انتخابات ریاست جمهوری آذربایجان چگونه گذشت؟

در انتخابات ریاست جمهوری آذربایجان همان طورکه پیش‌بینی می‌شد الهام علی‌اف با ۸۴ درصد آرا به مقام ریاست جمهوری رسید و برای ۵ سال آینده این مقام را احراز کرد.

"کمیسیون مرکزی انتخابات جمهوری آذربایجان" اعلام کرد که بیش از ۷۲ درصد از افراد واجد شرایط ، آرا خود را به صندوق‌های رای انداختند. مظاهر پناه‌اوف رئیس این کمیسیون ادعا می‌کند که انتخابات کاملا شفاف برگزار شده و در هزار مرکز رای گیری (۲۰ درصد از کل مراکز) دوربین‌های آنلاین نصب شده بود که همه می‌توانستند شاهد روند برگزاری انتخابات باشند.

نظر مخالف سازمان امنیت و همکاری اروپا

اما سازمان امنیت و همکاری اروپا نظر دیگری دارد و می‌گوید انتخابات ریاست جمهوری آذربایجان با "مشکلات جدی" همراه بوده است. به گفته این نهاد اروپایی، انتخابات روز ۹ اکتبر آذربایجان را نمی‌توان "انتخاباتی واقعاَ دموکراتیک" توصیف کرد.

در بیانیه‌ی سازمان امنیت و همکاری اروپا که یک روز پس از انتخابات منتشر شد، آمده است، در ۵۸ درصد حوزه‌های رای‌گیری "شرایط بد یا بسیار بد" بود و شرایط رقابت در روزهای پیش از انتخابات برای مخالفان الهام علی‌اف "عادلانه" نبوده است.

نماینده "سازمان امنیت و همکاری اروپا" نیز روز پنجشنبه در باکو از روند پیش از انتخابات، یعنی آزادی نامزدها برای معرفی برنامه‌های خود، همچنین محدودیت‌های اعمال شده برای کمپین انتخاباتی آنها انتقاد کرد.

وی اظهار امیدواری کرد که دولت علی‌اف در آینده بتواند در راه دموکراسی گام‌های عملی بیشتری بردارد.

نظر ناظران اروپائی

ناظران بین‌المللی از جمله رابرت والتر، رئیس هیات مجمع پارلمانی شورای اروپا "شفاف و عادلانه" بودن انتخابات آذربایجان را تائید کردند.

دالغا خاتین‌اوغلو، مدیر اخبار ایران بخش انگلیسی خبرگزاری "ترند"، که جریان انتخابات را در باکو از نزدیک دنبال کرده است، به دویچه وله گفت در کنفرانس مطبوعاتی هیات مجمع پارلمانی اروپا و هیات نمایندگی پارلمان اروپا در باکو (۱۸ مهر / ۱۰ اکتبر) اعلام شد که روند انتخابات "شفاف و عادلانه" بوده است.

برخی هیات‌های دیگر، از جمله هیات کشورهای همسود نیز از روند انتخابات رسما اظهار خوشنودی و رضایت کردند.

جمهوری آذربایجان ۹ میلیون و ۴۰۰ هزار نفر جمعیت دارد و بیش از ۵ میلیون ۴۵۰ هزار نفر واجد شرکت در انتخابات ریاست جمهوری بودند.

بیش از ۱۲۰۰ ناظر بین‌المللی، از جمله ناظران اتحادیه اروپا، بر روند برگزاری انتخابات ریاست جمهوری آذربایجان نظارت داشتند. ده‌ها روزنامه‌نگار خارجی نیز برای پوشش انتخابات به این کشور سفر کرده بودند.

اعتراض اپوزیسیون به نتایج آرا

اپوزیسیون جمهوری آذربایجان از روند برگزاری انتخابات و نتایج آن راضی نیست. جمیل حسنلی، نامزد شورای ملی نیروهای دموکرات که دو حزب بزرگ "مساوات" و "جبهه مردمی" و همچنین چند گروه کوچک دیگر را نمایندگی می‌کند، به نتیجه اعلام شده انتخابات معترض است.

