افزایش محدودیت‌های ارتباطی و اطلاع‌رسانی در ایران

تازه‌ترین اقدام دولت ایران برای محدود کردن امکانات ارتباطی متعرضان، بستن "یاهو مسنجر" است. جوانان ایران در روزهای اخیر با ایجاد اتاق‌های مجازی گفت‌وگو در "یاهو مسنجر" بحث‌های داغی را پیرامون حوادث اخیر کشور پیش می‌بردند. یاهو مسنجر یکی از ابزارهای ارتباطی محبوب جوانان ایرانی است. می‌توان گفت، بحث‌های روزهای اخیر ایرانیان در اتاق‌های مجازی در اینترنت، زنده‌ترین و پرحرارت‌ترین بحث‌ها در طول پیدایش این اتاق‌ها در شبکه‌ی اینترنت بود.

محدودیت برای وبسایت‌های ارتباطی هواداران نامزدهای رقیب محمود احمدی‌نژاد از پیش از انتخابات ۲۲ خرداد آغاز شد. اما پس از انتخابات تقریبا تمام سایت‌های حامی میرحسین موسوی و مهدی کروبی فیلتر شدند. فیلترینگ سایت‌ها حتی از سایت‌های حامی نامزدهای رقیب فراتر رفت و شامل پایگاه‌هایی نیز شد که کارشان اساسا اطلاع‌رسانی حرفه‌ای بود. دو وبسایت خبری "آینده" و "شهاب‌نیوز"، که اطلاع‌رسانی بی‌طرفانه‌ای از رخدادهای مرتبط با انتخابات داشتند، به دستور مقام‌های قضایی برای چندین روز از فعالیت بازماندند.

سرعت اینترنت نیز در روزهای اخیر به شدت کاهش یافته است. اینترنت پرسرعت در ایران دیگر عملا مفهوم خود را از دست داده است. در برخی شهرها، از جمله پایتخت، دسترسی به اینترنت بسیار دشوار یا عملا غیرممکن شده است.

فعالیت شبکه‌ی تلفن‌های همراه نیز اکنون تابع ارزیابی دولت و شرکت مخابرات از اوضاع سیاسی و تحولات روز است. در چند روز پرحادثه‌‌ی اخیر، بارها شبکه‌ی تلفن‌ همراه از کار افتاد. علاو‌ه بر این، شبکه SMS نیز که از روز ۱۱ ژوئن (یک روز پیش از انتخابات ریاست جمهوری) قطع شد، هم‌چنان غیرفعال است.

«به احترام کاربران ایرانی»

تماس با شبکه‌های اجتماعی فیس‌بوک و تویتر (Twitter) در اینترنت هر چند بدون مانع نیست، اما به‌هرحال وجود دارد. تویتر در چند روز گذشته، یکی از مهم‌ترین ابزارهای ارتباطی جوانان ایرانی بود. این شبکه‌ی اجتماعی در نظر داشت در روزهای اخیر امکانات و نرم‌افزارهای خود را تعمیر و بهسازی کند، اما مدیران این شبکه اعلام کرده‌اند به احترام کاربران ایرانی خود این کار را به تاخیر می‌اندازند.

خبرگزاری آسوشیتدپرس روز چهارشنبه (۱۷ ژوئن) از واشنگتن خبر داد که تاخیر در تعمیر و بازسازی تویتر به خواهش وزارت خارجه‌ی آمریکا صورت گرفته است. به این ترتیب اگر تویتر دچار فیلترینگ نشود، یکی از امکانات محدود ارتباطی ایرانیان با یکدیگر در داخل و خارج از کشور است. توقف کوتاه‌مدت فعالیت تویتر برای روز دوشنبه‌ی گذشته (۱۵ ژوئن) پیش‌بینی شده بود.

محدودیت برای رسانه‌های خارجی

هم‌زمان با محدودیت‌های اعمال‌شده بر اینترنت و تلفن‌های همراه، نمایندگان رسانه‌های خارجی در ایران نیز از روز گذشته از پوشش خبری حوادث ایران منع شده‌اند. بنا بر گزارش خبرگزاری‌های بین‌المللی، وزارت ارشاد روز سه‌شنبه ۱۶ ژوئن (۲۶ خرداد) به خبرنگاران خارجی اطلاع داده که اجازه ندارند در شهرهای ایران به تهیه‌ی آزادانه‌ی گزارش و فیلم خبری اقدام کنند.

براساس این گزارش، خبرنگاران خارجی تنها می‌توانند از گردهمایی‌های دارای مجوز دولتی خبر و گزارش تهیه کنند. در فعالیت برخی شبکه‌های تلویزیونی فارسی‌زبان خارج از کشور مثل بی‌بی‌سی نیز اخلال ایجاد شده است.

محدودیت برای فعالیت خبرنگاران خارجی پس از آن ایجاد شد که اعتراض‌ها به نتایج اعلام‌شده‌ی انتخابات ۲۲ خرداد ابعاد بی‌سابقه‌ای یافت. پوشش خبری راهپیمایی روز دوشنبه در تهران توسط رسانه‌های خارجی، توجه افکار عمومی جهان به رخدادهای ایران را به شدت برانگیخت. تظاهرات روز دوشنبه که جمعیت شرکت‌کننده در آن "صدها هزار" نفر اعلام شده، از زمان انقلاب ایران در سال ۱۳۵۷ بی‌سابقه بود.

محدویت‌های اطلاع‌رسانی پیرامون رویدادهای اخیر ایران تنها شامل خبرنگاران خارجی نیست. رسانه‌های داخل کشور نیز به‌شدت زیر فشار سانسور تحمیلی از سوی مقام‌های امنیتی و قضایی هستند، تا جایی که حتی روزنامه‌ی خود میرحسین موسوی، "کلمه سبز" نتوانست بیانیه‌ی موسوی در اعتراض به نتایج انتخابات را چاپ کند. این روزنامه روز یکشنبه یک ستون سفید به جای بیانیه‌ی موسوی چاپ کرده بود.

MM/BB