اقتصاد ایران، کاریکاتور اقتصاد چین
۱۳۸۸ اسفند ۱۳, پنجشنبه
اختلالات دائمی تلفن‌های همراه در ایران به مساله‌ای بحث‌انگیز تبدیل شده است. دولت، در مناسبت‌هائی که بیم حضور گسترده مردم در تظاهرات اعتراضی می‌رود، شبکه تلفن‌های همراه را از کار می‌اندازد، اما در شرایط عادی نیز، ممکن است ارتباط از طریق تلفن‌های همراه، هر روز بارها قطع شود.
تهدید وزیر مخابرات به اقتراح
نادر قاضی‌پور، عضو کمیسیون صنایع و معادن مجلس شورای اسلامی، که در عین‌حال ریاست کمیته تحقیق درباره مخابرات را نیز به عهده دارد، در گفت‌وگوئی با روزنامه خراسان، استفاده از تجهیزات نامرغوب چینی در شبکه مخابراتی کشور را دلیل عمده اختلال تلفن‌های همراه می‌داند. قاضی‌پور تهدید کرده است که اگر مخابرات این تجهیزات را تا پایان سال از شبکه خارج نکند، وزیر مخابرات در مجلس مورد اقتراح (پرسش) قرار خواهد گرفت.
خراسان به نقل از رئیس کمیته تحقیق مجلس شورای اسلامی می‌نویسد:«اختلال در شبکه تلفن‌های همراه، در تمام ساعات روز به صورت متناوب ادامه دارد. پس، وجود این اختلالات را نمی‌توان ناشی از ترافیک زیاد شبکه در طول روز عنوان کرد. زیرا در این صورت باید اختلال در ساعاتی از روز افزایش و در ساعات شب کاهش یابد. تناوب اختلال در شب و روز، قطعا به استفاده از تجهیزات نامرغوب چینی مربوط می‌شود.»
قاضی‌پور، در مصاحبه با خراسان تاکید می‌کند: «تجهیزات چینی بدون تایید مراجع صاحب صلاحیت خریداری شده و حتی خریداران آن‌ها نیز صاحب صلاحیت نبوده‌اند. بخشی از این تجهیزات نامرغوب است.»
اقتصاد ایران و الگوی چینی
رئیس کمیته تحقیق و تفحص از مخابرات، در شرایطی کیفیت فنی تجهیزات چینی را مورد انتقاد قرار می‌دهد که بحث وابستگی شدید اقتصاد ایران به چین در محافل اقتصادی ایران بسیار حاد شده است. مبادلات بازرگانی ایران و چین ظرف ۱۵ سال گذشته ۶۷ برابر شده و از سالانه ۴۰۰ میلیون دلار به حدود ۲۷ میلیارد دلار رسیده است.
مشکل اقتصاد ایران، تنها وابستگی شدید به چین و انباشت کالاهای این کشور در بازار ایران نیست، بلکه حتی نوسانات شاخص‌های اقتصادی ایران نیز، که در قاعده باید به کشورهای حوزه خلیج فارس شبیه باشد، کاملا شبیه چین شده است. به این دلیل بسیاری از کارشناسان اقتصادی می‌گویند که اقتصاد ایران می‌رود تا به کاریکاتوری از اقتصاد چین تبدیل شود.
ترش‌روئی غرب و لبخند شرق
علی پاکزاد نویسنده خبرآنلاین در گزارشی افزایش شدید سطح مبادلات بازرگانی چین با ایران را حاصل سیاست "نگاه به شرق" دولت احمدی‌نژاد می‌داند وی می‌نویسد: «مقایسه منحنی تغییرات رشد اقتصادی ایران و چین طی سال‌های ۲۰۰۵ به این سو نشان می‌دهد که تغییرات این شاخص‌ها در دو کشور به شدت به یکدیگر شبیه شده‌اند.
به نوشته خبرآنلاین، اسدالله عسگراولادی بازرگان معروف در مصاحبه‌ای سیاست نگاه به شرق دولت‌های نهم و دهم را "پاسخ‌دادن به لبخند شرق در زمان رو ترش کردن غربی‌ها" تعبیر کرده است.
معنای این حرف آن است که جمهوری اسلامی در نتیجه تحریم‌های غرب مجبور شده است بازار خود را در اختیار چینی‌ها بگذارد که ظرف پنج سال گذشته دست کم ۱۲۰ میلیارد دلار در صنعت نفت و گاز ایران سرمایه‌گذاری کرده‌اند. در شرایطی که شرکت‌های ساختمانی ایرانی یکی پس از دیگری ورشکسته می‌شوند، تنها در سال ۱۳۸۸ حدود ۹ میلیارد دلار از پروژه‌های ساختمانی ایران به شرکت‌های چینی واگذار شده است.
خبرآنلاین، شبیه شدن شاخص‌های اقتصادی ایران و چین را، در شرایطی که بهای نفت بالا باشد به نفع ایران می‌داند، زیرا ایران به دلیل دور شدن از اقتصاد غرب، در مقایسه با کشورهای نفت‌خیز منطقه، نوسانات کمتری را از سر می‌گذراند. این نشریه در عین‌حال هشدار می‌دهد که اگر بهای نفت کاهش یابد، یا چین به نفت ایران نیاز نداشته باشد، پیروی از الگوی چین برای ایران زیانبار خواهد شد.
بی‌نیازی چین از نفت ایران، بعید نیست که در آینده تحقق یابد. هیلاری کلینتون وزیر خارجه آمریکا در آخرین سفر خود به ریاض کوشید عربستان سعودی را به تامین نفت مورد نیاز چین تشویق کند.
عربستان قبلا اعلام کرده بود که اگر مشکل چین برای پیوستن به تحریم‌های بین‌المللی علیه ایران نفت باشد، حاضر است این مشکل را برای چین حل کند.
جواد طالعی
تحریریه: مصطفی ملکان