جمیل حسنلی با اشاره به موارد گسترده نقض قوانین انتخابات در سراسر کشور اعلام کرد که نتیجه انتخابات را نخواهد پذیرفت و به آن اعتراض خواهد کرد.

مخالفان برای روز شنبه آینده دعوت به میتینگ اعتراضی کرده‌ و اعلام کرده‌اند که از شهردار باکو برای آن درخواست مجوز نموده‌اند.

نقش اینترنت، فیسبوک و تویتر

کارشناسان از جمله دالغا خاتین اوغلو می‌گویند، انتخابات ریاست جمهوری آذربایجان این بار با دوره‌های قبلی تفاوت داشته است. وی تاکید می‌کند: «در دور قبلی اپوزیسیون انتخابات را تحریم کرده بود، اما این‌بار با قدرت تمام و حول یک نامزد واحد یعنی جمیل حسنلی به میدان رقابت وارد شد. ۱۰ بار مناظره انتخاباتی تلویزیونی برگزار شد و به‌صورت مستقیم برای مردم پخش شد و نامزدها فرصت برای تبلیغ کلی دیدگاه‌ها و برنامه‌های خود را داشتند.»

خاتین اوغلو، کارشناس مقیم باکو همچنین تائید می‌کند که این بار اینترنت و شبکه‌های اجتماعی نقش مهمی داشته‌اند. نامزدهای ریاست جمهور با تاسیس سایت کمپین انتخاباتی، فیسبوک و توییتر سعی در استفاده حداکثری از این امکانات را داشتند.

دلایل پیروزی علی‌اف

مصطفی ملکان، روزنامه‌نگار ایرانی آشنا به مسائل جمهوری آذربایجان می‌گوید مردم آذربایجان در انتخابات (۱۷ مهر / ۹ اکتبر) عمدتا به کارنامه اقتصادی الهام علی‌اف رای دادند زیرا معیشت و اقتصاد اولویت اول اکثریت رای‌دهندگان در این کشور است. در ۱۰ سال حاکمیت حزب حاکم "ینی آذربایجان" و الهام علی‌اف، تولید ناخالص داخلی آذربایجان بیش از سه برابر افزایش یافته و مهم‌تر آنکه در این مدت تورم در این کشور از ۲ درصد بالاتر نرفته است.

به نظر این روزنامه‌نگار، امنیت و حفظ و تحکیم استقلال این جمهوری نوپا دیگر اولویت‌های رای‌دهندگان است که کارنامه دولت الهام علی‌اف دراین زمینه‌ها نیز برای مردم رضایت‌بخش است.

مصطفی ملکان می‌افزاید: «درحوزه رعایت استانداردهای دموکراتیک و حقوق بشر کارنامه دولت علی‌اف قابل ‌قبول و رضایت‌بخش نیست. اما این مطالبات هنوز به اولویت اول اکثر رای‌دهندگان تبدیل نشده و از قضا به این دلیل بود که حزب ینی آذربایجان و علی‌اف بدون هراس از کارنامه منفی‌شان در این زمینه‌ها، به پیروزی خودشان در انتخابات اطمینان داشتند.»

ایران و آذربایجان پس از انتخابات

کارشناسان مسائل ایران و آذربایجان بر این باورند که پس از روی کار آمدن روحانی در ایران تنش بین دو کشور کاهش پیدا کرده است. پیش از این محمد جواد ظریف، وزیر امور خارجه ایران دیدار از باکو را به بعد از انتخابات ریاست جمهوری آذربایجان موکول کرده بود.

خاتین اوغلو کارشناس مقیم باکو با یادآوری انتخابات اخیر ریاست جمهوری ایران خاطرنشان می‌کند: «دولت علی‌اف با انتخاب روحانی صفحه جدیدی در روابط با ایران باز کرده و به نظر من روز به روز از دامنه بی‌اعتمادی‌ها میان دو کشور کاسته می‌شود. انتخاب مردم ایران نه تنها با استقبال غرب، بلکه با استقبال همسایه‌های این کشور، و از جمله دولت آذربایجان مواجه شد و علی‌اف یکی از اولین افرادی بود که به روحانی پیام تبریک فرستاد.»