند.
محمد خاتمی رئیس‌جمهور پیشین نیز، رد صلاحیت بیش از دو هزار نفر از نامزدهای اصلاحطلبان را «فاجعه‌ای بزرگ برای نظام جمهوری اسلامی» خواند. به گزارش ایسنا خبرگزاری دانشجویان در روز پنجشنبه، محمد خاتمی رد صلاحیت «چهره‌های شایسته» را خسارتی برای کل نظام ارزیابی کرد.
اینک تنها آخرین مرحله بررسی صلاحیت‌ها که در شورای نگهبان انجام می‌شود باقی مانده. به گمان کارشناسان سیاسی با توجه به سابقه این شورا و ترکیب فعلی آن، احتمال تأیید صلاحیت دوباره اصلاحطلبان توسط شورای نگهبان، چیزی نزدیک به صفر است.